پرش به محتوا

معجم المفسرين من صدر الإسلام حتی العصر الحاضر: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۸: خط ۳۸:
در تقدیمیه، شیخ [[خالد، حسن|حسن خالد]]، مفتی لبنان، پس از حمد الهی به‎صورت اجمالی، مراحل سیر تفسیر از صدر اول را در سه مرحله بیان کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32578/1/1 ر.ک: تقدیمیه کتاب، صفحه الف - و]</ref>.
در تقدیمیه، شیخ [[خالد، حسن|حسن خالد]]، مفتی لبنان، پس از حمد الهی به‎صورت اجمالی، مراحل سیر تفسیر از صدر اول را در سه مرحله بیان کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32578/1/1 ر.ک: تقدیمیه کتاب، صفحه الف - و]</ref>.


نویسنده در مقدمه، این معجم را دومین معجمی می‎شمارد که خودش درباره تراجم اعلام عرب و مسلمانان نگاشته است، ولی به جهت موضوعی که این معجم دارد، یعنی پرداختن به طبقه معینی از علمای علوم قرآنی که همان علمای تفسیر باشند، این کتاب را به‎لحاظ اهمیت، اول می‎داند. این دایرة‎المعارف، حدود دوهزار مفسر قرآن کریم را از صدر اسلام تا دوران حاضر معرفی می‎کند و در این میان تفاوتی بین این نمی‎گذارد که آن مفسرِ صاحب اثر، تمامی قرآن را تفسیر کرده با شد یا تنها به تفسیر سوره یا آیه‎ای از آیات روشن آن پرداخته باشد. این مجموعه، همچنین دربردارنده اعلام مفسران از صحابه و تابعین و کسانی که بعد از آنان آمده‎اند و به تفسیر مشهورند و حلقه‎های معروف تفسیر داشته و اسامی‎اشان در تاریخ ثبت شده است، نیز هست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32578/1/7 ر.ک: مقدمه مؤلف، صفحه ز]</ref>.
نویسنده در مقدمه، این معجم را دومین معجمی می‎شمارد که خودش درباره تراجم اعلام عرب و مسلمانان نگاشته است، ولی به جهت موضوعی که این معجم دارد، یعنی پرداختن به طبقه معینی از علمای علوم قرآنی که همان علمای تفسیر باشند، این کتاب را به‎لحاظ اهمیت، اول می‎داند. این دایرة‎المعارف، حدود دوهزار مفسر قرآن کریم را از صدر اسلام تا دوران حاضر معرفی می‌کند و در این میان تفاوتی بین این نمی‎گذارد که آن مفسرِ صاحب اثر، تمامی قرآن را تفسیر کرده با شد یا تنها به تفسیر سوره یا آیه‎ای از آیات روشن آن پرداخته باشد. این مجموعه، همچنین دربردارنده اعلام مفسران از صحابه و تابعین و کسانی که بعد از آنان آمده‎اند و به تفسیر مشهورند و حلقه‎های معروف تفسیر داشته و اسامی‎اشان در تاریخ ثبت شده است، نیز هست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32578/1/7 ر.ک: مقدمه مؤلف، صفحه ز]</ref>.


او از [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‎الدین عبدالرحمن سیوطی]] صاحب کتاب «[[طبقات المفسرين (سيوطي)|طبقات المفسرين]]» و شاگرد [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] شمس‎الدین محمد بن علی بن احمد داودی مصری، شیخ ابوسعید بن شیخ صنع‎الله کوزکنانی و احمد بن محمد ادرنه، به‎عنوان کسانی که در طبقات مفسرین صاحب اثر هستند، نام می‎برد، اما کارهای آنها را کامل نمی‎داند و همان طور که ذکر می‎کند [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در کتابش موفق به ذکر 136 مفسر و داودی مصری موفق به معرفی 704 نفر از مفسران شدند و احمد بن محمد ادرنه در کتابش مفسران از صدر اسلام تا قرن یازدهم هجری را ذکر کرده است؛ درهرحال این کتاب‎ها جامع نیستند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32578/1/7 ر.ک: همان، صفحه‎ ز - ح]</ref>.
او از [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‎الدین عبدالرحمن سیوطی]] صاحب کتاب «[[طبقات المفسرين (سيوطي)|طبقات المفسرين]]» و شاگرد [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] شمس‎الدین محمد بن علی بن احمد داودی مصری، شیخ ابوسعید بن شیخ صنع‎الله کوزکنانی و احمد بن محمد ادرنه، به‎عنوان کسانی که در طبقات مفسرین صاحب اثر هستند، نام می‎برد، اما کارهای آنها را کامل نمی‎داند و همان طور که ذکر می‌کند [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در کتابش موفق به ذکر 136 مفسر و داودی مصری موفق به معرفی 704 نفر از مفسران شدند و احمد بن محمد ادرنه در کتابش مفسران از صدر اسلام تا قرن یازدهم هجری را ذکر کرده است؛ درهرحال این کتاب‎ها جامع نیستند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32578/1/7 ر.ک: همان، صفحه‎ ز - ح]</ref>.


[[نويهض، عادل|عادل نویهض]] در راستای رفع این نقیصه، دست به تألیف چنین کتابی زده تا مدرسین و آموزندگان را از مراجعه به کتاب‎های پرحجم تاریخ و سیره بی‎نیاز گرداند. او دو سال (میان سال‎های 1973 تا 1975م) را به مطالعه متونی که درباره تفسیر و مفسران نوشته شده، گذراند و به مراجعه به کتاب‎های موسوعه و معجم‎ها و کتاب‎های سیره و تراجم و تاریخ پرداخت و گروهی از دوستانش را نیز برای مطالعه در این رابطه به خارج از لبنان به جهت مطالعه کتاب‎های فارسی و ترکی فرستاد. وی می‎نویسد: هنگامی که در 1975م، خواستم دست به نوشتن این کتاب بزنم، جوّ آرام و طمأنینه لبنان به فضای ترس و اضطراب تبدیل شده بود و من نیز مانند صدها تن دیگر از همنوعانم مجبور به ترک منزل در بیروت و مهاجرت به برخی روستاهای کوهستانی شدم که البته در آنجا امنیت بود، ولی کتاب نه؛ به‎علاوه، در این نقل و انتقال، برخی از مصادر بحث و کتاب‎های مربوط به مطلب مورد تحقیقم را از دست دادم و برخی فهارسی که درباره اسامی مفسران نوشته بودم را گم کردم. کم‎کم داشتم از نوشتن این کتاب مأیوس می‎شدم، ولی از اینجا و آنجا عوامل و انگیزه‎هایی مرا به نوشتن آن وادار نمود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32578/1/8 ر.ک: همان، صفحه‎های ح - ط]</ref>.
[[نويهض، عادل|عادل نویهض]] در راستای رفع این نقیصه، دست به تألیف چنین کتابی زده تا مدرسین و آموزندگان را از مراجعه به کتاب‎های پرحجم تاریخ و سیره بی‎نیاز گرداند. او دو سال (میان سال‎های 1973 تا 1975م) را به مطالعه متونی که درباره تفسیر و مفسران نوشته شده، گذراند و به مراجعه به کتاب‎های موسوعه و معجم‎ها و کتاب‎های سیره و تراجم و تاریخ پرداخت و گروهی از دوستانش را نیز برای مطالعه در این رابطه به خارج از لبنان به جهت مطالعه کتاب‎های فارسی و ترکی فرستاد. وی می‎نویسد: هنگامی که در 1975م، خواستم دست به نوشتن این کتاب بزنم، جوّ آرام و طمأنینه لبنان به فضای ترس و اضطراب تبدیل شده بود و من نیز مانند صدها تن دیگر از همنوعانم مجبور به ترک منزل در بیروت و مهاجرت به برخی روستاهای کوهستانی شدم که البته در آنجا امنیت بود، ولی کتاب نه؛ به‎علاوه، در این نقل و انتقال، برخی از مصادر بحث و کتاب‎های مربوط به مطلب مورد تحقیقم را از دست دادم و برخی فهارسی که درباره اسامی مفسران نوشته بودم را گم کردم. کم‎کم داشتم از نوشتن این کتاب مأیوس می‎شدم، ولی از اینجا و آنجا عوامل و انگیزه‎هایی مرا به نوشتن آن وادار نمود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32578/1/8 ر.ک: همان، صفحه‎های ح - ط]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش