|
|
| خط ۳۸: |
خط ۳۸: |
| |} | | |} |
| </div> | | </div> |
| | تاریخ قرآن |
|
| |
|
| | '''تاریخ قرآن'''، ترجمه «تاريخ القرآن» عبدالصبور شاهین، از جمله آثار معاصر در موضوع علوم قرآن است که در آن مباحث مختلفی چون شیوه گردآوری و کتابت قرآن و قرائات شاذ مطرح شده است. ترجمه این اثر به قلم سید حسین سیدی و تحقیق آن توسط هادی بزدی ثانی انجام شده است. |
|
| |
|
| ==معرفى كتاب==
| | کتاب‌شناسی این اثر درباره اصل انجام شده که خواننده محترم می‌تواند مراجعه نماید. در این نوشتار مطالبی درباره ترجمه ذکر می‌شود. |
|
| |
|
| | مترجم در مقدمه، قرآن کریم را تنها کتابی در میان کتاب‌های آسمانی و وحیانی دانسته که هم از حیث لفظ و هم از حیث معنا تحریف نشده است. نزول تدریجی قرآن، حفظ و تدوین آن را می‌طلبد. در مقدمه اثر گردآوری و نگارش قرآن کریم را دو مرحله‌ای دانسته است: «نخست به معناى حفظ آن در سینه‌ها بوده است که نخستین حافظ آن شخص پیامبر اکرم(ص) بوده‌اند. بعد از ایشان حافظانى از اصحاب بودند که به این امر مبادرت مى‌ورزیدند. اما مرحله دوم، مرحله نگارش قرآن است که این امر هم در زمان حضرت(ص) صورت گرفته است. در میان کاتبان وحى مى‌توان به امام على(ع)، ابوبکر، عمر، عثمان، زید بن ثابت، ابى بن کعب و...اشاره کرد». علاوه بر آن، مفاهیم و معانی قرآن به‌گونه‌ای است که راه تحریف را بسته است و عدم تحریف آن توسط خود خداوند تضمین شده است. اما تاریخ قرآن، تاریخ نزول تدریجی و شیوه گردآوری و کتابت آن است که نیاز به حجت و دلیل دارد<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، صفحه هفت و هشت</ref>. |
|
| |
|
| '''تاریخ قرآن''' دكتر [[شاهین، عبدالصبور|عبدالصبور شاهين]]، مترجم:سيد حسين سيدى
| | با توجه به اینکه نویسنده از پیروان مذهب اهل سنت بوده و مطالب را از دیدگاه این مذهب بررسی کرده است، لذا مترجم در رابطه با این اثر می‌نویسد: «این کتاب که به نوبه خود در رد ادعاهاى خاورشناسان و رد پنداشته‌هاى باطل موفق است، اما در بیان آراى شیعه بى‌طرف نمانده است؛ لذا براى زدودن پاره‌اى از ابهامات با مراجعه به متون اصلى، خطاهاى احتمالى نویسنده یادآورى شده است. این مهم را دوست فاضل جناب آقاى بزدى ثانى به‌عهده گرفته است»<ref>ر.ک: همان، صفحه هشت</ref>. این مطالب در انتهای فصول کتاب در ذیل عنوان ملاحظات مطرح شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص215، شماره 13</ref>. |
|
| |
|
| كتاب پيرامون تاريخ قرآن به رشتۀ تحرير در آمده است كه مؤلف آن تاريخ قرآن را از جهات مختلف همچون حروف هفتگانه، خط قرآن-قرائت به معنا،جمع قرآن در زمان خلفاى سه‌گانه و قرائت شاذ، مورد بررسى قرار داده است.
| | متن اصلی کتاب مشتمل بر نه فصل است و در فصول هشتم و نهم، موضوعات خلق قرآن و تحدی مطرح شده است، اما در ترجمه به دلیلی نامعلوم این دو فصل حذف شده است. |
|
| |
|
| وى با تحقيقاتى كه پيرامون حديث سبعة احرف از جهات مختلف انجام داده است تلاش نموده ارتباط آن را با قرائت قرآن بر قرار نمايد و اثبات نموده كه منظور از عدد هفت، كثرت است نه عدد واقعى آن.لذا قرائتهاى مختلف مى‌تواند بيشتر و يا كمتر از هفت نيز باشد و در ادامۀ آن قرائت شاذ و ويژگيهاى آن را نيز مورد بررسى قرار داده است و از آنجا كه بعد از رحلت پيامبر گرامى اسلام(ص) مصاحف متعددى (همچون مصحف ابن مسعود-ابى بن كعب، مصحف [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نوشته شده هر كدام از اين مصاحف را بررسى و ويژگيهاى هر كدام را بيان نموده و معتقد است كه هر كدام از شخصيت‌هاى فوق با توجه به قبيله‌اى كه در آن زندگى مى‌كردند و آن قبيله حروف مخصوصى براى اداى مقصود خود داشته‌اند،قرائت آن نيز تابع همان قبيله مى‌باشد مانند مصحف ابن مسعود كه از قبيلۀ هذيل بود و هذيل به جاى حرف «حاء» حرف «عين» را به كار مى‌بردند وى در پايان كتاب راويان روايت حديث«سبعة احرف» را به طرق مختلف بيان نموده است
| | فهرست مطالب برخلاف متن اصلی، در ابتدای کتاب ذکر شده است. در انتهای اثر نیز به‌رغم نص عربی - که حاوی فهارس اعلام، جماعات و... است - تنها به فهرست منابع بسنده شده است. |
| | |
| تذكر:مؤلف محترم در بحث «پژوهشى پيرامون مصحف [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، مسالۀ تحريف قرآن را از زبان حاجى نورى صاحب كتاب فصل الخطاب ذكر مى‌نمايد ولى نامه طبرسى را مى‌برد كه به نظر مى‌رسد ايشان بين اين دو شخصيت خلط و اشتباه نموده و فكر مى‌كند يك نفر مى‌باشند، و اين مطلب با ادعاى ايشان كه مى‌گويد:مطالب تاريخ قرآن را محققانه انجام داده‌ام، ناسازگار است.زيرا نسبت ميرزا حسين نورى،[[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] است نه طبرسى كه نسبت مفسر مجمع البيان و منكر تحريف است.
| |
| | |
| ==ساختار كتاب==
| |
| | |
| | |
| كتاب داراى يك مقدمه و هفت فصل مى‌باشد كه فهرست موضوعات آن به قرار زير است:
| |
| | |
| فصل اول:نگاهى به احاديث حروف هفتگانه شامل: نگاهى به روايتهاى حديث/موضع شيعه در برابر حديث حروف هفتگانه/تفسير گذشتگان/و رأى برگزيده در تفسير حروف هفتگانه.
| |
| | |
| فصل دوم:متن قرآن بين گفتار و نوشتار شامل: آشنايى پيامبر(ص)با خواندن و نوشتن/و كاتبان و حافظان وحى.
| |
| | |
| فصل سوم:خط قرآن در روزگار پيامبر(ص)شامل: اصل خط عربى/نقطه گذارى و اعجام خط عربى در روزگار پيامبر(ص).
| |
| | |
| فصل چهارم:قرائت به معنا
| |
| | |
| فصل پنجم:متن قرآن بعد از پيامبر(ص)شامل: در روزگار ابوبكر و عمر/در روزگار عثمان/و شبهات.
| |
| | |
| فصل ششم:شكل مصاحف شامل: پژوهشى در مصحف ابن مسعود/پژوهشى در مصحف ابى بن كعب/پژوهش در مصحف [[ابن‌عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] /پژوهشى در مصحف على(ع)/و مصاحف و انديشۀ نظام طبقاتى در جامعه اسلامى.
| |
| | |
| فصل هفتم:آغاز قرائتهاى شاذ شامل: انديشۀ شذوذ/معناى حرف/تحوّل در معيارهاى صحت و شذود/شبهه‌اى پيرامون رسم الخط/و تأثير تطبيقى اين معيارها
| |
| | |
| ==ويژگى‌ها==
| |
| | |
| | |
| #در فصل اول پيرامون حديث«سبعة احرف» سخن گفته، نكاتى را پيرامون اسناد و متن آن بيان نموده و در ادامۀ آن ديدگاه شيعه را در اين زمينه ذكر و آن را مورد نقد و بررسى قرار داده و رد مى‌نمايد.
| |
| #در فصل ششم ويژگى‌هاى چند مصحف از جمله مصحف ابن مسعود را مورد بررسى قرار داده و مى‌گويد:از آنجا كه ايشان از قبيلۀ هذيل بود.و اين قبيله حرف «حاء» را به جاى حرف «عين» تبديل مى‌نموده، پس قرائت جملۀ «عتى حين» به جای «حتى حين» در مصحف ابن مسعود به همين جهت مى‌باشد
| |
| #در فصل هفتم:پس از تعريف واژۀ «شاذ» سير تحول اين واژه را مورد بررسى قرار داده، آنگاه قرائتهاى شاذ را توضيح مى‌دهند
| |
| #در فصل سوم:پيدايش خط عربى را از نظر مورخان و سير تكاملى آن را مورد بررسى قرار داده و با توجه به امّى بودن پيامبر نتيجه مى‌گيرند كه خط در ميان مردم قريش چندان سابقه نداشته است.
| |
| #در فصل اول ديدگاه [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] را ذكر و معتقد است كه حصر در عدد هفت
| |
| از انديشه‌هاى ايشان بوده و ديگران از او تقليد نموده‌اند،در ادامۀ بحث نظر خود را دربارۀ معناى حروف هفتگانه بدين گونه ذكر مى‌كند كه شامل: اختلاف لهجه‌ها، اختلاف سطح بيان و اختلاف برخى واژگان مى‌باشد و در پايان مى‌گويد عدد هفت منظور نيست بلكه اين عدد جهت توسعه گفته شده است
| |
| | |
| ==نسخه شناسى (ترجمه)==
| |
| | |
| | |
| كتاب توسط دكتر سيد حسين سيدى به زبان فارسى ترجمه شده كه داراى 305 صحفه مى‌باشد و مشخصات آن به قرار زير است:
| |
| | |
| #كاغذ:اعلا
| |
| #چاپ:كامپيوترى
| |
| #جلد:شوميز
| |
| #تاريخ چاپ:سال 1382
| |
| #نوبت چاپ:اول
| |
| #ناشر:انتشارات آستان قدس رضوى
| |
| #تيراژ:2/000 نسخه
| |
| #داراى فهرست:
| |
| #:الف:موضوعات كتاب
| |
| #:ب:منابع و مآخذ
| |
| #نام كتاب: ترجمه تاريخ قرآن
| |
| #نام مؤلف:[[شاهین، عبدالصبور|عبدالصبور شاهين]]
| |
| #نام مترجم:سيد حسين سيدى
| |
| | |
| از ويژگيهاى اين ترجمه آن است كه در پايان هر فصل عنوان «ملاحظات» دارد كه در آن برخى از مسائل مهم مربوط به متن را شرح و بسط مى‌دهند و برخى از تأليفات پيرامون آن موضوع را نيز معرفى مى‌نمايد
| |
|
| |
|
| | ==پانویس == |
| | <references/> |
| | |
| | ==منابع مقاله== |
| | # مقدمه و متن کتاب. |
| | # شاهین، عبدالصبور، تاريخ القرآن، قاهره، نهضة مصر، بی‌تا. |
|
| |
|
| {{تفاسیر}} | | {{تفاسیر}} |
