پرش به محتوا

حلی، حسن بن یوسف: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ':==' به '=='
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - ':==' به '==')
خط ۶۱: خط ۶۱:
'''شيخ جمال الدين'''، '''ابو منصور'''، '''حسن بن يوسف بن على بن مطهر حلى'''، ملقب به '''علامه حلى''' و علامه (به‌صورت مطلق)، در 27 رمضان سال 647ق، به دنيا آمد.
'''شيخ جمال الدين'''، '''ابو منصور'''، '''حسن بن يوسف بن على بن مطهر حلى'''، ملقب به '''علامه حلى''' و علامه (به‌صورت مطلق)، در 27 رمضان سال 647ق، به دنيا آمد.


== نسب:==
== نسب==




خط ۹۳: خط ۹۳:
بعد از اين زمان، بيشتر وقت او صرف تدريس و تأليف شده است و حتى زمانى كه حوادث روزگار، او را در كنار سلطان محمد خدابنده قرار داد و سلطان آن چنان شيفته او شد كه حاضر به جدايى از او نمى‌شد، باز كار تدريس و تأليف او استمرار داشت.
بعد از اين زمان، بيشتر وقت او صرف تدريس و تأليف شده است و حتى زمانى كه حوادث روزگار، او را در كنار سلطان محمد خدابنده قرار داد و سلطان آن چنان شيفته او شد كه حاضر به جدايى از او نمى‌شد، باز كار تدريس و تأليف او استمرار داشت.


== شخصيت علمى:==
== شخصيت علمى==




خط ۱۱۴: خط ۱۱۴:
در پايان، مى‌توان در باره او گفت وى شخصى است كه از فضل و دانش او، اركان اسلام، مستحكم گشت و مسلمانان، به‌طور عام و شيعيان، به‌طور خاص، در اين زمينه، بهره‌هاى فراوان بردند، پس او حق عظيمى بر همه مسلمانان، اعم از شيعه و سنى دارد و آن‌طور كه از مناظرات او با اهل سنت مشخص مى‌شود، اگر او نبود اسلام به خاطر كج‌سليقگى بعضى از افراد از بين مى‌رفت.
در پايان، مى‌توان در باره او گفت وى شخصى است كه از فضل و دانش او، اركان اسلام، مستحكم گشت و مسلمانان، به‌طور عام و شيعيان، به‌طور خاص، در اين زمينه، بهره‌هاى فراوان بردند، پس او حق عظيمى بر همه مسلمانان، اعم از شيعه و سنى دارد و آن‌طور كه از مناظرات او با اهل سنت مشخص مى‌شود، اگر او نبود اسلام به خاطر كج‌سليقگى بعضى از افراد از بين مى‌رفت.


== ابتكار در تأليف:==
== ابتكار در تأليف==




خط ۱۲۱: خط ۱۲۱:
سبك و شيوه نگارش و كميت و كيفيت مطالب، در كتب مزبور متفاوت است؛ مثلا در «تحرير الأحكام»، عمده مسائل فقهى، بدون استدلال ذكر شده است و در «قواعد الاحكام»، عمده مسائل فقهى و آن دسته از قواعد كلى فقه كه جزئيات متعددى را شاملند و لوازم هر قاعده بيان شده است و در «مختلف الشيعة»، علاوه بر استدلال بر مسائل فقهى، اختلافات درون‌مذهبى شيعه نيز خاطرنشان شده است و در «تذكرة الفقهاء»، اختلافات فرقه‌هاى اسلامى در مسائل فقهى، تبيين گرديده است و در «منتهى المطلب»، استدلال بر مسائل فقهى، به غايت و نهايت رسيده است.
سبك و شيوه نگارش و كميت و كيفيت مطالب، در كتب مزبور متفاوت است؛ مثلا در «تحرير الأحكام»، عمده مسائل فقهى، بدون استدلال ذكر شده است و در «قواعد الاحكام»، عمده مسائل فقهى و آن دسته از قواعد كلى فقه كه جزئيات متعددى را شاملند و لوازم هر قاعده بيان شده است و در «مختلف الشيعة»، علاوه بر استدلال بر مسائل فقهى، اختلافات درون‌مذهبى شيعه نيز خاطرنشان شده است و در «تذكرة الفقهاء»، اختلافات فرقه‌هاى اسلامى در مسائل فقهى، تبيين گرديده است و در «منتهى المطلب»، استدلال بر مسائل فقهى، به غايت و نهايت رسيده است.


== ترويج اجتهاد:==
== ترويج اجتهاد==




مرحوم استرآبادى كه از علماى اخبارى است، يكى از ايرادات كار علامه را تأسيس شيوه اجتهاد در فقه مى‌داند. اين مطلب، هرچند نادرست است، زيرا قبل از علامه، نيز شيوه اجتهاد در بين فقهاى شيعه وجود داشته است، ولى از جبهه‌گيرى سخت اخباريان در برابر او و كتاب‌هاى متعدد فقهى- استدلال او، مى‌توان فهميد كه وى، در اين زمينه، بسيار تلاش نموده و طريقه اجتهاد را رونقى بسزا بخشيده است.
مرحوم استرآبادى كه از علماى اخبارى است، يكى از ايرادات كار علامه را تأسيس شيوه اجتهاد در فقه مى‌داند. اين مطلب، هرچند نادرست است، زيرا قبل از علامه، نيز شيوه اجتهاد در بين فقهاى شيعه وجود داشته است، ولى از جبهه‌گيرى سخت اخباريان در برابر او و كتاب‌هاى متعدد فقهى- استدلال او، مى‌توان فهميد كه وى، در اين زمينه، بسيار تلاش نموده و طريقه اجتهاد را رونقى بسزا بخشيده است.


== تأثير و تأثر:==
== تأثير و تأثر==




خط ۱۳۷: خط ۱۳۷:
ميزان تاثيرگذارى او را در زمينه كلام، از شرح‌هاى متعددى كه بر كتاب‌هاى او نوشته شده است و همچنين از متداول بودن تدريس كتاب‌هاى او و مراجعه علما به آنها، حتى تا زمان حاضر، مى‌توان دريافت. اين تاثير، به حدى است كه بعد از او، سبك جديدى در كلام اسلامى يافت نمى‌شود و تمام كسانى كه بعد از او آمده‌اند، يا شارح آثار او بوده‌اند يا در تأليفات خود از همان سبك وى استفاده كرده‌اند.
ميزان تاثيرگذارى او را در زمينه كلام، از شرح‌هاى متعددى كه بر كتاب‌هاى او نوشته شده است و همچنين از متداول بودن تدريس كتاب‌هاى او و مراجعه علما به آنها، حتى تا زمان حاضر، مى‌توان دريافت. اين تاثير، به حدى است كه بعد از او، سبك جديدى در كلام اسلامى يافت نمى‌شود و تمام كسانى كه بعد از او آمده‌اند، يا شارح آثار او بوده‌اند يا در تأليفات خود از همان سبك وى استفاده كرده‌اند.


== خدمات علمى و فرهنگى:==
== خدمات علمى و فرهنگى==




خط ۱۵۲: خط ۱۵۲:
علامه، علاوه بر خدمات علمى و فرهنگى و تبليغ و ترويج مذهب تشيع از طريق تدريس و تاليف و مناظره، به نقل سيد جعفر آل بحر العلوم، بسيارى از آبادى‌هايى را كه با مال خويش احياء كرده و قنات‌ها و چشمه‌هايش را خودش حفر نموده بود، در زمان حيات خود، وقف نمود.
علامه، علاوه بر خدمات علمى و فرهنگى و تبليغ و ترويج مذهب تشيع از طريق تدريس و تاليف و مناظره، به نقل سيد جعفر آل بحر العلوم، بسيارى از آبادى‌هايى را كه با مال خويش احياء كرده و قنات‌ها و چشمه‌هايش را خودش حفر نموده بود، در زمان حيات خود، وقف نمود.


== مخالفت‌هاى شگفت با علامه:==
== مخالفت‌هاى شگفت با علامه==




خط ۱۶۱: خط ۱۶۱:
و از آنجا كه او پيوسته در انديشه‌هاى خويش بازنگرى مى‌كرد و دانش خود را كمال مى‌بخشيد و ضرب‌المثل «حرف مرد يكى است» را در گفت‌وگوهاى علمى، باعث ركود انديشه و مرگ دانش مى‌دانست و اين، چه‌بسا موجب تغيير آراء وى مى‌گرديد، دسته‌اى به نكوهش او زبان گشودند و وى را حريص بر نوشتن خواندند؛ آن‌چنان حريص كه حتى فرصت ديدن نوشته‌هاى پيشين خود را ندارد.
و از آنجا كه او پيوسته در انديشه‌هاى خويش بازنگرى مى‌كرد و دانش خود را كمال مى‌بخشيد و ضرب‌المثل «حرف مرد يكى است» را در گفت‌وگوهاى علمى، باعث ركود انديشه و مرگ دانش مى‌دانست و اين، چه‌بسا موجب تغيير آراء وى مى‌گرديد، دسته‌اى به نكوهش او زبان گشودند و وى را حريص بر نوشتن خواندند؛ آن‌چنان حريص كه حتى فرصت ديدن نوشته‌هاى پيشين خود را ندارد.


== تأليفات علامه:==
== تأليفات علامه==




خط ۳۰۰: خط ۳۰۰:
«الدلائل البرهانية في تصحيح الحضرة الغروية»: اين كتاب، تلخيص كتاب «فرحة الغرى» نوشته سيد عبدالكريم بن طاوس حلى است و در آن، تمام دلائلى كه موضع قبر حضرت على(ع) را نشان مى‌دهد، بيان گرديده است.
«الدلائل البرهانية في تصحيح الحضرة الغروية»: اين كتاب، تلخيص كتاب «فرحة الغرى» نوشته سيد عبدالكريم بن طاوس حلى است و در آن، تمام دلائلى كه موضع قبر حضرت على(ع) را نشان مى‌دهد، بيان گرديده است.


== اجازه‌نامه‌هاى علامه:==
== اجازه‌نامه‌هاى علامه==




خط ۳۰۹: خط ۳۰۹:
2 و 3. «دو اجازه‌نامه به سيد نجم الدين مهنا»: اين دو اجازه‌نامه، يكى مفصل و ديگرى مختصر است كه دومى در ذى‌حجه سال 709ق، نوشته شده است.
2 و 3. «دو اجازه‌نامه به سيد نجم الدين مهنا»: اين دو اجازه‌نامه، يكى مفصل و ديگرى مختصر است كه دومى در ذى‌حجه سال 709ق، نوشته شده است.


== اساتيد علامه:==
== اساتيد علامه==




خط ۳۲۳: خط ۳۲۳:
# احمد بن طاووس.
# احمد بن طاووس.


== مشايخ روايى علامه:==
== مشايخ روايى علامه==




خط ۳۴۹: خط ۳۴۹:
# شيخ مفيد الدين، محمد بن على بن محمد بن جهم حلى أسدى.
# شيخ مفيد الدين، محمد بن على بن محمد بن جهم حلى أسدى.


== شاگردان علامه:==
== شاگردان علامه==




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش