۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاريخ الإمامية و أسلافهم من الشيعة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '، ') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
</div> | </div> | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
'''تاريخ الإمامية و أسلافهم من الشيعة''' با نام کامل «تاريخ الإمامية و أسلافهم من الشيعة منذ نشأة التشيع حتی مطلع القرن الرابع الهجري»، تألیف عبدالله فیاض، اثری است که تاریخ شکل‌گیری مذهب امامیه و عقاید اساسی آن و همچنین شیوه مبارزه امامان شیعه با غلات را مورد بررسی قرار داده است. [[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]] | '''تاريخ الإمامية و أسلافهم من الشيعة''' با نام کامل «تاريخ الإمامية و أسلافهم من الشيعة منذ نشأة التشيع حتی مطلع القرن الرابع الهجري»، تألیف عبدالله فیاض، اثری است که تاریخ شکل‌گیری مذهب امامیه و عقاید اساسی آن و همچنین شیوه مبارزه امامان شیعه با غلات را مورد بررسی قرار داده است. [[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]] بر این کتاب مقدمه نوشته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب مشتمل است بر مقدمه [[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]]، | کتاب مشتمل است بر مقدمه [[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]]، مقدمه مؤلف، متن اثر در چهار فصل و بخش ملحقات کتاب. | ||
نویسنده منابع مورد استفاده‌اش را این‌گونه توصیف می‌کند: منابع و مراجعی که در گردآوری این کتاب از آن‌ها استفاده کرده‌ام، گوناگون است، ولی به‌طور کلی می‌شود آن‌ها را به سه دسته تقسیم کرد: کتاب‌های فرق، حدیث و تاریخ. در گردآوری و تألیف این کتاب از مراجع جدید بسیاری نیز بهره گرفتم که در بین آن‌ها کتاب‌های دکتر کامیل شیبی در مورد شیعه و تصوف بیشترین بهره را داشت و در رابطه با بحث علمی از بزرگ‌ترین اعتماد نیز برخوردار است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص28؛ فیاض، عبدالله، ص40-39</ref>. | نویسنده منابع مورد استفاده‌اش را این‌گونه توصیف می‌کند: منابع و مراجعی که در گردآوری این کتاب از آن‌ها استفاده کرده‌ام، گوناگون است، ولی به‌طور کلی می‌شود آن‌ها را به سه دسته تقسیم کرد: کتاب‌های فرق، حدیث و تاریخ. در گردآوری و تألیف این کتاب از مراجع جدید بسیاری نیز بهره گرفتم که در بین آن‌ها کتاب‌های دکتر کامیل شیبی در مورد شیعه و تصوف بیشترین بهره را داشت و در رابطه با بحث علمی از بزرگ‌ترین اعتماد نیز برخوردار است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص28؛ فیاض، عبدالله، ص40-39</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
[[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]] | [[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]] مقدمه‌اش بر کتاب را با این عبارت آغاز کرده است که «برخى از پژوهشگران معتقدند تشیع پدیدهاى است عارض بر جامعه اسلامى و نسبت فرقه شیعه به پیکر امت اسلامى آن است که حوادث و تحولات اجتماعى خاصى که در جامعه اسلامى روى داده، منجر به پیدایش یک فکر و مذهب خاصى (مکتب تشیع) شده که به‌صورت بخشى از آن پیکر بزرگ درآمده و به‌تدریج توسعه یافته است»<ref>ر.ک: مقدمه، ص3؛ فیاض، عبدالله، ص7</ref>. | ||
وی عامل اصلی این تفکر را اندکی شیعیان در صدر اسلام دانسته است. سپس این‌که بر مبنای زیادی نفرات اسلام غیرشیعی اصل شمرده شود و اسلام شیعی به سبب کمی پیروان آن، پدیده‌ای عارضی تصور شود که بعدها به وجود آمده را اشتباه می‌داند چراکه این مبنا با طبیعت تقسیمات اعتقادی ناسازگار است<ref>ر.ک: همان، ص4؛ همان، ص8</ref>. | وی عامل اصلی این تفکر را اندکی شیعیان در صدر اسلام دانسته است. سپس این‌که بر مبنای زیادی نفرات اسلام غیرشیعی اصل شمرده شود و اسلام شیعی به سبب کمی پیروان آن، پدیده‌ای عارضی تصور شود که بعدها به وجود آمده را اشتباه می‌داند چراکه این مبنا با طبیعت تقسیمات اعتقادی ناسازگار است<ref>ر.ک: همان، ص4؛ همان، ص8</ref>. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
در دومین فصل کتاب نام‌های مختلف شیعه ذکر شده است. از احادیث و روایات به دست می‌آید که شیعیان و دوستداران امام صادق در دوران گذشته به نام ترابیه یا شیعه‌على یا جعفریه نامیده مىشدند، ولى هنوز به نام امامیه نامیده نشده بودند<ref>ر.ک: همان، ص73؛ همان، ص96</ref>. اصطلاح «امامیه» نام هیچ فرقه از فرقههاى شیعه قرار نگرفت، مگر پس از این‌که غیبت دوازدهمین امام از امامان معصوم به وقوع پیوست و روشن شد که غیبت امام دوازدهم اساس تشکل و نام‌گذاری فرقه امامیه به‌حساب مىآید و مقصود ابن جوزى نیز از این گفته که: «امامیه مىگویند ممکن نیست دنیا بدون امامى از فرزندان امام حسین (ع) باشد» همین است<ref>ر.ک: همان، ص85؛ همان، ص112</ref>. | در دومین فصل کتاب نام‌های مختلف شیعه ذکر شده است. از احادیث و روایات به دست می‌آید که شیعیان و دوستداران امام صادق در دوران گذشته به نام ترابیه یا شیعه‌على یا جعفریه نامیده مىشدند، ولى هنوز به نام امامیه نامیده نشده بودند<ref>ر.ک: همان، ص73؛ همان، ص96</ref>. اصطلاح «امامیه» نام هیچ فرقه از فرقههاى شیعه قرار نگرفت، مگر پس از این‌که غیبت دوازدهمین امام از امامان معصوم به وقوع پیوست و روشن شد که غیبت امام دوازدهم اساس تشکل و نام‌گذاری فرقه امامیه به‌حساب مىآید و مقصود ابن جوزى نیز از این گفته که: «امامیه مىگویند ممکن نیست دنیا بدون امامى از فرزندان امام حسین (ع) باشد» همین است<ref>ر.ک: همان، ص85؛ همان، ص112</ref>. | ||
از نکات جالب‌توجه در این فصل عبارت «ثم بعده علی بن محمد النقی و مشهده بقم» است. نویسنده در این عبارت، مشهد و مدفن امام هادی(ع) را «قم» دانسته است. [[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]] | از نکات جالب‌توجه در این فصل عبارت «ثم بعده علی بن محمد النقی و مشهده بقم» است. نویسنده در این عبارت، مشهد و مدفن امام هادی(ع) را «قم» دانسته است. [[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]] در ملل و نحلل به این اشتباه گرفتار شده و البته نویسنده با رعایت امانت آن را در پاورقی کتاب چنین اصلاح کرده که مشهور آن است که مدفن آن حضرت در سامرای عراق است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص83 و پاورقی 37؛ ال[[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]]، محمد بن عبدالکریم، ج 1؛ ص199</ref>. | ||
در سومین فصل کتاب فرقه‌های سبائیه، کیسانیه، مغیریه و خطابیه معرفی و موضع امامیه نسبت به غلات بررسی شده است. در میان امامان شیعه که بعدها به‌عنوان «ائمه اثنی‌عشر یة و ائمه معصومین» معروف شدند، عدهاى از آن‌ها که معاصر با غلات بودند، در مقابل آن‌ها موضع صریح و سرسختانهاى گرفتند و از آن‌ها بیزارى جسته و هرگونه ارتباط خود را با آن‌ها رد کردند، مقاومت شیعیان میانهرو و پیشوایان آن‌ها در مقابل غلات شکلهاى متعددى به خود گرفت و ائمه در این کار از روشهاى مختلفى استفاده کردند که در همه آن‌ها هدف نابود کردن و خرد کردن دعوت غلات بود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص123-122؛ فیاض، عبدالله، ص156</ref>. | در سومین فصل کتاب فرقه‌های سبائیه، کیسانیه، مغیریه و خطابیه معرفی و موضع امامیه نسبت به غلات بررسی شده است. در میان امامان شیعه که بعدها به‌عنوان «ائمه اثنی‌عشر یة و ائمه معصومین» معروف شدند، عدهاى از آن‌ها که معاصر با غلات بودند، در مقابل آن‌ها موضع صریح و سرسختانهاى گرفتند و از آن‌ها بیزارى جسته و هرگونه ارتباط خود را با آن‌ها رد کردند، مقاومت شیعیان میانهرو و پیشوایان آن‌ها در مقابل غلات شکلهاى متعددى به خود گرفت و ائمه در این کار از روشهاى مختلفى استفاده کردند که در همه آن‌ها هدف نابود کردن و خرد کردن دعوت غلات بود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص123-122؛ فیاض، عبدالله، ص156</ref>. | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# فیاض، عبدالله، پیدایش و گسترش تشیع ترجمه کتاب تاریخ الامامیة، ترجمه سید جواد خاتمی، با مقدمه آیت‌الله [[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]]، | # فیاض، عبدالله، پیدایش و گسترش تشیع ترجمه کتاب تاریخ الامامیة، ترجمه سید جواد خاتمی، با مقدمه آیت‌الله [[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]]، چاپخانه دانشگاه تربیت معلم سبزوار، چاپ اول، پاییز 1382. | ||
# ال[[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]]، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، لبنان، دارالمعرفة، الطبعة الرابعة، 1415ق. | # ال[[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانی]]، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، لبنان، دارالمعرفة، الطبعة الرابعة، 1415ق. | ||