۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الشریف الرضي محمد بن الحسین بن موسی الموسوي (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ مهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۰۲:۳۸
، ۲۳ مهٔ ۲۰۱۷جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'سيد رضى' به 'سيد رضى ') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
كتاب «الشريف الرضى»، تألیف [[امینی، محمدهادی|محمدهادى امينى]] به زبان عربى درباره محمد بن حسين بن موسى، معروف به [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | كتاب «الشريف الرضى»، تألیف [[امینی، محمدهادی|محمدهادى امينى]] به زبان عربى درباره محمد بن حسين بن موسى، معروف به [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] مؤلف نهجالبلاغه است. اين اثر يكى از منابع جامع و كامل و پژوهشى درباره شخصيت [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] مىباشد كه در دسترس مىباشد و شخصيت مؤلف نهجالبلاغه را از همه زوايا مورد بررسى قرار داده است. | ||
== ساختار كتاب == | == ساختار كتاب == | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
مقدمه و متن كتاب در يازده بخش ساختار اين اثر را تشكيل مىدهند. اين بخشها عبارتند از: الشريف الرضى، حيات شريف رضى، نفسيته الابيه الرفيعه، شيوخه و اساتذته، شعراء عصره، تلاميذه و الرواه عنه، تآليفه و مصنفاته، نهجالبلاغه عند رجال الفكر و الادب، شروح نهجالبلاغه، فهرست ديوان الشريف الرضى، مصادر البحث و الدراسه، فهرست كتاب. | مقدمه و متن كتاب در يازده بخش ساختار اين اثر را تشكيل مىدهند. اين بخشها عبارتند از: الشريف الرضى، حيات شريف رضى، نفسيته الابيه الرفيعه، شيوخه و اساتذته، شعراء عصره، تلاميذه و الرواه عنه، تآليفه و مصنفاته، نهجالبلاغه عند رجال الفكر و الادب، شروح نهجالبلاغه، فهرست ديوان الشريف الرضى، مصادر البحث و الدراسه، فهرست كتاب. | ||
شيوه بيان مطالب كتاب، همانند كتب انساب و شخصيت شناسى مىباشد كه از ابتداى تولد و والدين، تحصيلات،... را در پيش گرفته و به تمام زواياى و مطالبى كه در شناخت شخصيت برجسته [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | شيوه بيان مطالب كتاب، همانند كتب انساب و شخصيت شناسى مىباشد كه از ابتداى تولد و والدين، تحصيلات،... را در پيش گرفته و به تمام زواياى و مطالبى كه در شناخت شخصيت برجسته [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] اهميت داشته، پرداخته است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
مقدمه كتاب، درباره [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | مقدمه كتاب، درباره [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و علماى زمان ايشان و اثر گرانبهاى ايشان كتاب نهجالبلاغه است. | ||
بخش اول كتاب، درباره [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | بخش اول كتاب، درباره [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است كه در آن به ولادت، والده، والدته، فرزندان ايشان اشاره شده است. | ||
ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى، معروف به [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى، معروف به [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در سال 359ه.ق در شهر بغداد به دنيا آمد. او از خانوادههاى شريف و اصيل و از نسل ائمه معصومين عليهمالسلام است. نسب او از طرف پدر به امام موسى كاظم (عليهالسلام) و از طرف مادر به امام زين العابدين (عليهالسلام) مىرسد. | ||
پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين است كه از شخصيتهاى برجسته و مورد توجه حكومت بوده است. او بزرگ سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و اميرحج بود. | پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين است كه از شخصيتهاى برجسته و مورد توجه حكومت بوده است. او بزرگ سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و اميرحج بود. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن محمد ناصر كبير، زنى دانشمند و با تقوا بود و [[شيخ مفيد]] كتاب "أحكام النساء" را به درخواست ايشان به نگارش درآوردند. | مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن محمد ناصر كبير، زنى دانشمند و با تقوا بود و [[شيخ مفيد]] كتاب "أحكام النساء" را به درخواست ايشان به نگارش درآوردند. | ||
بخش دوم كتاب، درباره دوره حيات و زندگانى ايشان مىباشد. [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | بخش دوم كتاب، درباره دوره حيات و زندگانى ايشان مىباشد. [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در نيمه دوم سده چهارم هجرى به دنيا آمد و تا سال 406 زيست. بنابراين، روزگار سيد را مىتوان مقارن با دورهاى از خلافت عباسيان (447- 334ق) و فرمانروايى آلبويه بر عراق (447- 334ق)، و به لحاظ تاريخ ادبيات، معاصر با شاعرانى چون متنبى و ابوالعلاء معرّى دانست. | ||
بخش سوم كتاب، درباره بزرگى و مقام رفيع ايشان در عصر خويش مىباشد. [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | بخش سوم كتاب، درباره بزرگى و مقام رفيع ايشان در عصر خويش مىباشد. [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] داراى صفات برجسته و كمالات فاضلهاى بوده است كه باعث عظمت و بزرگى سيد، حتى نزد پادشاهان مىشده است. از جمله صفات بارز او نپذيرفتن صله و هديه حتى از پدر خود وشهامت و جسارت اوست كه همگان آن را نقل كردهاند. | ||
او در سن جوانى و در حالى كه پدر و برادر بزرگتر او؛ يعنى [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] «رحمة الله عليه» زنده بودند، داراى مناصب اجتماعى مهمى بود. مثل نقابت و سرپرستى تمام خانوادههاى منسوب به ابوطالب كه خود منصبى رفيع و شايسته بود. نيز امارت و سرپرستى زائران خانه خدا كه از طرف پدر و خليفه وقت در سن 21 سالگى به او تنفيذ شد و همچنين نظارت ديوان مظالم. | او در سن جوانى و در حالى كه پدر و برادر بزرگتر او؛ يعنى [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] «رحمة الله عليه» زنده بودند، داراى مناصب اجتماعى مهمى بود. مثل نقابت و سرپرستى تمام خانوادههاى منسوب به ابوطالب كه خود منصبى رفيع و شايسته بود. نيز امارت و سرپرستى زائران خانه خدا كه از طرف پدر و خليفه وقت در سن 21 سالگى به او تنفيذ شد و همچنين نظارت ديوان مظالم. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
اين مناصب آن هم در سن جوانى و در زمان حيات پدر و برادر بزرگتر، نشان قدرت علمى و نفوذ سياسى و درايت و شجاعت اين عالم بزرگوار بود. | اين مناصب آن هم در سن جوانى و در زمان حيات پدر و برادر بزرگتر، نشان قدرت علمى و نفوذ سياسى و درايت و شجاعت اين عالم بزرگوار بود. | ||
بخش چهارم، درباره شيوخ و اساتيد [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | بخش چهارم، درباره شيوخ و اساتيد [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] مىباشد. | ||
== اساتيد ومشايخ == | == اساتيد ومشايخ == | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
3- [[شيخ مفيد]]: فقيه و متكلم بزرگ شيعه كه جايگاه او در فقه بين همه بزرگان زبان زد است. | 3- [[شيخ مفيد]]: فقيه و متكلم بزرگ شيعه كه جايگاه او در فقه بين همه بزرگان زبان زد است. | ||
4- ابوالفتح ابن جنى، از دانشمدان مشهور علم نحو، جالب است كه [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | 4- ابوالفتح ابن جنى، از دانشمدان مشهور علم نحو، جالب است كه [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در سن 22 سالگى قصيدهاى در وصف ناصرالدوله با الفاظى زيبا و معانى بلند سر و دو استادش ابن جنى كتابى در شرح ابيات آن تصنيف كرد. | ||
5- ابوعبدالله مرزبانى، او از دانشمندان و محدثان و شعراء و ادبا و مؤلفان مشهور است. | 5- ابوعبدالله مرزبانى، او از دانشمندان و محدثان و شعراء و ادبا و مؤلفان مشهور است. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
9- ابواسحاق ابراهيم بن احمد طبرى، فقيه مالكى، شيخ شيوخ و همان كسى است كه به كرامت اخلاق و افضال بر اهل علم موصوف بوده است. همان كه خانهاش را به سيد بخشيد و گفت: حق منبر تو از پدرت بيشتر است و سيد به ناچار پذيرفت. | 9- ابواسحاق ابراهيم بن احمد طبرى، فقيه مالكى، شيخ شيوخ و همان كسى است كه به كرامت اخلاق و افضال بر اهل علم موصوف بوده است. همان كه خانهاش را به سيد بخشيد و گفت: حق منبر تو از پدرت بيشتر است و سيد به ناچار پذيرفت. | ||
بخش پنجم، شعراء عصر [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | بخش پنجم، شعراء عصر [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و مقام ادبى ايشان مىباشد. | ||
در اين بخش اشخاصى؛ همانند ابن الحجاج البغدادى، أبواسحاق الصابى، أبوالعلاء المعرى، ابوسعيد ابن خلف، السيد المرتضى، ألصاحب بن عباد، عبدالمحسن الصورى، مهيار الديلمى مورد بحث قرار گرفتهاند. | در اين بخش اشخاصى؛ همانند ابن الحجاج البغدادى، أبواسحاق الصابى، أبوالعلاء المعرى، ابوسعيد ابن خلف، السيد المرتضى، ألصاحب بن عباد، عبدالمحسن الصورى، مهيار الديلمى مورد بحث قرار گرفتهاند. | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
4. ابوالحسن سيد على بن بندار بن محمد قاضى هاشمى. | 4. ابوالحسن سيد على بن بندار بن محمد قاضى هاشمى. | ||
5. حافظ ابومحمد عبدالرحمن بنابى بكر خزاعى نيشابورى، معروف به مفيد نيشابورى (درگذشته به سال 445ق). در رى مىزيست و از بزرگان شيوخ اماميه، و حافظ و واعظ و خطيب و ثقه بود، براى سماع حديث به شرق و غرب مسافرت كرد و از راويان بسيارى حديث شنيد و از آنان روايت كرد، چنانكه از [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] و [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | 5. حافظ ابومحمد عبدالرحمن بنابى بكر خزاعى نيشابورى، معروف به مفيد نيشابورى (درگذشته به سال 445ق). در رى مىزيست و از بزرگان شيوخ اماميه، و حافظ و واعظ و خطيب و ثقه بود، براى سماع حديث به شرق و غرب مسافرت كرد و از راويان بسيارى حديث شنيد و از آنان روايت كرد، چنانكه از [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] و [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و [[شيخ مفيد]] حديث روايت كرد و شاگردى آنان را داشت. | ||
6. ابوبكر نيشابورى احمد بن حسين بن احمد خزاعى. | 6. ابوبكر نيشابورى احمد بن حسين بن احمد خزاعى. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
(متوفا به سال حدود 480 ه) ساكن رى. حافظ و فقيه و ثقه و محدّث، از بزرگان مشايخ اماميه. پدر دو عالم مشهور و محدث: حافظ مفيد عبدالرحمن بن احمد، و مفيد أبى سعيد محمد بن احمد، و جد ابوالفت و حرازى نويسنده نخستين تفسير به زبان فارسى. | (متوفا به سال حدود 480 ه) ساكن رى. حافظ و فقيه و ثقه و محدّث، از بزرگان مشايخ اماميه. پدر دو عالم مشهور و محدث: حافظ مفيد عبدالرحمن بن احمد، و مفيد أبى سعيد محمد بن احمد، و جد ابوالفت و حرازى نويسنده نخستين تفسير به زبان فارسى. | ||
7. ابوالحسن مهيار ديلمى پسر مرزويه، از زردشتى ان ايرانى و از مردم ديلم (رودبار گيلان)، بود كه در سال 394ق به دست [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | 7. ابوالحسن مهيار ديلمى پسر مرزويه، از زردشتى ان ايرانى و از مردم ديلم (رودبار گيلان)، بود كه در سال 394ق به دست [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] مسلمان شد، و به مذهب شيعه اماميه درآمد و در دوستى اهلبيت، و در رثاى امام حسين شعر گفته است. وى پس از مسلمان شدن، نزد سيد به فراگرفتن شعر و ادبيات عربى پرداخت. | ||
8. قاضى ابومنصور محمد بنابى نصر عكبرى معدل بغدادى. | 8. قاضى ابومنصور محمد بنابى نصر عكبرى معدل بغدادى. | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
(در گذشته به سال 472ق). محدث فقيه محقق ثقه صدوق. در بغداد از شريف مرتضى و شرى فرضى حديث شنيد، و از آن دو و از ديگران روايت كرد. | (در گذشته به سال 472ق). محدث فقيه محقق ثقه صدوق. در بغداد از شريف مرتضى و شرى فرضى حديث شنيد، و از آن دو و از ديگران روايت كرد. | ||
بخش هفتم مربوط به تأليفات و آثار ايشان است. [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | بخش هفتم مربوط به تأليفات و آثار ايشان است. [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] سه كتاب ارزشمند به زبان عربى است كه به حق مىتوان گفت كه [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] با اين سه كتاب سازنده ستونهاى بلاغت عربى است. اين سه كتاب عبارتند از: | ||
1. تلخيص البيان فى مجازات القرآن اين كتاب ارزنده كه حدود ده قرن گمشده بود و با تلاش استاد سيد محمد مشكات از گرد و غبار زمان خارج شد. | 1. تلخيص البيان فى مجازات القرآن اين كتاب ارزنده كه حدود ده قرن گمشده بود و با تلاش استاد سيد محمد مشكات از گرد و غبار زمان خارج شد. | ||
| خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
بخش نهم، درباره شروح كتاب نهجالبلاغه است. در اين بخش 129 كتاب درباره نهجالبلاغه معرفى شده است. | بخش نهم، درباره شروح كتاب نهجالبلاغه است. در اين بخش 129 كتاب درباره نهجالبلاغه معرفى شده است. | ||
بخش دهم، كتاب ديوان [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] | بخش دهم، كتاب ديوان [[شریفالرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] را به صورت موضوعى آورده است. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||