المصون في الأدب
المصون في الأدب، تألیف ادیب و واژهشناس قرن چهارم هجری قمری، ابواحمد حسن بن عبدالله بن سعید عسکری مشهور به ابواحمد عسکری (متوفای 382ق)، گنجینهای ادبی در قالب نظم و نثر در موضوعات گوناگون دانش بلاغت و تاریخ زبان و ادبیات عربی، با تحقیق ادیب و مصحح مصری، عبدالسلام محمد هارون (1326-1408ق) و مقدمه واژهشناس سوری، صلاحالدین منجد (1334-1431ق) منتشر شده است.
| المصون في الأدب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عسکری، ابواحمد (نويسنده) هارون، عبد السلام محمد (محقق) |
| ناشر | مطبعة حکومة الکويت |
| مکان نشر | کویت - کویت |
| سال نشر | 1984م |
| چاپ | 2 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م6 3960 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ارزش اثر
- یکی از پژوهشگران معاصر نوشته است:...این کتاب تنها از لحاظ گزینش روایاتی در زمینۀ نقد شعر و نثر حائز اهمیت است و ازاینرو میتوان آن را مجموعهای نسبتاً مفید خواند، گرچه نکات عمدهای افزون بر آنچه در آثار پیشینیان نامداری چون ابن قتیبه و جاحظ آمده، ندارد. مؤلف که در این اثر مانند معاصرانش از آثار راویان شعر بهره جسته، تنها به نقل روایات اکتفا کرده و کمتر به داوری دربارۀ اشعار پرداخته است. این کتاب از جمله مآخذ مورد استفادۀ نویسندگان در نسلهای بعد بوده و به خصوص شاگرد وی ابوهلال عسکری در کتابهای الصناعتین و دیوان المعانی از آن بهرۀ بسیار برده است، چندانکه در کتاب اخیر کمتر روایتی است که از قول ابواحمد عسکری نقل نشده باشد....[۱]
هدف و روش
- محقق، با تأکید بر اینکه در این کتاب، سخنان بادیهنشینان، دولتمردان و ادیبان و نمونههایی از توقیعات آمده، اثر حاضر را از سرسلسلههای کتابهای نقد ادبی شمرده است.[۲]
ساختار و محتوا
- در این اثر برخی از مسائل ادبی مطرح شده است مانند نقد شعر، تشبیه، وصف خورشید، تشبیهات ابن معتزّ، تشبیهات محدّثان، انواع تشبیه، تاریخ زبان عربی و اخبار نحویان و ادیبان.
نمونه مباحث
- اولین کسی که در نحو سخن گفت، ابوالأسود بود و گمان کرده که امیرالمؤمنین علی(ع) به او فرمان داده است که به این کار بپردازد....سپس خلیل بن احمد در نحو و تصحیح قیاس و لطافت و تصریف، سخنانی آورد که هیچ کسی قبل از او کلامی مانند آن نیاورده بود. و یونس در عصر خلیل بود و بعد از او مدتی طولانی زندگی کرد و گویند که سیبویه قبل از یونس، جان به جانآفرین تسلیم کرد. [۳]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب
- فاتحینژاد، عنایتالله، «ابواحمد عسکری»، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر سید کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1378ش.