۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اعتبار و کاربرد روایات تفسیری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ها' به 'ها'
جز (جایگزینی متن - 'یا' به 'یا') |
جز (جایگزینی متن - 'ها' به 'ها') |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''اعتبار و کاربرد روایات تفسیری'''، نوشته [[ناصح، علی‌احمد|علی احمد ناصح]]، کتابی است در موضوع علوم قرآنی. این نوشتار ارزشمند که حاصل | '''اعتبار و کاربرد روایات تفسیری'''، نوشته [[ناصح، علی‌احمد|علی احمد ناصح]]، کتابی است در موضوع علوم قرآنی. این نوشتار ارزشمند که حاصل پایاننامهاین نویسنده است، به دو موضوع مهم و اساسی پرداخته است: اول، اعتبار و ارزش روایات تفسیری و نقد و بررسی دیدگاهها در مورد آن؛ دوم، نقش و کاربرد روایات تفسیری و تبیین موارد کارآمدی آنها در مباحث مربوطه. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده این اثر در بخشی از مقدمه کتاب آورده است: بیترید قرآن مهمترین سند حقانیت اسلام است و لازم است در آن کاوش و شرح و تفصیل بیشتری انجام گیرد. شایستهترین فرد برای شرح و تفسیر این کتاب کسی است که مخاطب اصلی این کتاب بوده و این کتاب بر وی نازل گشته و نیز خاندان او، که عارف و آشنای به همه زوایای این کتاب مقدس میباشند. میان قرآن و سنت و عترت پیامبر ارتباط تنگانگی وجود دارد؛ بهگونهای که برای دسترسی به تفسیر صحیح این کتاب مقدس راهی مطمئنتر از مراجعه به سنت و عترت پیامبر(ص) و اهل بیت والای او وجود ندارد؛ چراکه قرآن کریم تفصیل | نویسنده این اثر در بخشی از مقدمه کتاب آورده است: بیترید قرآن مهمترین سند حقانیت اسلام است و لازم است در آن کاوش و شرح و تفصیل بیشتری انجام گیرد. شایستهترین فرد برای شرح و تفسیر این کتاب کسی است که مخاطب اصلی این کتاب بوده و این کتاب بر وی نازل گشته و نیز خاندان او، که عارف و آشنای به همه زوایای این کتاب مقدس میباشند. میان قرآن و سنت و عترت پیامبر ارتباط تنگانگی وجود دارد؛ بهگونهای که برای دسترسی به تفسیر صحیح این کتاب مقدس راهی مطمئنتر از مراجعه به سنت و عترت پیامبر(ص) و اهل بیت والای او وجود ندارد؛ چراکه قرآن کریم تفصیل پاره‌ای از امور و معارف آیات را بهعهده سنت و بیان آن گذارده است. پیامبر اکرم(ص) در قرآن صریحاً بهعنوان معلم و مبین قرآن معرفی گشته و پیروی از امر و نهی و توضیحات واجب و بیانش بیان وحی دانسته شده است. بنابراین تنها پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) هستند که به سبب پیوند با منبع وحی میتوانند به عمق معانی و مقاصد قرآن دست یابند. | ||
از طرفی عوامل گوناگونی باعث شده تا سنت پیامبر(ص) و اهل بیت او(ع) از دست وضع و جعل مصون نماند. | از طرفی عوامل گوناگونی باعث شده تا سنت پیامبر(ص) و اهل بیت او(ع) از دست وضع و جعل مصون نماند. عده‌ای با انگیزههای مختلف سخنانی را به پیامبر(ص) و اهل بیت او نسبت داده و بهعنوان سنت قلمداد کرده‌اند، که پذیرش آن آسان نیست. وجود موضوعات فراوان، بهخصوص در باب تفسیر و اسباب نزول باعث شده است که عده‌ای بهطور کلی به این دیدگاه افراطی قائل شوند که روایات این باب اصلاً اعتبار و ارزشی ندارد و باید همه را کنار زد. | ||
ولی درهرحال یک نکته مسلم است و آن اینکه در میان آنچه بهعنوان سنت در اختیار ما قرار دارد، روایات تفسیری صحیح و معتبری نیز وجود دارد و هرگز نمیتوان به بهانه وجود موضوعات و احادیث ساختگی، همه روایات تفسیری را کنار گذارد؛ بهویژه آنکه میدانیم در میان روایات تفسیری معصومان(ع)، به دلیل آشنایی آنان با کلام الهی و پیوند ناگستنیاشان با کتاب خدا، آموزههای بسیار ارزشمندی نیز وجود دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8301/1/17 ر.ک: مقدمه کتاب، ص17-18]</ref>. | ولی درهرحال یک نکته مسلم است و آن اینکه در میان آنچه بهعنوان سنت در اختیار ما قرار دارد، روایات تفسیری صحیح و معتبری نیز وجود دارد و هرگز نمیتوان به بهانه وجود موضوعات و احادیث ساختگی، همه روایات تفسیری را کنار گذارد؛ بهویژه آنکه میدانیم در میان روایات تفسیری معصومان(ع)، به دلیل آشنایی آنان با کلام الهی و پیوند ناگستنیاشان با کتاب خدا، آموزههای بسیار ارزشمندی نیز وجود دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8301/1/17 ر.ک: مقدمه کتاب، ص17-18]</ref>. | ||
هدف کلی از تألیف این نوشتار، اثبات ارزش و اعتبار روایات تفسیری و کارآمدی آنها در مجموعه معارف دینی است و نیز تبیین و تأکید این امر که اگر این دسته روایات مورد اعتنا قرار گیرند، | هدف کلی از تألیف این نوشتار، اثبات ارزش و اعتبار روایات تفسیری و کارآمدی آنها در مجموعه معارف دینی است و نیز تبیین و تأکید این امر که اگر این دسته روایات مورد اعتنا قرار گیرند، مجموعه‌ای بس گرانبها از لطائف علوم و نکات دقیق فرا روی مراجعهکننده به آنها قرار میگیرد و در صورت بی‌اعتنایی، محرومیتی بزرگ را به دنبال خواهد داشت. از جمله آثار و اهداف دیگر پژوهش، چنین است: | ||
# آگاهی از دیدگاههای مختلف در بحث حجیت روایات تفسیری و اطلاع از ادله و مبانی هر دیدگاه؛ | # آگاهی از دیدگاههای مختلف در بحث حجیت روایات تفسیری و اطلاع از ادله و مبانی هر دیدگاه؛ | ||
# اثبات کارایی روایات مربوطه در بحث چینش وحیانی و توقیفی آیات؛ | # اثبات کارایی روایات مربوطه در بحث چینش وحیانی و توقیفی آیات؛ | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
# اثبات کارساز بودن روایات تفسیری برای رسیدن به روشهای تفسیری امامان(ع)؛ | # اثبات کارساز بودن روایات تفسیری برای رسیدن به روشهای تفسیری امامان(ع)؛ | ||
# اثبات اینکه مراجعه به روایات تفسری در ذیل آیاتالاحکام برای درک صحیح احکام مربوطه بسیار ضروری و کارساز است. | # اثبات اینکه مراجعه به روایات تفسری در ذیل آیاتالاحکام برای درک صحیح احکام مربوطه بسیار ضروری و کارساز است. | ||
روش تحقیق و تألیف این کتاب، با توجه به ماهیت موضوع مورد پژوهش و اهداف مورد نظر نگارنده، روش توصیفی و تاریخی است و مدارک و مستندات آن عمدتاً از آیات قرآن و روایات معصومان(ع) و نیز اقوال و آرای دانشمندان علوم معارف مربوط به قرآن و حدیث انتخاب | روش تحقیق و تألیف این کتاب، با توجه به ماهیت موضوع مورد پژوهش و اهداف مورد نظر نگارنده، روش توصیفی و تاریخی است و مدارک و مستندات آن عمدتاً از آیات قرآن و روایات معصومان(ع) و نیز اقوال و آرای دانشمندان علوم معارف مربوط به قرآن و حدیث انتخاب گردیده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8301/1/19 ر.ک: همان، ص19-20]</ref>. | ||
نکته قابل ذکر دیگر در مورد این کتاب این است که نتیجه این تحقیق نشان میدهد که در بحث اعتبار و حجیت روایات تفسیری، برخلاف آنچه از عنوان بحث به ذهن میآید، هر دو گروه، یعنی هم موافقان حجیت و هم مخالفان، اصل حجت بودن سنت معصومان(ع) در تفسیر قرآن را پذیرفته و بر این نکته که دریافت و فهم و تفسیر معصوم(ع) برای ما حجت است، اتفاق نظر دارند و بحث در حقیقت بر این محور استوار است که آیا فهم و درک معصوم(ع) که از راه خبر واحد به دست ما رسیده باشد، معتبر است و میتوان آن را رأی و نظر امام به حساب آورد یا خیر؛ به تعبیر دیگر عنوان اصلی مسئله مورد نزاع این است که آیا با خبر واحد رأی و برداشت معصوم برای ما قابل دریافت است یا نه؟<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8301/1/21 ر.ک: همان، ص21]</ref>. | نکته قابل ذکر دیگر در مورد این کتاب این است که نتیجه این تحقیق نشان میدهد که در بحث اعتبار و حجیت روایات تفسیری، برخلاف آنچه از عنوان بحث به ذهن میآید، هر دو گروه، یعنی هم موافقان حجیت و هم مخالفان، اصل حجت بودن سنت معصومان(ع) در تفسیر قرآن را پذیرفته و بر این نکته که دریافت و فهم و تفسیر معصوم(ع) برای ما حجت است، اتفاق نظر دارند و بحث در حقیقت بر این محور استوار است که آیا فهم و درک معصوم(ع) که از راه خبر واحد به دست ما رسیده باشد، معتبر است و میتوان آن را رأی و نظر امام به حساب آورد یا خیر؛ به تعبیر دیگر عنوان اصلی مسئله مورد نزاع این است که آیا با خبر واحد رأی و برداشت معصوم برای ما قابل دریافت است یا نه؟<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8301/1/21 ر.ک: همان، ص21]</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر گردیده است. | فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر گردیده است. | ||
در پاورقیها آدرس و توضیح برخی مطالب ذکر شده است. | در پاورقیها آدرس و توضیح برخی مطالب ذکر شده است. | ||
در انتهای این اثر، علاوه بر کتابنامه، | در انتهای این اثر، علاوه بر کتابنامه، نمایه‌ای از آیات، روایات و اعلام به چاپ رسیده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||