الصيدنة في الطب (مظفرزاده): تفاوت میان نسخه‌ها

بیرونى براى نوشتن صیدنه از آثار پرشمارى که در طول حدود پانصد سال دانشمندان سرزمین‏هاى گوناگون شرق و غرب پدید آورده بودند، استفاده کرده است. شمار مؤلفانى که در صیدنه از آنها نام برده شده است به دویست‌وپنجاه مى‏رسد که در میان آنها طبیعى‏دانان، فیلسوفان، مورخان، جغرافیادانان، زبان‏شناسان، شاعران و جهانگردان در کنار پزشکان دیده مى‏شوند. بسیارى از آنها مشهور نیستند یا فقط به نام شهرت دارند و آثارشان به‏جا نمانده است. به همین جهت نقل‏هایى از چنین منابع و اطلاعاتى درباره مؤلفان آنها از دیدگاه تاریخ علم و فرهنگ ملت‏هاى شرق در سده‏هاى میانه بسیار جالب است. اطلاعات بیرونى درباره نقاط جغرافیایى که این یا آن ماده خام دارویى از آنجا نشأت گرفته نیز ارزشمند است. تمام اینها حاکى از آن است که با اثرى بسیار مهم سروکار داریم که امکان مى‏دهد تا سهم دانشمند بزرگ خوارزمى را نه‌تنها در داروشناسى، بلکه در دیگر رشته‏هاى دانش روشن سازیم<ref> همان، ص‌13</ref>.

   

   

   

بیرونى در فصل چهارم رابطه خویش را با زبان‏هاى عربى و فارسى بیان مى‏کند. او که زبان مادرى خویش را خوارزمى مى‏نامد، خود را در هریک از زبان‏هاى عربى و فارسى تازه‏وارد مى‏داند. لکن به عقیده وى، فقط زبان عربى براى مقاصد علمى مناسب است و زبان فارسى تنها «براى داستان‏هاى خسروانى و قصه‏هاى شب» به درد مى‏خورد.

مؤلف پس از پیشگفتار،‏ در ذیل هر عنوان از عناوین متعدد کتاب خود، به توصیف یک ماده دارویى می‌پردازد. عنوان‏ها از نظر حجم متفاوت‏اند - ‌از چند واژه تا چند صفحه - و این به احتمال زیاد نه‌تنها ناتمام بودن صیدنه، بلکه اهمّیت و شهرت ماده دارویى را نشان مى‏دهد<ref> ر.ک: همان، ص‌21</ref>.

   

== وضعیت کتاب==