۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'محققي' به 'محققی') |
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
فتح الجلیل للعبدالذلیل | فتح الجلیل للعبدالذلیل | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر]] ( | [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 86 /س9الف6 | | کد کنگره =BP 86 /س9الف6 | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
به نظر ايشان در فقره '''«آمنوا»''' و '''«كفروا»''' '''«نور»''' و '''«ظلمات»''' جمع بين ضدين صورت گرفته و بين «الله و طاغوت» ولى و اولياء، آمنوا و كفروا، من و إلى» مقابله است و معتقدند هشت مجاز در «يخرجهم، يخرجونهم، اصحاب النار، ظلمات و نور» وجود دارد و در مفرد آمدن نور و جمع بودن ظلمات، إفراد ولى المؤمنين و اولياء، تفنّن و در سه مورد تقديم و تأخير است و جمله '''يخرجهم''' و '''يخرجونهم''' تفسير ولايت هستند كه البته اساتيد معانى آنرا استيناف بيانى | به نظر ايشان در فقره '''«آمنوا»''' و '''«كفروا»''' '''«نور»''' و '''«ظلمات»''' جمع بين ضدين صورت گرفته و بين «الله و طاغوت» ولى و اولياء، آمنوا و كفروا، من و إلى» مقابله است و معتقدند هشت مجاز در «يخرجهم، يخرجونهم، اصحاب النار، ظلمات و نور» وجود دارد و در مفرد آمدن نور و جمع بودن ظلمات، إفراد ولى المؤمنين و اولياء، تفنّن و در سه مورد تقديم و تأخير است و جمله '''يخرجهم''' و '''يخرجونهم''' تفسير ولايت هستند كه البته اساتيد معانى آنرا استيناف بيانى مىگویند. | ||
مؤلف پس از ذكر موارد ديگرى، قلب در لفظ طاغوت را به نقل از [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] بيان كرده امّا خود در «البيان في غريب اعراف القرآن» اعتراضى بر اين مطلب دارد. | مؤلف پس از ذكر موارد ديگرى، قلب در لفظ طاغوت را به نقل از [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] بيان كرده امّا خود در «البيان في غريب اعراف القرآن» اعتراضى بر اين مطلب دارد. | ||
در '''«الله ولىّ الذين...»''' معتقد به حصر است يعنى هيچ ولىاى براى مؤمنين غير خداوند وجود ندارد و در '''«اولئك»''' خطاب را عام و احتمال هم مىدهد كه التفات باشد و مراد، نبى اكرم(ص) بوده از باب إضمار آنچه در ذهن است مثل '''(رفع بعضهم درجاتٍ)'''، در توصيف احتباك | در '''«الله ولىّ الذين...»''' معتقد به حصر است يعنى هيچ ولىاى براى مؤمنين غير خداوند وجود ندارد و در '''«اولئك»''' خطاب را عام و احتمال هم مىدهد كه التفات باشد و مراد، نبى اكرم(ص) بوده از باب إضمار آنچه در ذهن است مثل '''(رفع بعضهم درجاتٍ)'''، در توصيف احتباك مىگوید: ذكر دو جمله است كه از هر دو قسمتى كه در جاى ديگر آمده، حذف شدهاند مثلاً تقدير '''«الله ولى الذين آمنوا»'''، الله ولى الذين آمنوا و هم اصحاب الجنه است. در ادامه بر فرائد، اتّساع، استعمال لفظ در حقيقت، ابداع، إرسال المثل، انواع جناسها، استعاره اشاره و تمام استخراجات را زائيده فكر خود با استناد به قواعد علم بلاغت مىدانند غير از دو مورد كه در «ترديد» از ابوحيّان کتاب بحرالمحيط و در '''«الطاغوت»''' از [[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاویل في وجوه التأویل|كشاف]] [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] نقل كرده است. | ||
نگارنده با توجه به آيه، قائل به استعمال در حقيقت و مجاز، جواز وقوع معرّب در قرآن، جزء صيغه عموم بودن موصول و مضاف و دخول غايب در مغّيى شدهاند. | نگارنده با توجه به آيه، قائل به استعمال در حقيقت و مجاز، جواز وقوع معرّب در قرآن، جزء صيغه عموم بودن موصول و مضاف و دخول غايب در مغّيى شدهاند. | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
از کتاب شش نسخه به جاى مانده است و تاكنون در مصر، لاهور و سوريه به چاپ رسيده، در آخر کتاب فهرست مصادر مطابق الفبا مشتمل بر70 مصدر، فهرست تأليفات محقق و فهرست | از کتاب شش نسخه به جاى مانده است و تاكنون در مصر، لاهور و سوريه به چاپ رسيده، در آخر کتاب فهرست مصادر مطابق الفبا مشتمل بر70 مصدر، فهرست تأليفات محقق و فهرست محتویات ذكر شده است. در پاورقى به اختلاف نسخهها، آدرس آيات، احاديث، أشعار و تعريف مصطلحات بلاغتى و اعلام وارده در نصوص اشاره شده است. | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
[[المجید في إعجاز القرآن المجید]] | [[المجید في إعجاز القرآن المجید]] | ||
[[إعجاز القرآن و البلاغة | [[إعجاز القرآن و البلاغة النبویة]] | ||
ویرایش