۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' حسين' به ' حسین') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
اگر چه | اگر چه این مجموعه به صورت كتب متداول، تأليف نشده است اما به علت این كه حاوى مباحث تفسيرى، اعتقادى، فقهى و حتى کتاب شناسى با ارزشى مىباشد از جايگاه خاصى برخوردار است. | ||
از آنجايى كه | از آنجايى كه این جوابها در رابطه با سؤالات فردى كه مسند قضاوت را در شهر مهمى چون مدينة النبي به عهده داشته است، مىباشد و این شهر مركز برخورد آرا و نظريات شیعیان و اهل تسنن بوده است و بسيارى از سؤالات نيز به صورت فقه مقارنهاى مطرح شده است، کتاب آميختهاى از فقه استدلالى و همين طور فقه مقارنهاى مىباشد. | ||
مباحث فقهى كه در کتاب مطرح شده عمدتاً از کتاب طهارة، اطعمه و اشربه، صلاة، نكاح و قضاء مىباشد. | مباحث فقهى كه در کتاب مطرح شده عمدتاً از کتاب طهارة، اطعمه و اشربه، صلاة، نكاح و قضاء مىباشد. | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
علاوه بر مباحث تفسيرى، اعتقادى و كلامى در المسائل المهنائية الثالثة و همين طور تاريخ ولادت [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در شب جمعه 27 رمضان 648 ق، و تاريخ ولادت فرزندش در نيمۀ شب 20 جمادى الأولى سال 682 ق، فهرستى از كتب [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] تا سال 720ق به قلم وى ذكر شده است كه گنجينۀ با ارزش و مهمى در شناخت كتب وى و تاريخ تأليف آنان مىباشد. | علاوه بر مباحث تفسيرى، اعتقادى و كلامى در المسائل المهنائية الثالثة و همين طور تاريخ ولادت [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در شب جمعه 27 رمضان 648 ق، و تاريخ ولادت فرزندش در نيمۀ شب 20 جمادى الأولى سال 682 ق، فهرستى از كتب [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] تا سال 720ق به قلم وى ذكر شده است كه گنجينۀ با ارزش و مهمى در شناخت كتب وى و تاريخ تأليف آنان مىباشد. | ||
به | به این فهرست، در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] و [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] و ساير كتب تراجم و کتاب شناسى به كرات استناد شده است كه از آن موارد کتاب تحصيل الملخّص، تنقيح القواعد و [[مدارک الأحكام في شرح شرائع الإسلام|مدارک الأحكام]] را مىتوان ذكر كرد.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/3 397، /4 464، /20 239، [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] /5 406</ref> | ||
==گردآورنده== | ==گردآورنده== | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
اين کتاب به همت [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] گردآورى شده و مهنا بن سنان نيز پس از نگهدارى یک نسخه از آن، نسخههاى ديگرى را استنساخ نموده و به مناطق مختلف فرستاده است. | اين کتاب به همت [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] گردآورى شده و مهنا بن سنان نيز پس از نگهدارى یک نسخه از آن، نسخههاى ديگرى را استنساخ نموده و به مناطق مختلف فرستاده است. | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] در رابطه با جمعآورى | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] در رابطه با جمعآورى این کتاب به نقل از [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] در پایان نسخهاى از آن كه به کتاب أسئلة الآمليّة ضميمه شده آورده است: | ||
بسم الله الرحمن الرحيم هذه المسائل و أجوبتها صحيحة سئل والدي عنها فأجاب بجميع ما ذكرههاهنا و قرأتها أنا على والدي قدسسره و رویتها عنه و قد أجزت لموالانا السيدالإمام العالم العامل المعظم... حيدر بن سيدسعيد تاجالدين علي بادشاه ابن السيدالسعيد ركنالدين حيدر العلوی الحسيني.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/2 72</ref> | بسم الله الرحمن الرحيم هذه المسائل و أجوبتها صحيحة سئل والدي عنها فأجاب بجميع ما ذكرههاهنا و قرأتها أنا على والدي قدسسره و رویتها عنه و قد أجزت لموالانا السيدالإمام العالم العامل المعظم... حيدر بن سيدسعيد تاجالدين علي بادشاه ابن السيدالسعيد ركنالدين حيدر العلوی الحسيني.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/2 72</ref> | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
و نسخ السيدمهنا السؤالات و الأجوبة بخطه بعين صورتها بلا زيادة و نقصان لما سأله بذلك و عنه المولى عزالدين بن نورالدين علي أبيسعيد و انتشرت النسخ عنه.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/20 370</ref> | و نسخ السيدمهنا السؤالات و الأجوبة بخطه بعين صورتها بلا زيادة و نقصان لما سأله بذلك و عنه المولى عزالدين بن نورالدين علي أبيسعيد و انتشرت النسخ عنه.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/20 370</ref> | ||
از طرفى با توجه به احاطۀ مهنا بن سنان به كتب مختلف [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] و سؤال از بعضى از مباحث کتاب قواعد الأحكام، مختلف الشيعة و غيره مىتوان از | از طرفى با توجه به احاطۀ مهنا بن سنان به كتب مختلف [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] و سؤال از بعضى از مباحث کتاب قواعد الأحكام، مختلف الشيعة و غيره مىتوان از این کتاب به عنوان منبعى معتبر و كمياب در تفسير بعضى از نظريات وى استفاده نمود.<ref>مسائل 43، 93، 113، 143</ref> | ||
==شخصيت مهنا بن سنان== | ==شخصيت مهنا بن سنان== | ||
خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
در ابتداى | در ابتداى این مجموعه سؤالها و جوابها، [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] به سه گونه اجازۀ نقل كتب خود و ديگران را به مهنا داده است كه نشان از اعتماد فوق العادۀ علامه به او دارد. | ||
یکى از | یکى از این اجازهها در ابتداى أجوبة المسائل المهنائية الأولى است كه علامه طرقش به بعضى از بزرگان را ذكر نموده است و در سال 719ق در حلّه آن را نوشته است. | ||
اجازۀ دوّم در سال 720ق نوشته شده كه در آن، وى تأليفاتش را نام برده است. | اجازۀ دوّم در سال 720ق نوشته شده كه در آن، وى تأليفاتش را نام برده است. | ||
در اجازۀ سوّم كه در خطبۀ کتاب ذكر شده است علامه | در اجازۀ سوّم كه در خطبۀ کتاب ذكر شده است علامه این موارد را اجازه داده است: | ||
1 - جميع مصنفاتي و مؤلفاتي و مقرواتي | 1 - جميع مصنفاتي و مؤلفاتي و مقرواتي | ||
خط ۱۲۷: | خط ۱۲۷: | ||
آنچنان كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] و [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] آمده است | آنچنان كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] و [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] آمده است این کتاب فقط از دو مجموعۀ مهنائيۀ اول و دوم تشكيل شده بوده است.<ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] /5 406، [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/5 237، /6 22، /20 370، مقدمهاى بر فقه شيعه، 109</ref> | ||
اما بعدها در سال 1401ق مهنائيۀ سوّم نيز به آن اضافه شده است و بنظر مىرسد كه تاريخ انتشار کتاب موجود نيز همان سال 1401ق باشد.<ref>مقدمة مختلف الشيعة، چاپ مركز ابحاث و دراسات اسلاميّه، صفحۀ 25، مقدمۀ إرشاد الأذهان، چاپ جامعۀ مدرسين، صفحۀ 69</ref> | اما بعدها در سال 1401ق مهنائيۀ سوّم نيز به آن اضافه شده است و بنظر مىرسد كه تاريخ انتشار کتاب موجود نيز همان سال 1401ق باشد.<ref>مقدمة مختلف الشيعة، چاپ مركز ابحاث و دراسات اسلاميّه، صفحۀ 25، مقدمۀ إرشاد الأذهان، چاپ جامعۀ مدرسين، صفحۀ 69</ref> | ||
خط ۱۴۲: | خط ۱۴۲: | ||
3 - نسخهاى متعلق به آستان قدس رضوى و به خط سيدعلى بن عطاء الله حسینى جزائرى، مربوط به سال 994ق كه صورت اجازۀ [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در سال 720ق در آن هست. | 3 - نسخهاى متعلق به آستان قدس رضوى و به خط سيدعلى بن عطاء الله حسینى جزائرى، مربوط به سال 994ق كه صورت اجازۀ [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در سال 720ق در آن هست. | ||
4 - نسخهاى متعلّق به کتابخانۀ سيدمحمدباقريزدى نوۀ [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيدمحمد كاظم يزدى]] صاحب [[العروة الوثقی]]. | 4 - نسخهاى متعلّق به کتابخانۀ سيدمحمدباقريزدى نوۀ [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيدمحمد كاظم يزدى]] صاحب [[العروة الوثقی]]. این نسخه به خط ملا رستم على جرفادقانى گلپايگانى و مربوط به سال 975ق مىباشد. | ||
در مقدمۀ کتاب إرشاد الأذهان و کتاب مقدمهاى بر فقه شيعه نيز به دو نسخهاى كه متعلّق به آستان قدس رضوى است اشاره نموده است. | در مقدمۀ کتاب إرشاد الأذهان و کتاب مقدمهاى بر فقه شيعه نيز به دو نسخهاى كه متعلّق به آستان قدس رضوى است اشاره نموده است. | ||
خط ۱۵۳: | خط ۱۵۳: | ||
کتاب موجود حاوى چهار مجموعه از سؤالات و جوابهاى آنها مىباشد كه عبارتند از: | کتاب موجود حاوى چهار مجموعه از سؤالات و جوابهاى آنها مىباشد كه عبارتند از: | ||
1 - أجوبة المسائل المهنائية الأولى، صفحات 17 تا 110، شامل 184 مسأله. در | 1 - أجوبة المسائل المهنائية الأولى، صفحات 17 تا 110، شامل 184 مسأله. در این قسمت همۀ مسائل فقهى هستند مگر مسائلى كه در ذيل آمده است. | ||
مسائل 1، 2، 3، 10، 12، 16، 19، 33، 34، 59، 87، 137، 149 اعتقادى | مسائل 1، 2، 3، 10، 12، 16، 19، 33، 34، 59، 87، 137، 149 اعتقادى | ||
خط ۱۶۳: | خط ۱۶۳: | ||
مسائل 57 و 58 تفاوت مسائل و كتب اصولى با كتب روايى، مىباشند. | مسائل 57 و 58 تفاوت مسائل و كتب اصولى با كتب روايى، مىباشند. | ||
2 - أجوبة المسائل المهنائية الثانية، صفحات 111 تا 133، شامل 39 مسأله، در | 2 - أجوبة المسائل المهنائية الثانية، صفحات 111 تا 133، شامل 39 مسأله، در این کتاب تمام مسائل به جز 12، 13، 14، 26، فقهى هستند. | ||
3 - أجوبة المسائل المهنائية الثالثة، صفحات 137 تا 157، شامل 28 مسأله و فهرست مؤلفات [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] و تاريخ ولادت وى و فرزندش [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] مىباشد. | 3 - أجوبة المسائل المهنائية الثالثة، صفحات 137 تا 157، شامل 28 مسأله و فهرست مؤلفات [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] و تاريخ ولادت وى و فرزندش [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] مىباشد. |
ویرایش