۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
عزلتی خلخالی، ادهم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين'
جز (جایگزینی متن - ' / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام' به '') |
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
'''ادهم قُرَشى خلخالى'''، متخلص به عُزلتى و مشهور به واعظ، فرزند قاضى‌بيگ خلخالى، از دانشمندان و عارفان برجسته و بنام دوره صفويه (قرن 10 و 11 هجرى) و از زمره تركان پارسى‌گوى است كه در شاخه‌هاى گوناگون معارف انسانى، از جمله اخلاق و موعظه، تفسير قرآن كريم، اصول عقايد اماميه و عرفان، به نظم و نثر آثارى نفيس و ماندگار دارد. | '''ادهم قُرَشى خلخالى'''، متخلص به عُزلتى و مشهور به واعظ، فرزند قاضى‌بيگ خلخالى، از دانشمندان و عارفان برجسته و بنام دوره صفويه (قرن 10 و 11 هجرى) و از زمره تركان پارسى‌گوى است كه در شاخه‌هاى گوناگون معارف انسانى، از جمله اخلاق و موعظه، تفسير قرآن كريم، اصول عقايد اماميه و عرفان، به نظم و نثر آثارى نفيس و ماندگار دارد. | ||
عُزلتى از معاصرين و مُستَفيدانِ شيخ بهايى ([[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | عُزلتى از معاصرين و مُستَفيدانِ شيخ بهايى ([[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهاءالدين عاملى]]) و نيز [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] (مير برهانالدين محمدباقر استرآبادى) بود. او در جوانى و در شهر اصفهان به تحصيل و كسب علم و معرفت پرداخت. بعد از اتمام تحصيل و نيل به مدارج بالاى علمى در دارُالارشاد (اردبيل) به كار آموزگارى پرداخت و چون در ملحقات ولايت تبريز با درويشى روشن‌ضمير و صاحب‌دل آشنا شد، تحت تأثير او، ترك رسوم و عادات ظاهرى و نيز امر تدريس كرده و منش صوفيانه و راه اهلِ طريقت را در پيش گرفت و مدتى در ده خَرَقان (از دهستان‌هاى شهرستان قزوين) كنج عزلت گزيد. در آنجا ضمن ارشاد و راه نمودن مردم، به آفرينش آثار نظم و نثر خود همت گمارد. | ||
شادروان استاد محمدعلى تربيت در «دانشمندان آذربايجان»، گويد: «عُزلتى ملا ادهم خلخالى از واعظين معروف آذربايجان بوده، «باب حادى‌عشر» [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] را به‌عنوان | شادروان استاد محمدعلى تربيت در «دانشمندان آذربايجان»، گويد: «عُزلتى ملا ادهم خلخالى از واعظين معروف آذربايجان بوده، «باب حادى‌عشر» [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] را به‌عنوان لوازمالدين، از عربى به پارسى ترجمه كرده و كتابى هم به نام مشرق التوحيد به زبان پارسى تأليف ساخته». | ||
قلى‌بيگ شاملوى هروى - كه هم‌روزگار ادهم خلخالى بوده و او را درك كرده - در كتاب خود، «قصص الخاقانى» - كه مشتمل بر تاريخ صفويه تا سال 1085 است، در باره زندگى و حالات و روحيات عُزلتى دانستنى‌هاى مفيد ارائه داده است. | قلى‌بيگ شاملوى هروى - كه هم‌روزگار ادهم خلخالى بوده و او را درك كرده - در كتاب خود، «قصص الخاقانى» - كه مشتمل بر تاريخ صفويه تا سال 1085 است، در باره زندگى و حالات و روحيات عُزلتى دانستنى‌هاى مفيد ارائه داده است. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
# اربعين (در چهل فصل، تأليف سال 1036)؛ | # اربعين (در چهل فصل، تأليف سال 1036)؛ | ||
# اعتقادات (ترجمه و شرح اعتقادات [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ | # اعتقادات (ترجمه و شرح اعتقادات [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهاءالدين عاملى]])؛ | ||
# بهارستان يا ديوان اشعار (بنا به گفته ناظم، به سبك و تقليد بوستان سروده شده است و در پند و اندرز با داستان‌هايى در ده باب و شامل شش هزار بيت است)؛ | # بهارستان يا ديوان اشعار (بنا به گفته ناظم، به سبك و تقليد بوستان سروده شده است و در پند و اندرز با داستان‌هايى در ده باب و شامل شش هزار بيت است)؛ | ||
# تفسير سوره فاتحه؛ | # تفسير سوره فاتحه؛ | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
# كدومطبخ قلندرى؛ | # كدومطبخ قلندرى؛ | ||
# لطايف المواقف؛ | # لطايف المواقف؛ | ||
# | # لوازمالدين (ترجمه باب حادى‌عشر [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] از عربى به پارسى)؛ | ||
# مخاطبة النّفس (ترجمه مخاطبة النّفس تقى الدّين ابراهيم كفعمى)؛ | # مخاطبة النّفس (ترجمه مخاطبة النّفس تقى الدّين ابراهيم كفعمى)؛ | ||
# مشرق الت-وحيد؛ | # مشرق الت-وحيد؛ | ||