۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دلایل عصمت از دیدگاه عقل و نقل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'امام علی(ع)' به 'امام على(ع)'
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
جز (جایگزینی متن - 'امام علی(ع)' به 'امام على(ع)') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
در فصل اول، حقیقت امامت از منظر شیعه و اهل سنت، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. باوجوداینکه ضرورت وجود امام امرى کاملاً معقول و مقبول بوده و بر دلایل عقلى و نقلى تکیه زده است، اما گفت‌وگو و بحث درباره چیستى و حقیقت امامت، شرایط و اوصاف امام، پیشینه‌ای دیرین در تاریخ اندیشه اسلامى دارد و میان اندیشمندان و نظریه‌پردازان شیعه و اهل سنت اختلاف‌نظر جدى به وجود آمده و تألیف رساله‌هاى متعددى را رقم زده است. گفته مى‌شود نخستین و اصلى‌ترین اختلاف که به سایر اختلافات نیز دامن زد و موجب انشعاب پیروان پیامبر(ص) به دو مذهب «شیعه» و «اهل سنت» شد، اختلاف در مسئله امامت و جانشینى پس‌ازآن حضرت و فروع این مسئله بود. با اینکه هر دو مذهب، امامت و جانشینى پس از پیامبر(ص) را قبول دارند، اما رویکرد هر یک از آن‌ها به مسئله امامت و جانشینى، و شرایط و ویژگى‌هاى جانشین، با رویکرد دیگرى تفاوت دارد و مناقشات جدى و درخور توجهى را در پى داشته است. به نظر شیعه، آن حضرت(ص) در زمان حیات خویش، رهبر و امام پس از خود را تعیین کرد، ولى اهل سنت این مطلب را نمى‌پذیرند و معتقدند پیامبر(ص) فرد معینى را براى رهبرى جامعه اسلامى تعیین نکرد. به نظر اینان، تعیین رهبر از وظایف مسلمانان است، نه وظیفه پیامبر(ص). نویسنده در این فصل، درباره مسئله امامت و چیستى و حقیقت آن سخن گفته و دیدگاه دو فرقه اسلامى را دراین‌باره بررسى کرده است<ref>همان، ص25- 26</ref> | در فصل اول، حقیقت امامت از منظر شیعه و اهل سنت، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. باوجوداینکه ضرورت وجود امام امرى کاملاً معقول و مقبول بوده و بر دلایل عقلى و نقلى تکیه زده است، اما گفت‌وگو و بحث درباره چیستى و حقیقت امامت، شرایط و اوصاف امام، پیشینه‌ای دیرین در تاریخ اندیشه اسلامى دارد و میان اندیشمندان و نظریه‌پردازان شیعه و اهل سنت اختلاف‌نظر جدى به وجود آمده و تألیف رساله‌هاى متعددى را رقم زده است. گفته مى‌شود نخستین و اصلى‌ترین اختلاف که به سایر اختلافات نیز دامن زد و موجب انشعاب پیروان پیامبر(ص) به دو مذهب «شیعه» و «اهل سنت» شد، اختلاف در مسئله امامت و جانشینى پس‌ازآن حضرت و فروع این مسئله بود. با اینکه هر دو مذهب، امامت و جانشینى پس از پیامبر(ص) را قبول دارند، اما رویکرد هر یک از آن‌ها به مسئله امامت و جانشینى، و شرایط و ویژگى‌هاى جانشین، با رویکرد دیگرى تفاوت دارد و مناقشات جدى و درخور توجهى را در پى داشته است. به نظر شیعه، آن حضرت(ص) در زمان حیات خویش، رهبر و امام پس از خود را تعیین کرد، ولى اهل سنت این مطلب را نمى‌پذیرند و معتقدند پیامبر(ص) فرد معینى را براى رهبرى جامعه اسلامى تعیین نکرد. به نظر اینان، تعیین رهبر از وظایف مسلمانان است، نه وظیفه پیامبر(ص). نویسنده در این فصل، درباره مسئله امامت و چیستى و حقیقت آن سخن گفته و دیدگاه دو فرقه اسلامى را دراین‌باره بررسى کرده است<ref>همان، ص25- 26</ref> | ||
در فصل دوم، به تبیین معنا و حقیقت عصمت پرداخته شده و به این نکته اشاره گردیده که مسئله عصمت، مسئله‌اى است که در بخش نبوت عامه، از آن گفت‌وگو مى‌شود. عصمت از ویژگى‌هاى عمومى انبیاى الهى است که موجب امتیاز و برترى آنان بر دیگران مى‌شود. فرقه‌هاى اسلامى، عصمت را در پیامبر(ص) شرط مى‌دانند، اما درباره جزئیات و حدود آن اختلاف‌نظر دارند. درباره کسى که پس از پیامبر(ص)، رهبرى و امامت جامعه اسلامى را بر عهده مى‌گیرد این پرسش مطرح است که آیا در او نیز عصمت شرط است؟ پاسخ فرقه‌هاى اسلامى به این پرسش متفاوت است. شیعه امامیه و شیعه اسماعیلیه، عصمت را از ویژگى‌هاى لازم در امام مى‌دانند. به نظر شیعه امامیه، امام همه شئون پیامبر(ص) را به‌جز دریافت وحى داراست. ازاین‌رو، همان دلایلى که عصمت پیامبر را ایجاب مى‌کنند، بر عصمت امام نیز دلالت دارند. بر این اساس، عصمت مطلق هم در پیامبر و هم در امام شرط است. شیعه زیدیه، عصمت را از شرایط امامت نمى‌داند، ولى به عصمت امام | در فصل دوم، به تبیین معنا و حقیقت عصمت پرداخته شده و به این نکته اشاره گردیده که مسئله عصمت، مسئله‌اى است که در بخش نبوت عامه، از آن گفت‌وگو مى‌شود. عصمت از ویژگى‌هاى عمومى انبیاى الهى است که موجب امتیاز و برترى آنان بر دیگران مى‌شود. فرقه‌هاى اسلامى، عصمت را در پیامبر(ص) شرط مى‌دانند، اما درباره جزئیات و حدود آن اختلاف‌نظر دارند. درباره کسى که پس از پیامبر(ص)، رهبرى و امامت جامعه اسلامى را بر عهده مى‌گیرد این پرسش مطرح است که آیا در او نیز عصمت شرط است؟ پاسخ فرقه‌هاى اسلامى به این پرسش متفاوت است. شیعه امامیه و شیعه اسماعیلیه، عصمت را از ویژگى‌هاى لازم در امام مى‌دانند. به نظر شیعه امامیه، امام همه شئون پیامبر(ص) را به‌جز دریافت وحى داراست. ازاین‌رو، همان دلایلى که عصمت پیامبر را ایجاب مى‌کنند، بر عصمت امام نیز دلالت دارند. بر این اساس، عصمت مطلق هم در پیامبر و هم در امام شرط است. شیعه زیدیه، عصمت را از شرایط امامت نمى‌داند، ولى به عصمت [[امام على(ع)]]، حسن(ع) و حسین(ع) اعتقاد دارند. دیگر مذاهب اسلامى، مانند معتزله، اشعریه، ماتریدیه و... عصمت را از شرایط امامت ندانسته‌اند<ref>همان، ص51- 52</ref> | ||
در فصل سوم، انواع عصمت که عبارت است از عصمت علمی و رفتاری؛ علمی و بینشی و خَلقی و خُلقی و انواع عصمت در کلام امام | در فصل سوم، انواع عصمت که عبارت است از عصمت علمی و رفتاری؛ علمی و بینشی و خَلقی و خُلقی و انواع عصمت در کلام [[امام على(ع)]]، توضیح داده شده است<ref>همان، ص68-73</ref> | ||
در بخش دوم، در دو فصل، به بررسی دلایل عقلی و نقلی عصمت امام پرداخته شده است. | در بخش دوم، در دو فصل، به بررسی دلایل عقلی و نقلی عصمت امام پرداخته شده است. | ||