پرش به محتوا

شرح ابن عقيل: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين'
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين')
خط ۴۳: خط ۴۳:


== معرفى اجمالى ==
== معرفى اجمالى ==
'''شرح ابن عقيل'''، اثر بهاء الدين عبدالله بن عقيل عقيلى همدانى، شرح غير مزجى «الفيه [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]»، از كتاب‌هاى قديمى آموزش قواعد عربى و كسب دانش تخصصى در زمينه علم نحو و صرف است كه نقش كاربردى آن مورد توجه مراكز علمى و عنايت صاحب‌نظران و متخصصان زبان و ادبيات عربى در ايران و كشورهاى اسلامى ديگر - از جمله مصر، سودان، لبنان، سوريه و... - بوده و هست.
'''شرح ابن عقيل'''، اثر بهاءالدين عبدالله بن عقيل عقيلى همدانى، شرح غير مزجى «الفيه [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]»، از كتاب‌هاى قديمى آموزش قواعد عربى و كسب دانش تخصصى در زمينه علم نحو و صرف است كه نقش كاربردى آن مورد توجه مراكز علمى و عنايت صاحب‌نظران و متخصصان زبان و ادبيات عربى در ايران و كشورهاى اسلامى ديگر - از جمله مصر، سودان، لبنان، سوريه و... - بوده و هست.


كتاب، به زبان عربى و حدودا در نيمه اول قرن هشتم نوشته شده است.
كتاب، به زبان عربى و حدودا در نيمه اول قرن هشتم نوشته شده است.
خط ۵۸: خط ۵۸:
كتاب، به‌گونه‌اى ساده و رسا نگارش يافته و به عقيده اغلب نحويان، بهترين شرح بر الفيه [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] به شمار مى‌رود<ref>طبيبيان، سيد حميد، ص 7</ref>
كتاب، به‌گونه‌اى ساده و رسا نگارش يافته و به عقيده اغلب نحويان، بهترين شرح بر الفيه [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] به شمار مى‌رود<ref>طبيبيان، سيد حميد، ص 7</ref>


شيخ محمد محى الدين عبدالحميد نيز شرح ديگرى بر ابيات الفيه و بر همين شرح ابن عقيل در هامش كتاب افزون ساخته كه در آن به تركيب ابيات الفيه و همچنين به توضيح و تفسير نكاتى پرداخته است كه ابن عقيل، به وجه ايجاز و اختصار، بدان‌ها اشاره كرده و يا از ايراد آن‌ها، صرف‌نظر كرده است. شيخ محمد محى الدين، شرح خود را «منحة الجليل بتحقيق شرح ابن عقيل» نام نهاده است كه در واقع، منقح‌ترين چاپ و گزيده‌ترين شرح موجود مى‌باشد، زيرا شواهد شعرى و نصوصى كه شيخ عبدالحميد بر شواهد ابن عقيل افزوده و از سوى ديگر، شواهد ابن عقيل را به وجهى محققانه، پژوهش و بررسى نموده است، مزيت اين شرح را بر شروح ديگر، چندين برابر گردانيده است<ref>همان</ref>
شيخ محمد محىالدين عبدالحميد نيز شرح ديگرى بر ابيات الفيه و بر همين شرح ابن عقيل در هامش كتاب افزون ساخته كه در آن به تركيب ابيات الفيه و همچنين به توضيح و تفسير نكاتى پرداخته است كه ابن عقيل، به وجه ايجاز و اختصار، بدان‌ها اشاره كرده و يا از ايراد آن‌ها، صرف‌نظر كرده است. شيخ محمد محىالدين، شرح خود را «منحة الجليل بتحقيق شرح ابن عقيل» نام نهاده است كه در واقع، منقح‌ترين چاپ و گزيده‌ترين شرح موجود مى‌باشد، زيرا شواهد شعرى و نصوصى كه شيخ عبدالحميد بر شواهد ابن عقيل افزوده و از سوى ديگر، شواهد ابن عقيل را به وجهى محققانه، پژوهش و بررسى نموده است، مزيت اين شرح را بر شروح ديگر، چندين برابر گردانيده است<ref>همان</ref>


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۷۴: خط ۷۴:
#بهره‌گيرى صاحب متن الفيه، شارح و محقق، از سبك آموزشى و شيوه‌هاى قابل فهم؛ از جمله: به‌كارگيرى اصطلاحات مرسوم و مأنوس در نحو؛ استفاده از واژگان و تركيبات رسا و شيوه برتر در عرضه موضوعات نحوى در مقايسه با منابع درسى ديگر؛ پرهيز از نگارش خشك، بسيار مختصر، و ملالت‌آور و...
#بهره‌گيرى صاحب متن الفيه، شارح و محقق، از سبك آموزشى و شيوه‌هاى قابل فهم؛ از جمله: به‌كارگيرى اصطلاحات مرسوم و مأنوس در نحو؛ استفاده از واژگان و تركيبات رسا و شيوه برتر در عرضه موضوعات نحوى در مقايسه با منابع درسى ديگر؛ پرهيز از نگارش خشك، بسيار مختصر، و ملالت‌آور و...
#جامعيت كتاب؛ آن‌چنان‌كه مسائل عمده و اساسى يك دوره قواعد عربى را در خود دارد.
#جامعيت كتاب؛ آن‌چنان‌كه مسائل عمده و اساسى يك دوره قواعد عربى را در خود دارد.
#ايجاد روحيه پژوهشگرى در دانشجويان كه لازمه كتاب دانشگاهى است و سبك استدلالى ابن عقيل و محى الدين عبدالحميد در نقد و بررسى ديدگاه‌هاى علماى نحو، جهت تحقق هدف تخصص‌پرورى، مثمر ثمر است.
#ايجاد روحيه پژوهشگرى در دانشجويان كه لازمه كتاب دانشگاهى است و سبك استدلالى ابن عقيل و محىالدين عبدالحميد در نقد و بررسى ديدگاه‌هاى علماى نحو، جهت تحقق هدف تخصص‌پرورى، مثمر ثمر است.
#وجود تمرين‌هاى عملى؛ يعنى تجزيه و تركيب بيش از 1358 بيت در كنار مسائل تئورى براى دستيابى به هدف‌هاى مورد نظر، كه امرى ضرورى است.
#وجود تمرين‌هاى عملى؛ يعنى تجزيه و تركيب بيش از 1358 بيت در كنار مسائل تئورى براى دستيابى به هدف‌هاى مورد نظر، كه امرى ضرورى است.
#از آنجا كه دوره‌هاى كارشناسى ارشد و دكتراى رشته زبان عربى، مستلزم داشتن سطح علمى متناسب ورود به اين دوره‌ها است، متن حاضر را صاحب‌نظران اين رشته، اغلب، به‌عنوان متن درسى معرفى مى‌كنند و از اين جهت است كه كتاب شرح ابن عقيل هر سال جزو منابع امتحانى كنكور مقاطع تحصيلات تكميلى قرار مى‌گيرد.
#از آنجا كه دوره‌هاى كارشناسى ارشد و دكتراى رشته زبان عربى، مستلزم داشتن سطح علمى متناسب ورود به اين دوره‌ها است، متن حاضر را صاحب‌نظران اين رشته، اغلب، به‌عنوان متن درسى معرفى مى‌كنند و از اين جهت است كه كتاب شرح ابن عقيل هر سال جزو منابع امتحانى كنكور مقاطع تحصيلات تكميلى قرار مى‌گيرد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش