پرش به محتوا

تحصيل نظائر القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '↵↵ ' به ' '
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>')
جز (جایگزینی متن - '↵↵ ' به ' ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[حکیم ترمذی، محمد بن علی]] (نويسنده)
[[حکیم ترمذی، محمد بن علی]] (نویسنده)
   
   
[[زيدان،حسني نصر]] (محقق)
[[زيدان، حسنینصر]] (محقق)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =
| کد کنگره =
خط ۱۹: خط ۱۹:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =50562
| کتابخوان همراه نور =50562
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
 
'''تحصيل نظائر القرآن'''، تألیف [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ابوعبدالله محمد بن علی بن حسن بن بشر بن هارون]]، معروف به حکیم ترمذی می‌باشد که در قرن سوم هجری به زبان عربی در یک جلد به رشته تحریر درآورده است. این اثر توسط حسنی نصر زیدان مورد تحقیق و تصحیح قرار گرفته است. [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ترمذی]] این کتاب را با تمسک به مبادی باطنی و تجربه روحی در باب وجوه و نظایر قرآن نوشته و کوشیده است تا یک کلمه واحد قرآنی را با الفاظ متفاوتی که نماینده وجوه مختلف آن در قرآن است، توضیح دهد یا ترجمه کند<ref>مجتبایی، فتح‌الله، ج21، ص242</ref>.
'''تحصيل نظائر القرآن'''، تألیف [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ابوعبدالله محمد بن علی بن حسن بن بشر بن هارون]]، معروف به حکیم ترمذی است. [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ترمذی]] این کتاب را با تمسک به مبادی باطنی و تجربه روحی در باب وجوه و نظایر قرآن نوشته و کوشیده است تا یک کلمه واحد قرآنی را با الفاظ متفاوتی که نماینده وجوه مختلف آن در قرآن است، توضیح دهد یا ترجمه کند<ref>مجتبایی، فتح‌الله، ج21، ص242</ref>.
 
کتاب توسط حسنی نصر زیدان تحقیق و تصحیح شده است.
 
===زبان و زمان نگارش===
کتاب به زبان عربی و در قرن سوم هجری نوشته شده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۵: خط ۳۱:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
مصحح در مقدمه، ضمن ارائه شرح حال مختصری از نویسنده و توثیق وی و نیز توضیح اسلوب و روش کار نویسنده، به این نکته اشاره کرده است که علت تألیف [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ترمذی]]، این بود که می‌دید بعضی، کتاب‌های وجوه قرآن نوشته‌اند و می‌گویند: یک کلمه، وجوه متباین زیادی دارد؛ مثلاًکلمه ذکر، یک جا به معنای نماز و در جاهای دیگر، به معنای موعظه، شرف و همچنین به معنای قرآن، به کار رفته است و [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ترمذی]] با تألیف این اثر، به مقابله با این نظریه رفته است. وی همه این معانی را به ریشه کلمه، ارتباط می‎دهد<ref>ر.ک: فائز، قاسم، ص43</ref>.
مصحح در مقدمه، ضمن ارائه شرح حال مختصری از نویسنده و توثیق وی و نیز توضیح اسلوب و روش کار نویسنده، به این نکته اشاره کرده است که علت تألیف [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ترمذی]]، این بود که می‌دید بعضی، کتاب‌های وجوه قرآن نوشته‌اند و می‌گویند: یک کلمه، وجوه متباین زیادی دارد؛ مثلاًکلمه ذکر، یک جا به معنای نماز و در جاهای دیگر، به معنای موعظه، شرف و همچنین به معنای قرآن، به کار رفته است و [[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ترمذی]] با تألیف این اثر، به مقابله با این نظریه رفته است. وی همه این معانی را به ریشه کلمه، ارتباط می‌دهد<ref>ر.ک: فائز، قاسم، ص43</ref>.


علم «وجوه قرآن» در دامن علم تفسیر قرآن پرورش یافته است و بیانگر آن است که بعضی از کلمات قرآن در جاهای مختلف، معانی متفاوت دارند. این معانی، بعضی حقیقی‌اند و بعضی مجازی، برخی استعاری‌اند و برخی کنایی و گروهی ذکر مصداقند. این‌گونه الفاظ را «نظائر» یا «اشباه» و معانی آن را «وجوه» می‌خوانند<ref>همان، ص38</ref>.
علم «وجوه قرآن» در دامن علم تفسیر قرآن پرورش یافته است و بیانگر آن است که بعضی از کلمات قرآن در جاهای مختلف، معانی متفاوت دارند. این معانی، بعضی حقیقی‌اند و بعضی مجازی، برخی استعاری‌اند و برخی کنایی و گروهی ذکر مصداقند. این‌گونه الفاظ را «نظائر» یا «اشباه» و معانی آن را «وجوه» می‌خوانند<ref>همان، ص38</ref>.
خط ۴۵: خط ۴۱:
این کتاب، به تعبیر فراگیر در گرایش فکری بشارت می‌دهد؛ زیرا تعدد معانی را به‌خاطر وجود رابطه آشکار بین همه آنها نفی کرده است؛ اما در خصوص وجوه و نظایر، انقلابی نسبت به نوشته‌های پیشین شمرده می‌شود<ref>همان</ref>.
این کتاب، به تعبیر فراگیر در گرایش فکری بشارت می‌دهد؛ زیرا تعدد معانی را به‌خاطر وجود رابطه آشکار بین همه آنها نفی کرده است؛ اما در خصوص وجوه و نظایر، انقلابی نسبت به نوشته‌های پیشین شمرده می‌شود<ref>همان</ref>.


[[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ترمذی]] تلاش کرده است تا نظریه‌اش را بر بسیاری از واژگان وجوه تطبیق دهد و تعدد آن واژگان در این کتاب به 81 واژه رسیده است؛ به عقیده برخی، این انقلاب به توقف روند تألیف به شیوه قدیم در این علم (شیوه مقاتل) نینجامیده و به نظر می‌رسد که میان مفسران چندان رواج نیافته است<ref>ر.ک: همان</ref>.
[[حکیم ترمذی، محمد بن علی|ترمذی]] تلاش کرده است تا نظریه‌اش را بر بسیاری از واژگان وجوه تطبیق دهد و تعدد آن واژگان در این کتاب به 81 واژه رسیده است؛ به عقیده برخی، این انقلاب به توقف روند تألیف به شیوه قدیم در این علم (شیوه مقاتل) نینجامیده و به نظر می‌رسد که میان مفسران چندان رواج نیافته است.<ref>ر.ک: همان</ref>.


برخی از واژگان بررسی‌شده در این کتاب عبارتند از: الهدی؛ الكفر؛ الشرك؛ سواء؛ المرض؛ الفساد؛ المشي؛ اللباس؛ السوء؛ الخزي و... مثلاًدر مورد واژه «الهدی» چنین آمده است:
برخی از واژگان بررسی‌شده در این کتاب عبارتند از: الهدی؛ الكفر؛ الشرك؛ سواء؛ المرض؛ الفساد؛ المشي؛ اللباس؛ السوء؛ الخزي و... مثلاًدر مورد واژه «الهدی» چنین آمده است:
خط ۵۳: خط ۴۹:
فهرست مطالب، به‌همراه فهرست اعلام و منابع مورد استفاده مصحح، در انتهای کتاب آمده است.
فهرست مطالب، به‌همراه فهرست اعلام و منابع مورد استفاده مصحح، در انتهای کتاب آمده است.


در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص24</ref> و اشاره به اختلاف نسخ<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.
در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص24</ref> و اشاره به اختلاف نسخ<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>.


==پانویس==
==پانویس==
خط ۶۵: خط ۶۱:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:جدید 25 تیرالی 24 مرداد]]