پرش به محتوا

بعض مثالب النواصب في نقض «بعض فضائح الروافض»، معروف به نقض: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه‎ه' به 'ه‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ن' به 'ی‌ن')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ه' به 'ه‌ه')
خط ۱۱: خط ۱۱:
| کد کنگره =
| کد کنگره =
| موضوع =
| موضوع =
شيعه - دفاعيه‎ها و رديه‎ها
شيعه - دفاعيه‌ها و رديه‌ها
احاديث اهل سنت - دفاعيه‌‏ها و رديه‌‏ها  
احاديث اهل سنت - دفاعيه‌‏ها و رديه‌‏ها  
|ناشر  
|ناشر  
خط ۴۳: خط ۴۳:
معنای عنوان کتاب این است: برخی از معایب ناصبیان، در ردّ کتاب برخی از رسوایی‎های رافضیان.
معنای عنوان کتاب این است: برخی از معایب ناصبیان، در ردّ کتاب برخی از رسوایی‎های رافضیان.


این تألیف در وهله‎ نخست، اثری کلامی از نوع ردیه‎نویسی است، اما به سبب گزارش‎ها و اخباری که از اوضاع سیاسی - ‎اجتماعی عصر نگارش خود می‌دهد و آداب و رسوم و موارد مختلفی از جنبه‎های زندگانی مردم و جامعه‎ انسانی دیار ری را منعکس می‌کند، اهمیت تاریخی دارد. به همین دلیل، در زمره‎ آثار مهم و کلیدی تاریخ کهن ری، به‎ویژه سده‎های پنجم و ششم قرار گرفته است.<ref>ر.ک: همان</ref>.
این تألیف در وهله‎ نخست، اثری کلامی از نوع ردیه‎نویسی است، اما به سبب گزارش‎ها و اخباری که از اوضاع سیاسی - ‎اجتماعی عصر نگارش خود می‌دهد و آداب و رسوم و موارد مختلفی از جنبه‌های زندگانی مردم و جامعه‎ انسانی دیار ری را منعکس می‌کند، اهمیت تاریخی دارد. به همین دلیل، در زمره‎ آثار مهم و کلیدی تاریخ کهن ری، به‎ویژه سده‌های پنجم و ششم قرار گرفته است.<ref>ر.ک: همان</ref>.


نویسنده، ضمن پاسخ به تهمت‎ها و ردّ اکاذیبِ «بعض فضائح الروافض»، نام شهرها و محله‎های متعدد شیعی‌نشین جغرافیای امروزین ایران را در سده‎های نخستین قمری ذکر می‌کند، به اسامی محله‎های شیعی‌نشین و سنی‌نشین، اسامی مدارس، مساجد و کتابخانه‎های ری و نیز نام بسیاری از بقاع متبرکه و زیارتگاه‎های مربوط به اخلاف و اعقاب معصومان(ع) در نقاط مختلف که در سده‎ ششم دایر بوده است، اشاره می‌کند. همچنین نام علما، بزرگان، خیران، دانشمندان، نویسندگان، شاعران، وزیران و دولت‎مردان شیعی و غیر ‎شیعی را بیان می‌نماید؛ بدین ترتیب، مجموعه‎ای رجالی، تاریخی، کلامی، جغرافیایی و ادبی در اختیار ما قرار می‌دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.
نویسنده، ضمن پاسخ به تهمت‎ها و ردّ اکاذیبِ «بعض فضائح الروافض»، نام شهرها و محله‌های متعدد شیعی‌نشین جغرافیای امروزین ایران را در سده‌های نخستین قمری ذکر می‌کند، به اسامی محله‌های شیعی‌نشین و سنی‌نشین، اسامی مدارس، مساجد و کتابخانه‌های ری و نیز نام بسیاری از بقاع متبرکه و زیارتگاه‌های مربوط به اخلاف و اعقاب معصومان(ع) در نقاط مختلف که در سده‎ ششم دایر بوده است، اشاره می‌کند. همچنین نام علما، بزرگان، خیران، دانشمندان، نویسندگان، شاعران، وزیران و دولت‎مردان شیعی و غیر ‎شیعی را بیان می‌نماید؛ بدین ترتیب، مجموعه‎ای رجالی، تاریخی، کلامی، جغرافیایی و ادبی در اختیار ما قرار می‌دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.


[[قزوینی رازی، عبدالجلیل|شیخ عبدالجلیل]] همچنین در لابه‎لای نوشتار خویش، حوادث و رویدادهای مهمی از صدر اسلام را بازگو می‌کند که این امر نیز بر ارزش و اهمیت کتاب می‌افزاید. صرف نظر از همه‎ این توصیفات، این اثر، از مهم‎ترین آثار در زمینه‎ ادبیات منثور شیعه بشمار می‎آید و به سبب نثر شیوا و دلنشین، ادیبان و هنردوستان به آن عنایت دارند<ref>ر.ک: همان</ref>.
[[قزوینی رازی، عبدالجلیل|شیخ عبدالجلیل]] همچنین در لابه‎لای نوشتار خویش، حوادث و رویدادهای مهمی از صدر اسلام را بازگو می‌کند که این امر نیز بر ارزش و اهمیت کتاب می‌افزاید. صرف نظر از همه‎ این توصیفات، این اثر، از مهم‎ترین آثار در زمینه‎ ادبیات منثور شیعه بشمار می‎آید و به سبب نثر شیوا و دلنشین، ادیبان و هنردوستان به آن عنایت دارند<ref>ر.ک: همان</ref>.
خط ۶۰: خط ۶۰:


عمده اطلاعاتی که کتاب، درباره تاریخ به خوانندگان خود عرضه می‌کند در سه محور خلاصه می‎شود:
عمده اطلاعاتی که کتاب، درباره تاریخ به خوانندگان خود عرضه می‌کند در سه محور خلاصه می‎شود:
# اوضاع سیاسی - ‎اجتماعی عصر نویسنده: وی در این زمینه، به اسامی شهرها، مناطق مهم اهل سنت (اصفهان، همدان، ساوه، قزوین و آذربایجان) و در مقابل، شیعیان آن روز (قم، کاشان، آبه، مازندران و سبزوار) اشاره می‌کند. اوضاع سیاسی نامناسب گذشته‎ شیعیان را یادآور می‎شود. از اوضاع نسبتاً مطلوب عصر خویش سخن می‌گوید. قدرت و توانایی سیاسی - اقتصادی شیعیان ری، عالمان و بزرگان آنان، رویارویی مردم و حکومت با فتنه‎ اسماعیلیان الموت، فرق و مذاهب اسلامی موجود در ری، محله‎ها‎ی شیعه‎نشین و سنی‌نشین ری، مساجد، کتابخانه‎های ری، مانند: کتابخانه صاحبی و دیگر شهرها، مانند: کتابخانه‎ بزرگ اصفهان، کتابخانه‎ بوطاهر خاتونی ساوه و مدارس معروف شیعی (مدرسه‎ بزرگ سید تاج‎الدین ‎محمد، مدرسه‎ شمس‎الاسلام، مدرسه‎ خانقاه زنان، مدرسه‎ بُلفتوح، مدرسه‎ فقیه علی جاسبی در کوی اصفهانیان، مدرسه‎ خواجه عبدالجبار مفید، مدرسه‎ کوی فیروز، مدرسه‎ خواجه امام رشید رازی در دروازه‎ی جاروب‎بندان، مدرسه‎ شیخ حیدر مکی در مصلح‎گاه)، کتاب‎های فقهی متداول آن زمان ([[المقنعة|مُقنعه]]، عویص، فرائض، مصباح، [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرایع]]، [[من لا‌يحضره الفقيه|من‎لايحضره الفقيه]]، [[علل الشرایع|علل الشرائع]]، [[المبسوط في فقه الإمامية|المبسوط]] و...)، آداب و رسوم مردم و امثال آن را برمی‎شمارد؛ بدین ترتیب، آگاهی‎های بسیار ارزشمندی در اختیار ما قرار می‌دهد؛ برای مثال، از سنتی به نام «منقبت‎خوانی» در میان شیعیان یاد می‌کند که عده‎ای با عنوان «منقبت‎خوان»، در کوچه و بازار و مناطق پرعبور و مرور حاضر می‎شدند، مناقب و فضایل امیرالمؤمنین(ع) را می‎خواندند و با استقبال و تکریم بزرگان و متمولان شیعی مواجه می‎شدند. در مقابل، جمعی از اهل سنت با عنوان «فضایل‎خوان»، در کوی و برزن به‎ راه می‌افتادند و به فضیلت‎خوانی خلفای سه‎گانه و لعن و شتم دیگران می‎پرداختند.
# اوضاع سیاسی - ‎اجتماعی عصر نویسنده: وی در این زمینه، به اسامی شهرها، مناطق مهم اهل سنت (اصفهان، همدان، ساوه، قزوین و آذربایجان) و در مقابل، شیعیان آن روز (قم، کاشان، آبه، مازندران و سبزوار) اشاره می‌کند. اوضاع سیاسی نامناسب گذشته‎ شیعیان را یادآور می‎شود. از اوضاع نسبتاً مطلوب عصر خویش سخن می‌گوید. قدرت و توانایی سیاسی - اقتصادی شیعیان ری، عالمان و بزرگان آنان، رویارویی مردم و حکومت با فتنه‎ اسماعیلیان الموت، فرق و مذاهب اسلامی موجود در ری، محله‌ها‎ی شیعه‎نشین و سنی‌نشین ری، مساجد، کتابخانه‌های ری، مانند: کتابخانه صاحبی و دیگر شهرها، مانند: کتابخانه‎ بزرگ اصفهان، کتابخانه‎ بوطاهر خاتونی ساوه و مدارس معروف شیعی (مدرسه‎ بزرگ سید تاج‎الدین ‎محمد، مدرسه‎ شمس‎الاسلام، مدرسه‎ خانقاه زنان، مدرسه‎ بُلفتوح، مدرسه‎ فقیه علی جاسبی در کوی اصفهانیان، مدرسه‎ خواجه عبدالجبار مفید، مدرسه‎ کوی فیروز، مدرسه‎ خواجه امام رشید رازی در دروازه‎ی جاروب‎بندان، مدرسه‎ شیخ حیدر مکی در مصلح‎گاه)، کتاب‎های فقهی متداول آن زمان ([[المقنعة|مُقنعه]]، عویص، فرائض، مصباح، [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرایع]]، [[من لا‌يحضره الفقيه|من‎لايحضره الفقيه]]، [[علل الشرایع|علل الشرائع]]، [[المبسوط في فقه الإمامية|المبسوط]] و...)، آداب و رسوم مردم و امثال آن را برمی‎شمارد؛ بدین ترتیب، آگاهی‎های بسیار ارزشمندی در اختیار ما قرار می‌دهد؛ برای مثال، از سنتی به نام «منقبت‎خوانی» در میان شیعیان یاد می‌کند که عده‎ای با عنوان «منقبت‎خوان»، در کوچه و بازار و مناطق پرعبور و مرور حاضر می‎شدند، مناقب و فضایل امیرالمؤمنین(ع) را می‎خواندند و با استقبال و تکریم بزرگان و متمولان شیعی مواجه می‎شدند. در مقابل، جمعی از اهل سنت با عنوان «فضایل‎خوان»، در کوی و برزن به‎ راه می‌افتادند و به فضیلت‎خوانی خلفای سه‎گانه و لعن و شتم دیگران می‎پرداختند.
# حوادث صدر اسلام: [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|شیخ عبدالجلیل]] به‎مناسبت‎های مختلف، موارد متعددی از رویدادهای صدر اسلام را نقل می‌کند که برخی از آنها عبارتند از: غزوه‎ خیبر، ماجرای سقیفه، واقعه رد الشمس، تشییع جنازه‎ امام حسن(ع).
# حوادث صدر اسلام: [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|شیخ عبدالجلیل]] به‎مناسبت‎های مختلف، موارد متعددی از رویدادهای صدر اسلام را نقل می‌کند که برخی از آنها عبارتند از: غزوه‎ خیبر، ماجرای سقیفه، واقعه رد الشمس، تشییع جنازه‎ امام حسن(ع).
# تاریخ تشیع: تاریخ تشیع را نمی‎توان جدای از آن دو محور پیشین دانست، اما از آنجایی که برخی از موارد، رویدادهای تاریخی بین دو مقطع تاریخی ذکرشده را شامل می‎شود، می‎توان آن را عنوانی جدا و قسیم دو عنوان مذکور قرار داد؛ به‎ویژه که نویسنده‎، مطالبی را درباره تاریخ پیدایش شیعه و امثال آن ذکر می‌کند؛ برای مثال، به نام برخی از راویان ثقه‎ ائمه (ابوبصیر، زید شحام، علی بن یقطین، سدیر الصراف، معلی بن خنیس، معاویة بن عمار، جابر جعفی، عمار الدهنی، محمد بن الصلت و امثالهم) و دانشمندان و عالمان شیعی اشاره می‌نماید<ref>ر.ک: همان</ref>.
# تاریخ تشیع: تاریخ تشیع را نمی‎توان جدای از آن دو محور پیشین دانست، اما از آنجایی که برخی از موارد، رویدادهای تاریخی بین دو مقطع تاریخی ذکرشده را شامل می‎شود، می‎توان آن را عنوانی جدا و قسیم دو عنوان مذکور قرار داد؛ به‎ویژه که نویسنده‎، مطالبی را درباره تاریخ پیدایش شیعه و امثال آن ذکر می‌کند؛ برای مثال، به نام برخی از راویان ثقه‎ ائمه (ابوبصیر، زید شحام، علی بن یقطین، سدیر الصراف، معلی بن خنیس، معاویة بن عمار، جابر جعفی، عمار الدهنی، محمد بن الصلت و امثالهم) و دانشمندان و عالمان شیعی اشاره می‌نماید<ref>ر.ک: همان</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش