تنبيه وسنی العين بتنزيه الحسن و الحسين عليهم‌السلام في مفاخرة بني السبطين: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ')ا' به ') ا'
جز (جایگزینی متن - ')ب' به ') ب')
جز (جایگزینی متن - ')ا' به ') ا')
خط ۴۷: خط ۴۷:


== معرفى اجمالى ==
== معرفى اجمالى ==
'''تنبيه وسنى العين بتنزة الحسن و الحسين في مفاخرة بنى السبطين''' اثر عربى [[عاملی موسوی، محمد بن علی| سيد محمد بن على بن حيدر بن محمد بن نجم‌الدين عاملى موسوى]]، نقد ديدگاهى است كه در كتاب «[[عمدة الطالب في أنساب آل ابي طالب]]» درباره ترجيح اولاد امام حسن(ع) بر اولاد امام حسين(ع)ارائه شده است.
'''تنبيه وسنى العين بتنزة الحسن و الحسين في مفاخرة بنى السبطين''' اثر عربى [[عاملی موسوی، محمد بن علی| سيد محمد بن على بن حيدر بن محمد بن نجم‌الدين عاملى موسوى]]، نقد ديدگاهى است كه در كتاب «[[عمدة الطالب في أنساب آل ابي طالب]]» درباره ترجيح اولاد امام حسن(ع) بر اولاد امام حسين(ع) ارائه شده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۵۹: خط ۵۹:




هدف اصلى مؤلف، انتقاد از [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] به خاطر موضع او در ترجيح فرزندان امام حسن(ع) بر فرزندان امام حسين(ع)است. داستان اين ترجيح از خبر مربوط به ازدواج امام حسين(ع) با شهربانو آغاز مى‌شود. [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] با توجه به اخبار رسيده درباره شهربانو و انكار آن، مسأله را از روى انگيزه مذهبى زيدى و امامى بررسى تحليل كرده و بر آن است كه اماميه اين مسأله را با انگيزه ترجيح فرزندان امام حسين(ع) بر فرزندان امام حسن(ع)مطرح كرده‌اند. وى با اشاره به اين كه اين مطلب مورد انكار بسيارى از نسب‌شناسان و مورخان قرار گرفته، عبارتى را نقل مى‌كند كه دقيقا همان عبارت موضوع اصلى اين كتاب است.
هدف اصلى مؤلف، انتقاد از [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] به خاطر موضع او در ترجيح فرزندان امام حسن(ع) بر فرزندان امام حسين(ع) است. داستان اين ترجيح از خبر مربوط به ازدواج امام حسين(ع) با شهربانو آغاز مى‌شود. [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] با توجه به اخبار رسيده درباره شهربانو و انكار آن، مسأله را از روى انگيزه مذهبى زيدى و امامى بررسى تحليل كرده و بر آن است كه اماميه اين مسأله را با انگيزه ترجيح فرزندان امام حسين(ع) بر فرزندان امام حسن(ع)مطرح كرده‌اند. وى با اشاره به اين كه اين مطلب مورد انكار بسيارى از نسب‌شناسان و مورخان قرار گرفته، عبارتى را نقل مى‌كند كه دقيقا همان عبارت موضوع اصلى اين كتاب است.


اين مطلب سبب شده است تا مؤلف در نخستين بخش كتاب درباره اصل خبر ازدواج امام حسين(ع) با شهربانو، گزارشى را ارائه كرده و سپس به سراغ ساير استدلال‌هاى [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] درباره عرب و عجم و ملوكيت برود.<ref>متن كتاب، ص47</ref>
اين مطلب سبب شده است تا مؤلف در نخستين بخش كتاب درباره اصل خبر ازدواج امام حسين(ع) با شهربانو، گزارشى را ارائه كرده و سپس به سراغ ساير استدلال‌هاى [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] درباره عرب و عجم و ملوكيت برود.<ref>متن كتاب، ص47</ref>
خط ۷۱: خط ۷۱:
سخن بعدى [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] اين است كه اين مطلب، يعنى شرافت ياد شده، حتى اگر درست باشد، چيزى نيست. اما مؤلف اصرار دارد كه چرا چيزى نيست؟ همين لقب «شريف» كه اكنون به شرفا به كار مى‌رود، نشانگر آن است كه ملك و پادشاهى، فخر است و عرب هم به آن افتخار دارد و در هر زمان براى همه از حسنى و حسينى، مطرح بوده است. كسى كه مادرش از يك خاندان سلطنتى باشد، بر كسى كه پدرش اهل بازار يا صعلوك باشد برترى دارد. شگفت آن كه در اين‌جا به اين نكته اشاره دارد كه بنى الحسين(ع)، نه تنها به ولادت خود از يزدجرد ياد مى‌كند كه به ولادت خود از ابوبكر هم كه خليفه اول بوده ياد كرده‌اند. سپس شعر [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] را به عنوان شاهد آورده است<ref>همان، ص66</ref>اين اشاره به ام فروه، مادر [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] دختر قاسم بن محمد بن ابى‌بكر است.
سخن بعدى [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] اين است كه اين مطلب، يعنى شرافت ياد شده، حتى اگر درست باشد، چيزى نيست. اما مؤلف اصرار دارد كه چرا چيزى نيست؟ همين لقب «شريف» كه اكنون به شرفا به كار مى‌رود، نشانگر آن است كه ملك و پادشاهى، فخر است و عرب هم به آن افتخار دارد و در هر زمان براى همه از حسنى و حسينى، مطرح بوده است. كسى كه مادرش از يك خاندان سلطنتى باشد، بر كسى كه پدرش اهل بازار يا صعلوك باشد برترى دارد. شگفت آن كه در اين‌جا به اين نكته اشاره دارد كه بنى الحسين(ع)، نه تنها به ولادت خود از يزدجرد ياد مى‌كند كه به ولادت خود از ابوبكر هم كه خليفه اول بوده ياد كرده‌اند. سپس شعر [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] را به عنوان شاهد آورده است<ref>همان، ص66</ref>اين اشاره به ام فروه، مادر [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] دختر قاسم بن محمد بن ابى‌بكر است.


نويسنده سپس به سراغ نكته بعدى [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] مى‌رود. او گفته بود: اگر اين امر فضيلت باشد، براى بنى الحسن هم هست؛ زيرا فاطمه بنت الحسين(ع)كه گفته مى‌شود با على بن الحسين(ع)از يك مادر بوده‌اند، مادر اولاد حسن بن حسن بن على بن ابى طالب(ع) است. نويسنده مى‌گويد: اكنون روشن شد كه او نيز اصرار دارد تا اولاد امام حسن(ع)را هم داخل در ولادت از كسرى نمايد.
نويسنده سپس به سراغ نكته بعدى [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] مى‌رود. او گفته بود: اگر اين امر فضيلت باشد، براى بنى الحسن هم هست؛ زيرا فاطمه بنت الحسين(ع)كه گفته مى‌شود با على بن الحسين(ع) از يك مادر بوده‌اند، مادر اولاد حسن بن حسن بن على بن ابى طالب(ع) است. نويسنده مى‌گويد: اكنون روشن شد كه او نيز اصرار دارد تا اولاد امام حسن(ع)را هم داخل در ولادت از كسرى نمايد.


اما آخرين مطلب [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]]، به گونه‌اى است كه بحث مفاضله را به سوى امام حسن(ع)و امام حسين(ع) برده و گفت كه حسن(ع)امام برادرش حسين(ع) بوده، اما عكس آن نبوده است. مؤلف كه يك شيعه امامى است و حد امامت را بسيار والا مى‌داند، معتقد است اين مطالب درباره اولاد امام حسن(ع)و امام حسين(ع)رواست، اما طرح آن، درباره خود آن دو بزرگوار، چه از سوى زيدى يا امامى، جسارت است.
اما آخرين مطلب [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]]، به گونه‌اى است كه بحث مفاضله را به سوى امام حسن(ع)و امام حسين(ع) برده و گفت كه حسن(ع) امام برادرش حسين(ع) بوده، اما عكس آن نبوده است. مؤلف كه يك شيعه امامى است و حد امامت را بسيار والا مى‌داند، معتقد است اين مطالب درباره اولاد امام حسن(ع)و امام حسين(ع)رواست، اما طرح آن، درباره خود آن دو بزرگوار، چه از سوى زيدى يا امامى، جسارت است.


مؤلف هنگامى كه به شرح آخرين نكته [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] مى‌رسد، وارد بحث تازه‌اى مى‌شود كه اشاره به سخنى از [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]] در مقايسه ميان رفتار امام حسن(ع)و امام حسين(ع) در قيام و عدم قيام است. [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]] مى‌گويد كه امام حسين(ع) به دليل قيامش ولو بدون ياور، سبب شد تا قدرش نزد مردم بالا رفته و كسانى او را بر امام حسن(ع) ترجيح دهند. سپس خودش مى‌افزايد: از نظر ما هر دو مساوى هستند. زيرا يكى به آيه '''«الا ان تتقوا منهم تقاة»''' عمل كرده و ديگرى به «اعزاز دين» پرداخته است<ref>همان، ص70</ref>و<ref>شرح نهج البلاغه:65</ref>مؤلف با اشاره به سخن [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]]، اشاره به آن دارد كه بسا كسانى، اگر مفاضله‌اى باشد، امام حسين(ع)را بر برادرش ترجيح دهند. وى حتى بعد از نقل استدلال [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]] در مساوات، آن را مورد انتقاد هم قرار داده است.
مؤلف هنگامى كه به شرح آخرين نكته [[ابن عنبة، احمد بن علی|ابن عنبه]] مى‌رسد، وارد بحث تازه‌اى مى‌شود كه اشاره به سخنى از [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]] در مقايسه ميان رفتار امام حسن(ع)و امام حسين(ع) در قيام و عدم قيام است. [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]] مى‌گويد كه امام حسين(ع) به دليل قيامش ولو بدون ياور، سبب شد تا قدرش نزد مردم بالا رفته و كسانى او را بر امام حسن(ع) ترجيح دهند. سپس خودش مى‌افزايد: از نظر ما هر دو مساوى هستند. زيرا يكى به آيه '''«الا ان تتقوا منهم تقاة»''' عمل كرده و ديگرى به «اعزاز دين» پرداخته است<ref>همان، ص70</ref>و<ref>شرح نهج البلاغه:65</ref>مؤلف با اشاره به سخن [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]]، اشاره به آن دارد كه بسا كسانى، اگر مفاضله‌اى باشد، امام حسين(ع)را بر برادرش ترجيح دهند. وى حتى بعد از نقل استدلال [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]] در مساوات، آن را مورد انتقاد هم قرار داده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش