پرش به محتوا

لمعات نوری در شرح افاضات منطقی شیخ اشراق: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'می‎س' به 'می‌س')
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
خط ۴۰: خط ۴۰:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده در مقدمه اثر، سبب نگارش کتاب را این‎گونه توصیف می‎کند: «سالیان متمادی، شخصیت عظیم عرفانی و فلسفی حکیم عارف [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] و آثار و سیره علمی و عملی او آتشی بر جانم افکنده بود و عطشی در دل خود احساس می‎کردم و خواهان آشنایی هرچه بیشتر با مکتب الهی او – که آمیزه‎ای از حکمت ذوقی و استدلالی بود - ‎شده بودم و در این عرصه، کتابی که به‎تنهایی روح مرا آرامش دهد و عطش مرا برطرف کند، نیافتم و از طرفی دیدم این حکیم بزرگ و مقتول در راه عقیده، همانند بسیاری از بزرگان دیگر آن‎گونه که سزاوار است معرفی نشده‎اند؛ هرچند خود را شایسته هیچ‎گونه شرح و توصیفی بر مقام شیخ نمی‎دیدم، اما از باب «ما لا يدرك كله لا يترك كله» و با بضاعت مزجات خود به معرفی شیخ بزرگ در دو مجلد پرداختم».
نویسنده در مقدمه اثر، سبب نگارش کتاب را این‎گونه توصیف می‌کند: «سالیان متمادی، شخصیت عظیم عرفانی و فلسفی حکیم عارف [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] و آثار و سیره علمی و عملی او آتشی بر جانم افکنده بود و عطشی در دل خود احساس می‌کردم و خواهان آشنایی هرچه بیشتر با مکتب الهی او – که آمیزه‎ای از حکمت ذوقی و استدلالی بود - ‎شده بودم و در این عرصه، کتابی که به‎تنهایی روح مرا آرامش دهد و عطش مرا برطرف کند، نیافتم و از طرفی دیدم این حکیم بزرگ و مقتول در راه عقیده، همانند بسیاری از بزرگان دیگر آن‎گونه که سزاوار است معرفی نشده‎اند؛ هرچند خود را شایسته هیچ‎گونه شرح و توصیفی بر مقام شیخ نمی‎دیدم، اما از باب «ما لا يدرك كله لا يترك كله» و با بضاعت مزجات خود به معرفی شیخ بزرگ در دو مجلد پرداختم».
او سپس با اشاره به مباحث این دو جلد، انتشار جلد دوم اثرش را به بعد موکول می‎کند: «مجلد اول به زیست‎نامه و کلیات و آراء منطقی شیخ اختصاص دارد و در زمینه منطق به ترجمه و شرح اجمالی منطق از کتاب «[[حکمة الإشراق|حكمة الإشراق]]» پرداخته‎ام و مجلد دوم را به آراء فلسفی و کلامی او اختصاص داده‎ام، که با عنایت و فضل الهی به‎زودی در معرض دید قرار خواهد گرفت»<ref>ر.ک: مقدمه، ص2-1</ref>.
او سپس با اشاره به مباحث این دو جلد، انتشار جلد دوم اثرش را به بعد موکول می‌کند: «مجلد اول به زیست‎نامه و کلیات و آراء منطقی شیخ اختصاص دارد و در زمینه منطق به ترجمه و شرح اجمالی منطق از کتاب «[[حکمة الإشراق|حكمة الإشراق]]» پرداخته‎ام و مجلد دوم را به آراء فلسفی و کلامی او اختصاص داده‎ام، که با عنایت و فضل الهی به‎زودی در معرض دید قرار خواهد گرفت»<ref>ر.ک: مقدمه، ص2-1</ref>.


نویسنده در اولین بخش کتاب، پس از اشاره مختصر به زندگانی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]، زیست‎نامه او را در منظر مریدش مطرح کرده و می‎نویسد: «گرچه شرح حال او در بسیاری از کتب رجال اسلامی و سیره و تراجم و تاریخ فلسفه آمده است، اما حکیم شهرزوری که خود از اعاظم حکما است، مانند مریدی که خود از حالات درونی مراد و استاد خودش خبر دارد، چهره معنوی و صوری او را به قلم آورده و به گفته [[نصر، حسین|استاد حسین نصر]]، شاید بهترین شرح حیات [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] همان کتاب شهرزوری باشد و شاید در تاریخ رجال اسلامی بی‎نظیر باشد»؛ لذا شرح حال او را عیناً نقل می‎کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10</ref>.
نویسنده در اولین بخش کتاب، پس از اشاره مختصر به زندگانی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]]، زیست‎نامه او را در منظر مریدش مطرح کرده و می‎نویسد: «گرچه شرح حال او در بسیاری از کتب رجال اسلامی و سیره و تراجم و تاریخ فلسفه آمده است، اما حکیم شهرزوری که خود از اعاظم حکما است، مانند مریدی که خود از حالات درونی مراد و استاد خودش خبر دارد، چهره معنوی و صوری او را به قلم آورده و به گفته [[نصر، حسین|استاد حسین نصر]]، شاید بهترین شرح حیات [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] همان کتاب شهرزوری باشد و شاید در تاریخ رجال اسلامی بی‎نظیر باشد»؛ لذا شرح حال او را عیناً نقل می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10</ref>.


ترجمه متن حکیم شهرزوری، به قلم مقصودعلی تبریزی است و از مجموعه مصنفات [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص16، پاورقی 2</ref>.
ترجمه متن حکیم شهرزوری، به قلم مقصودعلی تبریزی است و از مجموعه مصنفات [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص16، پاورقی 2</ref>.
خط ۶۳: خط ۶۳:
دانشمندان مختلف، از کتاب‎های [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] طبقه‎بندی‎های مختلفی به‎دست داده‎اند. [[ماسینیون، لویی|ماسینیون]]، [[کربن، هانری|هانری کربن]] و [[نصر، حسین|سید حسین نصر]]، از جمله این افراد هستند؛ مثلاً کربن تقسیمی چهارگانه و نصر با اختلاف اندکی پنج دسته و طبقه برای کتاب‎های [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] ارائه می‎دهند<ref>ر.ک: همان، ص‎45 و 47</ref>.
دانشمندان مختلف، از کتاب‎های [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] طبقه‎بندی‎های مختلفی به‎دست داده‎اند. [[ماسینیون، لویی|ماسینیون]]، [[کربن، هانری|هانری کربن]] و [[نصر، حسین|سید حسین نصر]]، از جمله این افراد هستند؛ مثلاً کربن تقسیمی چهارگانه و نصر با اختلاف اندکی پنج دسته و طبقه برای کتاب‎های [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] ارائه می‎دهند<ref>ر.ک: همان، ص‎45 و 47</ref>.


در انتهای مباحث بخش اول کتاب، آثار [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] به‎اجمال مورد بررسی قرار گرفته است. در بخشی از این بررسی‎ها چنین می‎خوانیم: «از مباحث مختلف در این کتاب [تلویحات [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]] و کتب دیگر شیخ اشراق چنین به ‎دست می‎آید که شیخ معتقد است طالب حق باید نخست در حکمت بحثی می‎پرداخته و سپس به حکمت ذوقی بپردازد؛ لذا برای شاگردان و پیروان خود ابتدا به تعلیم حکمت بحثی می‎پرداخته و سپس آنها را وارد مباحث اشراقی می‎کرده است»<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>.
در انتهای مباحث بخش اول کتاب، آثار [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] به‎اجمال مورد بررسی قرار گرفته است. در بخشی از این بررسی‎ها چنین می‎خوانیم: «از مباحث مختلف در این کتاب [تلویحات [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]] و کتب دیگر شیخ اشراق چنین به ‎دست می‎آید که شیخ معتقد است طالب حق باید نخست در حکمت بحثی می‎پرداخته و سپس به حکمت ذوقی بپردازد؛ لذا برای شاگردان و پیروان خود ابتدا به تعلیم حکمت بحثی می‎پرداخته و سپس آنها را وارد مباحث اشراقی می‌کرده است»<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>.


در بخش دوم کتاب، منطق در منظر شیخ اشراق مورد بررسی قرار گرفته است. [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] مقصود خود را در کتاب «[[حکمة الإشراق|حكمة الإشراق]]»، در دو قسمت مورد بحث و کنکاش قرار داده است: قسمت اول، در ضوابط فکر است؛ یعنی قواعد و قوانینی که به‎واسطه آن می‎توان فکر صحیح و سالم را از فکر فاسد و ناسالم تمیز داد؛ یعنی پیرامون منطق و کیفیت حل مغالطات و بعضی از قواعد مهمی که در قسمت دوم، یعنی مبحث انوار مورد بررسی قرار می‎گیرد و قسمت منطق در سه مقاله ارائه می‎شود: مقاله اول: معارف و تعریف؛ مقاله دوم: استدلالات و مبادی آنها؛ مقاله سوم: مغالطات و بعضی حکومات بین سخنان اشراقی و مشایی.  
در بخش دوم کتاب، منطق در منظر شیخ اشراق مورد بررسی قرار گرفته است. [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] مقصود خود را در کتاب «[[حکمة الإشراق|حكمة الإشراق]]»، در دو قسمت مورد بحث و کنکاش قرار داده است: قسمت اول، در ضوابط فکر است؛ یعنی قواعد و قوانینی که به‎واسطه آن می‎توان فکر صحیح و سالم را از فکر فاسد و ناسالم تمیز داد؛ یعنی پیرامون منطق و کیفیت حل مغالطات و بعضی از قواعد مهمی که در قسمت دوم، یعنی مبحث انوار مورد بررسی قرار می‎گیرد و قسمت منطق در سه مقاله ارائه می‎شود: مقاله اول: معارف و تعریف؛ مقاله دوم: استدلالات و مبادی آنها؛ مقاله سوم: مغالطات و بعضی حکومات بین سخنان اشراقی و مشایی.  
خط ۶۹: خط ۶۹:
قسمت دوم، در انوار الهیه و آنچه وابسته به آن است..<ref>ر.ک: همان، ص101</ref>.  
قسمت دوم، در انوار الهیه و آنچه وابسته به آن است..<ref>ر.ک: همان، ص101</ref>.  
   
   
شیوه شارح در توضیح این مباحث، همانند شیوه رایج که بخشی از عبارات متن ذکر شده و سپس شرح می‎شود نیست. نویسنده، ترجمه دیدگاه [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] را در یک مبحث مطرح و سپس دیدگاه شارحان [[حکمة الإشراق|حکمت اشراق]]، مانند شهرزوری را نیز مطرح می‎کند.  
شیوه شارح در توضیح این مباحث، همانند شیوه رایج که بخشی از عبارات متن ذکر شده و سپس شرح می‎شود نیست. نویسنده، ترجمه دیدگاه [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]] را در یک مبحث مطرح و سپس دیدگاه شارحان [[حکمة الإشراق|حکمت اشراق]]، مانند شهرزوری را نیز مطرح می‌کند.  


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش