۶۱٬۱۸۹
ویرایش
أطباء مصر عبر العصور الإسلامية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' اين ' به ' این '
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
'''أطباء مصر عبر العصور الإسلامية''' تألیف دكتر [[كمال‌الدين حسن بتانونى]] (استاد دانشگاه قاهره) و دكتر احمد كمال‌الدين بتانونى (دكتر جراح دانشگاه قاهره) است. پيرامون بررسى زندگى اطباى كشور مصر از قرن اول هجرى تا سال 1318ق (اوايل قرن چهاردهم هجرى) است. | '''أطباء مصر عبر العصور الإسلامية''' تألیف دكتر [[كمال‌الدين حسن بتانونى]] (استاد دانشگاه قاهره) و دكتر احمد كمال‌الدين بتانونى (دكتر جراح دانشگاه قاهره) است. پيرامون بررسى زندگى اطباى كشور مصر از قرن اول هجرى تا سال 1318ق (اوايل قرن چهاردهم هجرى) است. | ||
تاريخ پایان تحرير | تاريخ پایان تحرير این اثر 1429ق (2008م) است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب در یک مقدمه، یک تمهيد و نه باب به رشته تحرير درآمده است. مقدمه پيرامون انگيزه نگارش و شيوه نگارش | كتاب در یک مقدمه، یک تمهيد و نه باب به رشته تحرير درآمده است. مقدمه پيرامون انگيزه نگارش و شيوه نگارش این اثر و معرفى اجمالى ساختار كتاب است.تمهيد نيز به موضوع پزشكى و پزشكان در نظر مسلمانان پرداخته است. | ||
در هر باب از كتاب نيز پزشكان براساس تاريخ فوتشان مرتب شده‌اند. | در هر باب از كتاب نيز پزشكان براساس تاريخ فوتشان مرتب شده‌اند. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
تاريخ علوم از جمله امورى است كه به عنوان مقدمه هر علمى به آن نگاه مى‌شود.در | تاريخ علوم از جمله امورى است كه به عنوان مقدمه هر علمى به آن نگاه مى‌شود.در این حوزه از بزرگان هر علم و ابتكارات و اكتشافات و سير تاريخ آنها سخن به ميان مى‌آيد. از جمله علومى كه پيرامون تاريخ آن نگاشته‌هاى فراوانى به رشته تحرير درآمده است دانش پزشكى است. | ||
بعضى از نگاشته‌هاى تاريخ طب گاه به رشته خاصى از طب -مثل چشم پزشكى و يا داروسازى- اختصاص دارد و برخى ديگر پيرامون بررسى زندگى اطباى مشهور در بازه زمانى خاص يا منطقه جغرافيايى محدودى است. كتاب حاضر از جمله نگاشته‌هايى كه به بررسى زندگى اطباى منطقه‌اى خاص (مصر) اختصاص دارد. | بعضى از نگاشته‌هاى تاريخ طب گاه به رشته خاصى از طب -مثل چشم پزشكى و يا داروسازى- اختصاص دارد و برخى ديگر پيرامون بررسى زندگى اطباى مشهور در بازه زمانى خاص يا منطقه جغرافيايى محدودى است. كتاب حاضر از جمله نگاشته‌هايى كه به بررسى زندگى اطباى منطقه‌اى خاص (مصر) اختصاص دارد. | ||
مؤلفين | مؤلفين این اثر بر این باورند كه در یک مجلد نمى‌توان تمامى اطباى سرزمين‌هاى اسلامى را جمع‌آورى نمود، از اين‌رو تصميم گرفته‌اند كه اطباى كشورهاى اسلامى را بر اساس مناطق جغرافيايى جمع‌آورى كنند كه مجلد اول آن به بررسى اطباى كشور مصر اختصاص دارد. | ||
تاكنون نگاشته‌هاى بسيارى پيرامون زندگى و آثار پزشكان به رشته تحرير درآمده است ولى در بسيارى از آنها مطلب تازه‌اى به چشم نمى‌خورد، بلكه بسيارى از آنها وانویسى سخنان ديگران است. از سوى ديگر در بسيارى از | تاكنون نگاشته‌هاى بسيارى پيرامون زندگى و آثار پزشكان به رشته تحرير درآمده است ولى در بسيارى از آنها مطلب تازه‌اى به چشم نمى‌خورد، بلكه بسيارى از آنها وانویسى سخنان ديگران است. از سوى ديگر در بسيارى از این نگاشته‌ها تنها به بررسى احوالات پزشكان مشهور بسنده شده و مطلبى از پزشكان گمنام به چشم نمى‌خورد. در این ميان كتاب حاضر هم از جامعيت بسزايى برخوردار است و هم به نكات تازه‌اى پيرامون پزشكان پرداخته است. | ||
اهميت | اهميت این اثر در پرداختن هرچند مختصر به زندگى پزشكانى است كه هيچ نام و نشانى از آنها در كتب ديگر به چشم نمى‌خورد. | ||
مطالب ابواب كتاب به اختصار عبارت است از: | مطالب ابواب كتاب به اختصار عبارت است از: | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
باب اول، پيش گفتارى تاريخى درباره تاريخ مصر از ابتداى اسلام تا سال 1318ق است. فتح مصر توسط مسلمانان، عصر عباسى در مصر، عصر حاكمان طولونى، حكومت دوباره عباسيان بر مصر، دوران اخشيزى، عصر فاطمى، عصر زنگيان، عصر ايوبيان، دوران ممالیک ترك، ممالیک برجى، عصر عثمانى، اشغال مصر توسط فرانسویان، خانواده محمد على پاشا تا انتهاى دوران پادشاهى در مصر مطالبى است كه در باب اول مطرح مى‌شود. | باب اول، پيش گفتارى تاريخى درباره تاريخ مصر از ابتداى اسلام تا سال 1318ق است. فتح مصر توسط مسلمانان، عصر عباسى در مصر، عصر حاكمان طولونى، حكومت دوباره عباسيان بر مصر، دوران اخشيزى، عصر فاطمى، عصر زنگيان، عصر ايوبيان، دوران ممالیک ترك، ممالیک برجى، عصر عثمانى، اشغال مصر توسط فرانسویان، خانواده محمد على پاشا تا انتهاى دوران پادشاهى در مصر مطالبى است كه در باب اول مطرح مى‌شود. | ||
باب دوم درباره پزشكان در دو قرن اول هجرى است. در | باب دوم درباره پزشكان در دو قرن اول هجرى است. در این باب مجموعاً زندگى چهار طبيب بررسى مى‌شود. | ||
باب سوم پيرامون پزشكان در عصر طولونى (254-292ق / 868-905م) است. در | باب سوم پيرامون پزشكان در عصر طولونى (254-292ق / 868-905م) است. در این باب هفت پزشك معرفى شده‌اند. | ||
باب چهارم كه به بررسى پزشكان دوره اخشيرى (323-359ق / 935-969ق) اختصاص دارد. الباسى (ت حوالى 357ق967/م) تنها پزشكى است كه در | باب چهارم كه به بررسى پزشكان دوره اخشيرى (323-359ق / 935-969ق) اختصاص دارد. الباسى (ت حوالى 357ق967/م) تنها پزشكى است كه در این باب از كتاب از او ياد شده است. | ||
باب پنجم درباره پزشكان عصر فاطمى (359-567ق / 969-1171م) و دربرگيرنده زندگى 26 پزشك است. | باب پنجم درباره پزشكان عصر فاطمى (359-567ق / 969-1171م) و دربرگيرنده زندگى 26 پزشك است. | ||
باب ششم پيرامون پزشكان عصر ايوبى (570-648ق / 1174-1250م) است. در | باب ششم پيرامون پزشكان عصر ايوبى (570-648ق / 1174-1250م) است. در این بخش زندگى 37 پزشك بررسى شده است. | ||
باب هفتم درباره 52 پزشك عصر مملوكى (648-922ق / 1250-1517م) است. | باب هفتم درباره 52 پزشك عصر مملوكى (648-922ق / 1250-1517م) است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
باب هشتم دربرگيرنده زندگى 11 طبيب دوران عثمانيان (922-1220ق / 1517- 1805م) است. | باب هشتم دربرگيرنده زندگى 11 طبيب دوران عثمانيان (922-1220ق / 1517- 1805م) است. | ||
باب نهم گزارشى پيرامون پزشكان عهد خاندان محمد على پاشا تا اواخر قرن نوزدهم ميلادى (1318ق) است. در | باب نهم گزارشى پيرامون پزشكان عهد خاندان محمد على پاشا تا اواخر قرن نوزدهم ميلادى (1318ق) است. در این باب زندگى 42 پزشك این دوران بررسى شده است. | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||