خاتمیت از نظر قرآن و حدیث و عقل: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:


#خاتمیت در قرآن:
#خاتمیت در قرآن:
این بخش به بررسی دلالت آیات قرآن بر خاتمیت پیامبر(ص) می‌پردازد. قرآن کریم، خاتمیت را به صورت صریح بیان کرده است، به‌طوری‌که جای هیچ شک و تردیدی باقی نمی‌گذارد.
#:این بخش به بررسی دلالت آیات قرآن بر خاتمیت پیامبر(ص) می‌پردازد. قرآن کریم، خاتمیت را به صورت صریح بیان کرده است، به‌طوری‌که جای هیچ شک و تردیدی باقی نمی‌گذارد.
گواه اول (آیه خاتم‌النبیین): این بخش به آیه «مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَد مِّن رِّجَالِكُم وَلَكِن رَّسُولَ ٱللَّهِ وَخَاتَمَ ٱلنَّبِيِّـنَ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَلِيم» «محمّد، پدر هيچ يك از مردان شما نيست، ولى فرستادۀ خدا و خاتم پيامبران است؛ و خدا به هر چيزى داناست» (سوره احزاب آیه ۴۰) می‌پردازد و معنای لغوی «خاتم» را بررسی کرده و پندار کسانی که «خاتم» را به معنای زینت و نگین انگشتری می‌دانند، رد می‌کند.<ref>ر.ک: متن کتاب ص 27-53</ref>
#:گواه اول (آیه خاتم‌النبیین): این بخش به آیه «مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَد مِّن رِّجَالِكُم وَلَكِن رَّسُولَ ٱللَّهِ وَخَاتَمَ ٱلنَّبِيِّـنَ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَلِيم» «محمّد، پدر هيچ يك از مردان شما نيست، ولى فرستادۀ خدا و خاتم پيامبران است؛ و خدا به هر چيزى داناست» (سوره احزاب آیه ۴۰) می‌پردازد و معنای لغوی «خاتم» را بررسی کرده و پندار کسانی که «خاتم» را به معنای زینت و نگین انگشتری می‌دانند، رد می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب ص 27-53</ref>
 
#:گواه دوم تا پنجم بر جاودانگی رسالت و شریعت اسلام دلالت دارند:
گواه دوم تا پنجم بر جاودانگی رسالت و شریعت اسلام دلالت دارند:
#:گواه دوم: «تَبَارَكَ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلفُرقَانَ عَلَى عَبدِهِۦ لِيَكُونَ لِلعَلَمِينَ نَذِيرًا» «هميشه سودمند و بابرکت است آنكه فرقان را [كه قرآن جداکنندهی حق از باطل است] به‌تدریج بر بنده‌اش نازل كرد، تا براى جهانيان بیم‌دهنده باشد» (فرقان/1) که بر بیم‌دهنده بودن پیامبر برای جهانیان دلالت دارد <ref>ر.ک: همان، ص۵۳-60</ref>.
 
#:گواه سوم: آیاتی که بر محفوظ‌بودن قرآن از باطل تأکید دارند؛ مانند آیه «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ» «همانا ما قرآن را نازل كرديم و يقيناً ما نگهبان آن [از تحريف و زوال] هستيم» (حجر/9) که حفظ شریعت اسلام تا روز قیامت را نشان می‌دهد. <ref>ر.ک: همان، ص۶۱-64</ref>
گواه دوم: «تَبَارَكَ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلفُرقَانَ عَلَى عَبدِهِۦ لِيَكُونَ لِلعَلَمِينَ نَذِيرًا» «هميشه سودمند و بابرکت است آنكه فرقان را [كه قرآن جداکنندهی حق از باطل است] به‌تدریج بر بنده‌اش نازل كرد، تا براى جهانيان بیم‌دهنده باشد» (فرقان/1) که بر بیم‌دهنده بودن پیامبر برای جهانیان دلالت دارد <ref>ر.ک: همان، ص۵۳-60</ref>.
#:گواه چهارم: سوره انعام/ 19: «قُل أَيُّ شَيءٍ أَكبَرُ شَهَدَة قُلِ ٱللَّهُ شَهِيدُ بَينِي وَبَينَكُم وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا ٱلقُرءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِۦ وَمَن بَلَغَ أَئِنَّكُم لَتَشهَدُونَ أَنَّ مَعَ ٱللَّهِ ءَالِهَةً أُخرَى قُل لَّا أَشهَدُ قُل إِنَّمَا هُوَ إِلَه وَحِد وَإِنَّنِي بَرِيء مِّمَّا تُشرِكُونَ» «[به كافران و مشركان كه براى حق بودنِ نبوتت گواه مى‌طلبند] بگو: گواهى چه كسى از همۀ گواهان بزرگ‌تر است [تا او را بر حقّانيّت نبوتم براى شما گواه آورم]؟ بگو: خدا ميان من وشما گواه است [كه گواهى‌اش بزرگ‌ترين ومطمئن‌ترين و صحيح‌ترين گواهى‌هاست]، و اين قرآن [كه گواهى خدا بر حقّانيّت نبوّت من است] به من وحى شده تا به وسيلۀ آن شما و هر كس را كه اين قرآن به او مى‌رسد بيم دهم. آيا شما [با دليل استوار و محكم] گواهى مى‌دهيد كه با خدا معبودهاى ديگرى به عنوان شريك هست‌؟ بگو: [چون دليلى وجود ندارد] من گواهى نمى‌دهم. بگو: فقط معبود يگانه و يكتا اوست، و من از معبودهاى باطلى كه شريك او قرار مى‌دهيد، بيزارم».<ref>ر.ک: همان، ص۶4-65</ref>
 
#:گواه پنجم: آیه‌ای که رسالت پیامبر(ص) را برای تمام مردم می‌داند.
گواه سوم: آیاتی که بر محفوظ‌بودن قرآن از باطل تأکید دارند؛ مانند آیه «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ» «همانا ما قرآن را نازل كرديم و يقيناً ما نگهبان آن [از تحريف و زوال] هستيم» (حجر/9) که حفظ شریعت اسلام تا روز قیامت را نشان می‌دهد. <ref>ر.ک: همان، ص۶۱-64</ref>
#:«وَمَا أَرسَلنَكَ إِلَّا كَافَّة لِّلنَّاسِ بَشِيرا وَنَذِيرا وَلَكِنَّ أَكثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعلَمُونَ» «و ما تو را براى همه مردم جز مژده‌رسان و بیم‌دهنده نفرستاديم، ولى بيشتر مردم [به اين واقعيت] معرفت و آگاهى ندارند» (سبأ/28) که این‌جهانی بودن، ختم شریعت را ایجاب می‌کند. <ref>ر.ک: همان، ص۶۶-68</ref>
گواه چهارم: سوره انعام/ 19: «قُل أَيُّ شَيءٍ أَكبَرُ شَهَدَة قُلِ ٱللَّهُ شَهِيدُ بَينِي وَبَينَكُم وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا ٱلقُرءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِۦ وَمَن بَلَغَ أَئِنَّكُم لَتَشهَدُونَ أَنَّ مَعَ ٱللَّهِ ءَالِهَةً أُخرَى قُل لَّا أَشهَدُ قُل إِنَّمَا هُوَ إِلَه وَحِد وَإِنَّنِي بَرِيء مِّمَّا تُشرِكُونَ» «[به كافران و مشركان كه براى حق بودنِ نبوتت گواه مى‌طلبند] بگو: گواهى چه كسى از همۀ گواهان بزرگ‌تر است [تا او را بر حقّانيّت نبوتم براى شما گواه آورم]؟ بگو: خدا ميان من وشما گواه است [كه گواهى‌اش بزرگ‌ترين ومطمئن‌ترين و صحيح‌ترين گواهى‌هاست]، و اين قرآن [كه گواهى خدا بر حقّانيّت نبوّت من است] به من وحى شده تا به وسيلۀ آن شما و هر كس را كه اين قرآن به او مى‌رسد بيم دهم. آيا شما [با دليل استوار و محكم] گواهى مى‌دهيد كه با خدا معبودهاى ديگرى به عنوان شريك هست‌؟ بگو: [چون دليلى وجود ندارد] من گواهى نمى‌دهم. بگو: فقط معبود يگانه و يكتا اوست، و من از معبودهاى باطلى كه شريك او قرار مى‌دهيد، بيزارم».<ref>ر.ک: همان، ص۶4-65</ref>
 
گواه پنجم: آیه‌ای که رسالت پیامبر(ص) را برای تمام مردم می‌داند.
 
«وَمَا أَرسَلنَكَ إِلَّا كَافَّة لِّلنَّاسِ بَشِيرا وَنَذِيرا وَلَكِنَّ أَكثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعلَمُونَ» «و ما تو را براى همه مردم جز مژده‌رسان و بیم‌دهنده نفرستاديم، ولى بيشتر مردم [به اين واقعيت] معرفت و آگاهى ندارند» (سبأ/28) که این‌جهانی بودن، ختم شریعت را ایجاب می‌کند. <ref>ر.ک: همان، ص۶۶-68</ref>
 
#خاتمیت در روایات:
#خاتمیت در روایات:
این بخش شامل مجموعه‌ای از احادیث پیامبر(ص)، [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]]، حضرت فاطمه(س)، [[امام حسن علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]]، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]]، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]]، [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]، [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی بن جعفر(ع)]]، [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]، [[امام جواد(ع)]]، [[امام علی النقی(ع)]]، [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری(ع)]] و [[حضرت امام عصر(عج)]]، درباره خاتمیت است سپس خاتمیت در ادعیه و خاتمیت در زیارات نیز مورد بررسی قرار گرفته است. <ref>ر.ک: همان، ص69-136</ref>
#:این بخش شامل مجموعه‌ای از احادیث پیامبر(ص)، [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]]، حضرت فاطمه(س)، [[امام حسن علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]]، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]]، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]]، [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]، [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی بن جعفر(ع)]]، [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]، [[امام جواد(ع)]]، [[امام علی النقی(ع)]]، [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری(ع)]] و [[حضرت امام عصر(عج)]]، درباره خاتمیت است سپس خاتمیت در ادعیه و خاتمیت در زیارات نیز مورد بررسی قرار گرفته است. <ref>ر.ک: همان، ص69-136</ref>
 
#پاسخ به شبهات و سؤالات:
#پاسخ به شبهات و سؤالات:
این بخش خود شامل دو زیربخش اصلی است:
#:این بخش خود شامل دو زیربخش اصلی است:
 
#:پاسخ به یک‌رشته شبهات: شامل پاسخ به شش شبهۀ کلامی و فقهی. <ref>ر.ک: همان، ص 137-190</ref>
پاسخ به یک‌رشته شبهات: شامل پاسخ به شش شبهۀ کلامی و فقهی. <ref>ر.ک: همان، ص 137-190</ref>
#:پاسخ به یک‌رشته سؤالات علمی، اجتماعی و فلسفی: شامل پاسخ به پنج سؤال کلیدی، از جمله مطرح‌کردن بحث نبوت تبلیغی، پیروی احکام از مصالح و مفاسد، اجتهاد، نقش عقل و اختیارات حاکم اسلامی.<ref>ر.ک: متن کتاب ص 191-246</ref>
 
پاسخ به یک‌رشته سؤالات علمی، اجتماعی و فلسفی: شامل پاسخ به پنج سؤال کلیدی، از جمله مطرح‌کردن بحث نبوت تبلیغی، پیروی احکام از مصالح و مفاسد، اجتهاد، نقش عقل و اختیارات حاکم اسلامی.<ref>ر.ک: متن کتاب ص 191-246</ref>


==پانویس ==
==پانویس ==
خط ۷۶: خط ۶۷:
[[رده:مباحث خاص کلامی]]
[[رده:مباحث خاص کلامی]]
[[رده:آثار کلی، مقدمات علم کلام]]
[[رده:آثار کلی، مقدمات علم کلام]]
 
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1404]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1404 توسط غلامرضا بدرخانی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1404 توسط غلامرضا بدرخانی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1404 توسط فریدون سبحانی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1404 توسط فریدون سبحانی]]