پرش به محتوا

خصائص أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب رضی‌الله‌عنه: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - 'صلى اللّه عليه و سلم' به 'صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم')
(لینک درون متنی)
خط ۴۶: خط ۴۶:




ابوبكر مامونى مى‌گويد: از نسائى در مورد علت نگارش اين كتاب پرسيدم، در جواب گفت: وقتى وارد دمشق شدم، مردم را نسبت به على خيلى منحرف ديدم، از اين رو تصميم گرفتم كه كتاب خصائص را تصنيف كنم تا اين كه خداوند آنها را هدايت كند.
ابوبكر مامونى مى‌گويد: از [[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] در مورد علت نگارش اين كتاب پرسيدم، در جواب گفت: وقتى وارد دمشق شدم، مردم را نسبت به على خيلى منحرف ديدم، از اين رو تصميم گرفتم كه كتاب خصائص را تصنيف كنم تا اين كه خداوند آنها را هدايت كند.


==ساختار و گزارش محتوا==
==ساختار و گزارش محتوا==
خط ۵۵: خط ۵۵:
# ذكر خصائص أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب، و ذكر صلاته قبل الناس و أنه أول من صلى من الناس.
# ذكر خصائص أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب، و ذكر صلاته قبل الناس و أنه أول من صلى من الناس.
# ذكر اختلاف الناقلين لهذا الخبر عن شعبة.
# ذكر اختلاف الناقلين لهذا الخبر عن شعبة.
# ذكر عبادة علي رضي‌اللّه‌عنه.
# ذكر عبادة علي رضي اللّه عنه.
# ذكر منزلة علي رضي‌اللّه‌عنه من اللّه عز و جل.
# ذكر منزلة علي رضي اللّه عنه من اللّه عز و جل.
# ذكر خبر عمران بن حصين في ذلك.
# ذكر خبر عمران بن حصين في ذلك.
# ذكر خبر الحسن بن علي.
# ذكر خبر الحسن بن علي.
# ذكر قول النبي صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم في علي: «أن اللّه جل ثناؤه لا يخزيه أبدا».
# ذكر قول النبي صلى اللّه عليه و سلم في علي: «أن اللّه جل ثناؤه لا يخزيه أبدا».
# ذكر قول النبي صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم لعلي: «أنه مغفور له».
# ذكر قول النبي صلى اللّه عليه و سلم لعلي: «أنه مغفور له».
# ذكر الاختلاف على أبي إسحاق في هذا الحديث.
# ذكر الاختلاف على أبي إسحاق في هذا الحديث.
# ذكر قول النبي صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم: «قد امتحن اللّه قلب علي للإيمان».
# ذكر قول النبي صلى اللّه عليه و سلم: «قد امتحن اللّه قلب علي للإيمان».
# ذكر قول النبي صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم لعلي: «إن اللّه سيهدي قلبك و يثبت لسانك».
# ذكر قول النبي صلى اللّه عليه و سلم لعلي: «إن اللّه سيهدي قلبك و يثبت لسانك».
# ذكر الأخبار المأثورة بأن فاطمة بنت رسول اللّه صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم سيدة نساء هذه الأمة.
# ذكر الأخبار المأثورة بأن فاطمة بنت رسول اللّه صلى اللّه عليه و سلم سيدة نساء هذه الأمة.
# ذكر الأخبار المأثورة بأن فاطمة بضعة من رسول اللّه صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم.
# ذكر الأخبار المأثورة بأن فاطمة بضعة من رسول اللّه صلى اللّه عليه و سلم.
# ذكر اختلاف ألفاظ الناقلين لهذا الخبر.
# ذكر اختلاف ألفاظ الناقلين لهذا الخبر.
# ذكر ما خص به علي بن أبي‌طالب من الحسن و الحسين ابني رسول اللّه صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم و ريحانتيه من الدنيا و أنهما سيدا شباب أهل الجنة إلا عيسى بن مريم و يحيى بن زكريا عليه‌السلام.
# ذكر ما خص به علي بن أبي‌طالب من الحسن و الحسين ابني رسول اللّه صلى اللّه عليه و سلم و ريحانتيه من الدنيا و أنهما سيدا شباب أهل الجنة إلا عيسى بن مريم و يحيى بن زكريا عليه‌السلام.
# ذكر قول النبي صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم: «الحسن و الحسين ابناي».
# ذكر قول النبي صلى اللّه عليه و سلم: «الحسن و الحسين ابناي».
# ذكر الأثار المأثورة بأن الحسن و الحسين سيدا شباب أهل الجنة.
# ذكر الأثار المأثورة بأن الحسن و الحسين سيدا شباب أهل الجنة.
# ذكر قول النبي صلى‌اللّه‌عليه‌و‌سلم: «الحسن و الحسين ريحانتي من هذه الدنيا».
# ذكر قول النبي صلى اللّه عليه و سلم: «الحسن و الحسين ريحانتي من هذه الدنيا».


و....
و....


نسائى كتابش را با پيشگامى على عليه السّلام در اسلام آغاز مى‌كند و سپس به ذكر ده‌ها حديث درباره ويژگى‌هاى [[امام على(ع)]] همانند حديث ثقلين، طير، رايت، منزلت، كسا، غدير، سد ابواب و... مى‌پردازد، آن گاه با ذكر احاديثى در منقبت فاطمه سلام اللَّه عليها بحث را ادامه مى‌دهد. سپس به شمه‌اى كوتاه از احاديث درباره امام حسن(ع)و امام حسين(ع)اشاره مى‌كند و در پايان عنان سخن را به نبردهاى امام على عليه السّلام مى‌برد كه در آن از پيش‌گويى‌هاى رسول خدا(ص) درباره حقانيت [[امام على(ع)]]، و سركشى، انحراف و خروج از دين دشمنان على عليه السّلام (قاسطين و ناكثين و مارقين) پرده فكنده است.
نسائى كتابش را با پيشگامى على عليه السّلام در اسلام آغاز مى‌كند و سپس به ذكر ده‌ها حديث درباره ويژگى‌هاى [[امام على(ع)]] همانند حديث ثقلين، طير، رايت، منزلت، كسا، غدير، سد ابواب و... مى‌پردازد، آن گاه با ذكر احاديثى در منقبت فاطمه سلام اللَّه عليها بحث را ادامه مى‌دهد. سپس به شمه‌اى كوتاه از احاديث درباره امام حسن(ع)و امام حسين(ع)اشاره مى‌كند و در پايان عنان سخن را به نبردهاى [[امام على(ع)|امام على عليه السّلام]] مى‌برد كه در آن از پيش‌گويى‌هاى رسول خدا(ص) درباره حقانيت [[امام على(ع)]]، و سركشى، انحراف و خروج از دين دشمنان على عليه السّلام (قاسطين و ناكثين و مارقين) پرده فكنده است.


نسائى نه تنها درباره [[امام على(ع)]] كتاب خصائص را نگاشت، بلكه كتابى ديگر به نام مسند [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب]] را نيز به رشته تحرير در آورد.
نسائى نه تنها درباره [[امام على(ع)]] كتاب خصائص را نگاشت، بلكه كتابى ديگر به نام مسند [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب]] را نيز به رشته تحرير در آورد.
خط ۸۶: خط ۸۶:
«كتاب خصائص شامل‌ترين كتاب حديثى در مناقب على[ع] است كه با سندهاى خوب توسط نسائى نگاشته شده است».
«كتاب خصائص شامل‌ترين كتاب حديثى در مناقب على[ع] است كه با سندهاى خوب توسط نسائى نگاشته شده است».


در واقع اين كتاب گوشه‌اى از حقيقتى را نشان مى‌دهد كه حديث‌شناسان بزرگ اهل سنت؛ مانند [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]]، اسماعيل قاضى و ابوعلى نيشابورى بر آن معترفند، مبنى بر اين كه «در حق هيچ كدام از اصحاب پيامبر خدا(ص) به اندازه امام على[ع]، فضائل و مناقب، با سندهاى خوب نقل نشده است».
در واقع اين كتاب گوشه‌اى از حقيقتى را نشان مى‌دهد كه حديث‌شناسان بزرگ اهل سنت؛ مانند [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]]، اسماعيل قاضى و ابوعلى نيشابورى بر آن معترفند، مبنى بر اين كه «در حق هيچ كدام از اصحاب پيامبر خدا(ص) به اندازه [[امام على(ع)|امام على[ع]]]، فضائل و مناقب، با سندهاى خوب نقل نشده است».


افزون بر آن در اعتبار كتاب خصائص؛ همين بس كه دانشمندان بزرگ در پيشوايى نسائى در شناخت احاديث و رجال، هم داستانند و عده‌اى همچون دارقطنى مى‌گويد:
افزون بر آن در اعتبار كتاب خصائص؛ همين بس كه دانشمندان بزرگ در پيشوايى نسائى در شناخت احاديث و رجال، هم داستانند و عده‌اى همچون دارقطنى مى‌گويد:


«هيچ كس را بر نسائى مقدم نمى‌دارم» و حديث پژوه اهل سنت؛ يعنى ابوعلى نيشابورى مى‌گويد: «وى بدون شك و ترديد، در حديث‌شناسى پيشواست» و [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبى]] مى‌نويسد: «نسائى در شناخت احاديث و رجال از مسلم [صاحب صحيح مسلم] و ابوداود [صاحب سنن] و ترمذى [صاحب سنن] ماهرتر است». البته همه اين ستايش‌ها به اين معنا نيست كه نسائى از خطا مصون باشد و راه براى نقد احاديثى كه نقل كرده بسته شود.
«هيچ كس را بر [[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] مقدم نمى‌دارم» و حديث پژوه اهل سنت؛ يعنى ابوعلى نيشابورى مى‌گويد: «وى بدون شك و ترديد، در حديث‌شناسى پيشواست» و [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبى]] مى‌نويسد: «[[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] در شناخت احاديث و رجال از [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]] [صاحب [[صحيح مسلم]]] و ابوداود [صاحب [[سنن أبي‌داود|سنن]]] و [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذى]] [صاحب [[الجامع الصحیح و هو سنن الترمذي|سنن]]] ماهرتر است». البته همه اين ستايش‌ها به اين معنا نيست كه نسائى از خطا مصون باشد و راه براى نقد احاديثى كه نقل كرده بسته شود.


به هر حال به نظر مى‌رسد، كتاب خصائص آينه‌اى شفاف براى نگريستن به چهره نسائى است. در اين كتاب ديدگاه‌هاى نسائى (كه در عناوين روايات آمده)، تسلط او به احاديث و ذوق تحسين برانگيزش در طبقه‌بندى احاديث به خوبى نمايان است.
به هر حال به نظر مى‌رسد، كتاب خصائص آينه‌اى شفاف براى نگريستن به چهره نسائى است. در اين كتاب ديدگاه‌هاى [[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] (كه در عناوين روايات آمده)، تسلط او به احاديث و ذوق تحسين برانگيزش در طبقه‌بندى احاديث به خوبى نمايان است.


== نسخه شناسى ==
== نسخه شناسى ==
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
همچنين اين كتاب با تحقيق با تحقيق الدانى بن منير آل زهوى، در سال 1424ق 203م، توسط انتشارات المكتبه العصريه، بيروت منتشر شده است. اين نسخه در برنامه موجود است.
همچنين اين كتاب با تحقيق با تحقيق الدانى بن منير آل زهوى، در سال 1424ق 203م، توسط انتشارات المكتبه العصريه، بيروت منتشر شده است. اين نسخه در برنامه موجود است.


نسخه حاضر در برنامه با تحقيق و پژوهش آقاى سيد جعفر الحسينى در قطع وزيرى با جلد شوميز در 280 صفحه براى بار نخست در سال 1419ق توسط انتشارات دارالثقلين، قم منتشر شده است. همچنين آقاى فتح الله نجارزادگان از فضلاى حوزه علميه قم اين كتاب را به فارسى ترجمه نموده كه در برنامه حاضر موجود است.
نسخه حاضر در برنامه با تحقيق و پژوهش آقاى سيد جعفر الحسينى در قطع وزيرى با جلد شوميز در 280 صفحه براى بار نخست در سال 1419ق توسط انتشارات دارالثقلين، قم منتشر شده است. همچنين [[نجارزادگان، فتح‌الله|آقاى فتح الله نجارزادگان]] از فضلاى حوزه علميه قم اين كتاب را به فارسى ترجمه نموده كه در برنامه حاضر موجود است.


== منابع==
== منابع==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش