پرش به محتوا

الحاكم الجشمي و منهجه في تفسير القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۶ ژانویهٔ ۲۰۱۷
جز
جایگزینی متن - 'تاليفات' به 'تأليفات'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
جز (جایگزینی متن - 'تاليفات' به 'تأليفات')
خط ۴۸: خط ۴۸:




مولف در باب اول پس از بررسى احوال سياسى و دينى حاكم بر جامعه در زمان حاكم جسمى و اثر آن بر عامه مردم و سير تاليفات در علم تفسير و كلام و معرفى حاكم، اسم و نسبش، ولادت و احوال حياتش، وفات، اساتيد و شاگردان، عقيده و مذهب او، نظريات زيديّه در امامت، به ذكر آثار او در تفسير، كلام، حديث، تاريخ، فقه و ساير علوم پرداخته است.
مولف در باب اول پس از بررسى احوال سياسى و دينى حاكم بر جامعه در زمان حاكم جسمى و اثر آن بر عامه مردم و سير تأليفات در علم تفسير و كلام و معرفى حاكم، اسم و نسبش، ولادت و احوال حياتش، وفات، اساتيد و شاگردان، عقيده و مذهب او، نظريات زيديّه در امامت، به ذكر آثار او در تفسير، كلام، حديث، تاريخ، فقه و ساير علوم پرداخته است.


باب دوم پس از ذكر بيست تفسير از بزرگان قبل از حاكم و توضيحاتى پيرامون آنها و مصادرى كه حاكم در تفسيرش از متقدمين و متاخرين استفاده كرده، عمده‌ترين آنها را تفسير ابن عباس، مجاهد، قتاده و حسن البصرى دانسته‌اند. به عقيده‌ى مولف، حاكم عنايت ويژه‌اى در نقل كردن مطالبش از بهترين تفاسير معتزله داشته است، اگر چه در بسيارى از موارد اقوال را بدون نسبت به صاحب قول يا الفاظى مانند، قيل، قال علمائنا و... آورده است و در بسيارى از موارد به كلمات ابومسلم استناد كرده و آنها را به صورت كامل ذكر كرده است. به عقيده مولف اگر چه حاكم ادعا دارد كه مطالبش به صورت اختصار ايراد شده ولى در واقع طريقه ساير تفاسيرش را دنبال كرده است. اساس روش حاكم در تفسير، كلامى و مبتنى بر عقيده او درعدل و توحيد مى باشد، بدون اينكه به آيات فقهى و... اشاره‌اى داشته باشد. نگارنده در ادامه به عقيده حاكم در توحيد، عدل، قرآن و دو محور اصلى تفسير او يعنى اثبات اكتسابى بودن معارف و ردّ جبر، اشاره و در همين راستا نظر حاكم را در عدم جواز تقليد در مسائل اعتقادى و ضرورت تمسّك به برهان جهت اثبات آنها، مطرح ميكند، او در تفسير دائما مطالبى در ردّ علماى ضلالت، بخصوص يهوديان دارد.  
باب دوم پس از ذكر بيست تفسير از بزرگان قبل از حاكم و توضيحاتى پيرامون آنها و مصادرى كه حاكم در تفسيرش از متقدمين و متاخرين استفاده كرده، عمده‌ترين آنها را تفسير ابن عباس، مجاهد، قتاده و حسن البصرى دانسته‌اند. به عقيده‌ى مولف، حاكم عنايت ويژه‌اى در نقل كردن مطالبش از بهترين تفاسير معتزله داشته است، اگر چه در بسيارى از موارد اقوال را بدون نسبت به صاحب قول يا الفاظى مانند، قيل، قال علمائنا و... آورده است و در بسيارى از موارد به كلمات ابومسلم استناد كرده و آنها را به صورت كامل ذكر كرده است. به عقيده مولف اگر چه حاكم ادعا دارد كه مطالبش به صورت اختصار ايراد شده ولى در واقع طريقه ساير تفاسيرش را دنبال كرده است. اساس روش حاكم در تفسير، كلامى و مبتنى بر عقيده او درعدل و توحيد مى باشد، بدون اينكه به آيات فقهى و... اشاره‌اى داشته باشد. نگارنده در ادامه به عقيده حاكم در توحيد، عدل، قرآن و دو محور اصلى تفسير او يعنى اثبات اكتسابى بودن معارف و ردّ جبر، اشاره و در همين راستا نظر حاكم را در عدم جواز تقليد در مسائل اعتقادى و ضرورت تمسّك به برهان جهت اثبات آنها، مطرح ميكند، او در تفسير دائما مطالبى در ردّ علماى ضلالت، بخصوص يهوديان دارد.  
خط ۷۱: خط ۷۱:




فهرست مصادر تحقيق مشتمل بر 50 كتاب خطى و 104 كتاب چاپى و محتويات كتاب و ساير تاليفات مولف در انتها آمده و در پاورقى به آدرس مصادر و مطالب نقل شده، آيات، رويات و بعضى نكات اشاره شده است.  
فهرست مصادر تحقيق مشتمل بر 50 كتاب خطى و 104 كتاب چاپى و محتويات كتاب و ساير تأليفات مولف در انتها آمده و در پاورقى به آدرس مصادر و مطالب نقل شده، آيات، رويات و بعضى نكات اشاره شده است.  




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش