پرش به محتوا

أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها: تفاوت میان نسخه‌ها

أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۱۳

۵٬۸۶۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |'
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
(۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR02511J1.jpg|بندانگشتی|أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها]]
| تصویر =NUR02511J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها
|+ |
| پدیدآوران =
|-
[[ابن کلبی، هشام بن محمد]] (نویسنده)
! نام کتاب!! data-type='bookName'|أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[ابن کلبی، هشام بن محمد]] (نويسنده)


[[صفوت، احمد زکی]] (محقق)
[[صفوت، احمد زکی]] (محقق)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏CS‎‏ ‎‏1083‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏8
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
اعراب - نسب نامه
|کد کنگره  
| ناشر =
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏CS‎‏ ‎‏1083‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏8
دار الکتب و الوثائق القومیة، الإدارة المرکزیة للمراکز العلمیة، مرکز تحقیق التراث
|-
| مکان نشر =قاهره - مصر
|موضوع  
| سال نشر = 1424 ق یا 2003 م
|data-type='subject'|اعراب - نسب نامه
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02511AUTOMATIONCODE
|-
| چاپ =1
|ناشر  
| تعداد جلد =1
|data-type='publisher'|دار الکتب و الوثائق القومیة، الإدارة المرکزیة للمراکز العلمیة، مرکز تحقیق التراث
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02511
|-
| کتابخوان همراه نور =02511
|مکان نشر  
| کد پدیدآور =
|data-type='publishPlace'|قاهره - مصر
| پس از =
|-
| پیش از =
|سال نشر  
}}
|data-type='publishYear'| 1424 ‌‎ق یا 2003 م
'''أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها'''، اثر [[ابن كلبى|هشام بن محمد بن كلبى]]، در باره نسب‌شناسى اسب‌هاى معروف در زمان جاهليت و صدر اسلام مى‌باشد. كتاب، با تحقیق [[صفوت، احمد زکی|احمد زکی صفوت]]، به زبان عربى و در قرن نهم هجرى نوشته شده است.
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE2511AUTOMATIONCODE
|}
</div>
'''أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها'''، اثر [[ابن كلبى]]، درباره نسب‌شناسى اسب‌هاى معروف در زمان جاهليت و صدر اسلام مى‌باشد. کتاب، به زبان عربى و در قرن نهم هجرى نوشته شده است.


== ساختار ==کتاب با مقدمه‌اى از دكتر [[حسين نصار]] آغاز و مطالب بدون تبويب و فصل‌بندى، ارائه شده است.
==ساختار==
كتاب با مقدمه‌اى از دكتر [[حسين نصار]] آغاز و مطالب بدون تبویب و فصل‌بندى، ارائه شده است.


در سرتاسر کتاب، مؤلف به نسب‌شناسى اسبان پرداخته و به اشعارى كه شاعران در مدح آن‌ها سروده‌اند، اشاره كرده است. وى نام 157 اسب را كه در جاهليت و اسلام از شهرت برخوردار بوده‌اند - غير از اسب‌هاى پيامبر(ص) - ذكر كرده است.
در سرتاسر كتاب، مؤلف به نسب‌شناسى اسبان پرداخته و به اشعارى كه شاعران در مدح آن‌ها سروده‌اند، اشاره كرده است. وى نام 157 اسب را كه در جاهليت و اسلام از شهرت برخوردار بوده‌اند - غير از اسب‌هاى پيامبر(ص) - ذكر كرده است.


== گزارش محتوا ==نويسنده در اين کتاب، مطالبى نسبت به نگهدارى و تكريم اسب در جاهليت و اسلام متذكر شده و آياتى از قرآن كريم را يادآور مى‌شود كه در آن‌ها، خداوند به پيامبرش نسبت به درخدمت‌گرفتن اسب و تيمار كردن آن، دستور فرموده است، مانند: '''«و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدو اللّه و عدوكم»'''؛ ازاين‌رو، پيامبر(ص) در پى اجراى فرمان الهى برآمد و اسب را مورد نوازش قرار داده و بر آن تحريص فرمود و به مسلمانان پاداش و غنيمتى را كه در آن نهفته است، يادآور شد. در پى فرمايشات پيامبر(ص)، مسلمانان به نگهدارى و تيمار اسب همت گماشتند و از اين طريق ثواب و بركت در روزى را از خداوند خواستار شدند. پيامبر(ص) اسبان را به مسابقه گذاشت و براى اسب برنده جايزه معين فرمود و اصحابش را بر اين امر تشويق نمود.
==گزارش محتوا==
نویسنده در این كتاب، مطالبى نسبت به نگهدارى و تكريم اسب در جاهليت و اسلام متذكر شده و آياتى از قرآن كريم را يادآور مى‌شود كه در آن‌ها، خداوند به پيامبرش نسبت به درخدمت‌گرفتن اسب و تيمار كردن آن، دستور فرموده است، مانند:'''«و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدو اللّه و عدوكم»'''؛ ازاين‌رو، پيامبر(ص) در پى اجراى فرمان الهى برآمد و اسب را مورد نوازش قرار داده و بر آن تحريص فرمود و به مسلمانان پاداش و غنيمتى را كه در آن نهفته است، يادآور شد. در پى فرمايشات پيامبر(ص)، مسلمانان به نگهدارى و تيمار اسب همت گماشتند و از این طريق ثواب و بركت در روزى را از خداوند خواستار شدند. پيامبر(ص) اسبان را به مسابقه گذاشت و برای اسب برنده جايزه معين فرمود و اصحابش را بر این امر تشویق نمود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: متن کتاب، ص6]</ref>.


ابن كلبى، مطالبى در باب انبياء الهى چون داود(ع) و سليمان(ع) و اسماعيل(ع) و... و توجه ايشان نسبت به اسب بيان كرده است؛ مثلا مى‌گويد: اولين كسى كه بر اسب سوار شد، حضرت اسماعيل(ع) بود و همچنين مى‌نويسد: جناب داود(ع) اسب را بسيار دوست مى‌داشت.
[[ابن کلبی، هشام بن محمد|ابن كلبى]]، مطالبى در باب انبياء الهى چون داود(ع) و سليمان(ع) و اسماعيل(ع) و... و توجه ايشان نسبت به اسب بيان كرده است؛ مثلاًمى‌گوید: اولین كسى كه بر اسب سوار شد، حضرت اسماعيل(ع) بود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص12]</ref> و همچنين مى‌نویسد: جناب داود(ع) اسب را بسيار دوست مى‌داشت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان]</ref>.


در قسمتى ديگر از کتاب، به نام‌هاى مختلف اسبان چون: زاد الراكب، الهجيس،‌الدينارى اشاره مى‌كند و در ادامه نام اسب‌هاى پنج‌گانه پيامبر(ص) را تحت عناوين لزاز، لحاف، المرتجز، سكب و يعسوب يادآور مى‌شود.
در قسمتى ديگر از كتاب، به نام‌هاى مختلف اسبان چون: زاد الراكب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص14]</ref>، الهجيس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص15]</ref>، الدينارى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان]</ref> اشاره مى‌كند و در ادامه نام اسب‌هاى پنج‌گانه پيامبر(ص) را تحت عناوین لزاز، لحاف، المرتجز، سكب و يعسوب <ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص19]</ref>يادآور مى‌شود.


از جمله نام اسب‌هايى كه در اين کتاب، به آن‌ها اشاره شده، عبارتند از: اعوج، الغراب، الوجيه، لاحق، المذهب، مكتوم، داحس، الغبراء، فياض، ام سبل، القريظ، الحماله، اجدل، ذو اللمه، ثادق، العسجدى، الرقيب، الشيط، العراده و...
از جمله نام اسب‌هایى كه در این كتاب، به آن‌ها اشاره شده، عبارتند از: اعوج<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص21]</ref>، الغراب، الوجيه، لاحق، المذهب، مكتوم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص22]</ref>، داحس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص24]</ref>، الغبراء<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص25]</ref>، فياض<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص26]</ref>، ام سبل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص26]</ref>، القريظ<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص27]</ref>، الحماله، اجدل، ذو اللمه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص30]</ref>، ثادق، العسجدى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص32]</ref>، الرقيب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص41]</ref>، الشيط<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص45]</ref>، العراده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2511/%D8%A3%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D9%84-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8% ر.ک: همان، ص47]</ref> و...


== وضعيت کتاب ==تحقيق کتاب، توسط [[احمد زكى]] صورت گرفته است.
==وضعيت كتاب==
تحقيق كتاب، توسط [[صفوت، احمد زکی|احمد زكى]] صورت گرفته است.


فهرست‌هاى اسامى اسب‌ها؛ اعلام؛ ايام؛ اماكن و شهرها؛ قبائل؛ اشعار و ارجاز و امثال، در انتهاى کتاب آمده است.
فهرست‌هاى اسامى اسب‌ها؛ اعلام؛ ايام؛ اماكن و شهرها؛ قبائل؛ اشعار و ارجاز و امثال، در انتهاى كتاب آمده است.


پاورقى‌ها بسيار مفصل بوده و در آن‌ها، به اختلاف نسخ و توضيح و تشريح كلمات دشوار متن، پرداخته شده است.
پاورقى‌ها بسيار مفصل بوده و در آن‌ها، به اختلاف نسخ و توضيح و تشريح كلمات دشوار متن، پرداخته شده است.


== منابع مقاله ==مقدمه و متن کتاب.== پیوندها ==
==پانويس ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/3472 مطالعه کتاب أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
<references />
 
 
==منابع مقاله==
مقدمه و متن كتاب.
 
 
== وابسته‌ها ==  
{{وابسته‌ها}}
 
[[جمهرة أنساب العرب]]
 
[[مناهل الضرب في أنساب العرب]]
 
[[جمهرة النسب لإبن الكلبي]]
 
[[النسب]]
 
[[نهاية الأرب في معرفة أنساب العرب]]
 
[[أنساب الأشراف (تحقیق سهیل زکار)]]
 
[[جمل من أنساب الأشراف]]
 
[[أنساب الأشراف (5 جلدی)]]
 
[[نسب فحول الخيل في الجاهلية و الإسلام]]
 
[[جمهرة النسب]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:علوم کمکی تاریخ]]
[[رده:نسب شناسی]]
[[رده:اردیبهشت (1401)]]
برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/281127...692199»