پرش به محتوا

اصفهانی، سید ابوالحسن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
[[پرونده:NUR00154.jpg|بندانگشتی|اصفهانی، ابوالحسن]]
| عنوان = سید ابوالحسن اصفهانی
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| تصویر = NUR00154.jpg
|-
| اندازه تصویر =
! نام!! data-type="authorName" |اصفهانی، ابوالحسن
| توضیح تصویر =
|-
| نام کامل = سید ابوالحسن موسوی اصفهانی
|نام‌های دیگر  
| نام‌های دیگر = ابوالحسن اصفهانی، مدیسه‌یی، ابوالحسن، موسوی اصفهانی، سید ابوالحسن
| data-type="authorOtherNames" | ابوالحسن اصفهانی
| لقب = آیت‌الله العظمی، زعیم الطائفة
 
| تخلص =
مدیسه‌یی، ابوالحسن
| نسب =
 
| نام پدر = سید محمد
موسوی اصفهانی، سید ابوالحسن
| ولادت = 1246ش / 1284ق
|-
| محل تولد = مدیسه، لنجان، اصفهان
|نام پدر  
| کشور تولد = ایران
| data-type="authorfatherName" |سید‌ ‎محمد
| محل زندگی = نجف
|-
| رحلت = 1325ش / 1365ق
|متولد
| شهادت =
| data-type="authorbirthDate" |1246 ش
| مدفن = حرم علی بن ابی طالب(ع)، نجف
|-
| طول عمر =
|محل تولد
| نام همسر =
| data-type="authorBirthPlace" |اصفهان
| فرزندان = سید محمدحسن، سید محمد، سید علی، سید حسین، فاطمه، رباب، مریم، زهرا، بتول
|-
| خویشاوندان =
|رحلت
| دین = اسلام
| data-type="authorDeathDate" |1325 ش یا 1365 ‌‎ق یا 1946 م
| مذهب = شیعه دوازده امامی
|-
| پیشه = فقیه، مرجع تقلید، نویسنده
|اساتید
| درجه علمی = مرجعیت عامه شیعه
| data-type="authorTeachers" |[[ميرزا محمدحسن شيرازى|میرزا محمدحسن شیرازى]]  
| دانشگاه =
 
| علایق پژوهشی = فقه، اصول
(میرزاى بزرگ)،
| منصب =
 
| پس از =
[[ميرزا حبيب‌الله رشتى|میرزا حبیب‌الله رشتى]]،
| پیش از =
 
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[میرزا محمدحسن شیرازی]] | [[میرزا حبیب‌الله رشتی]] | [[فاضل شربيانى]] | [[شیخ محمدحسن مامقانی]] | [[سید محمد کاظم یزدی]] | [[آخوند خراسانی]] | [[میرزا محمدتقی شیرازی]] | [[آیت‌الله شریعت اصفهانی]]}}
[[فاضل شربيانى|فاضل شربیانى]]،
| مشایخ =
 
| معاصرین =
[[شيخ محمدحسن مامقانى|شیخ محمدحسن مامقانى]]،
| شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی | [[سید محمود شاهرودی]] | [[سید محسن حکیم]] | [[سید محمدهادی میلانی]] | [[سید محمدحسین طباطبایی]] | [[سید محمدرضا گلپایگانی]] | [[میرزا هاشم آملی]]}}
 
| اجازه اجتهاد از =
[[سيد‌ ‎محمد كاظم يزدى|سید‌ ‎محمد کاظم یزدى]]،
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[وسیلة النجاة]] | [[انیس المقلدین]] | [[حاشیه بر العروة الوثقی]] | [[حاشیه بر تبصرة المتعلمین]] | [[ذخیرة الصالحین]] | [[مناسک حج]]}}
 
| سبک نوشتاری =
[[آخوند خراسانى]]،
| وبگاه =
 
| امضا =
[[ميرزا محمدتقى شيرازى|میرزا محمدتقى شیرازى]] و [[آیت‌الله شريعت اصفهانى|آیت‌الله شریعت اصفهانى]]
| کد مؤلف = AUTHORCODE00154AUTHORCODE
 
}}
|-
{{کاربردهای دیگر|اصفهانی (ابهام‌زدایی)}}
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |[[صلاة المسافر (ابوالحسن اصفهانی)]]
[[وسیله النجاه (المحشی)]]
 
[[وسيلة النجاة مع تعاليق الإمام الخميني (موسوعه جلد 26 و 27)|وسیلة النجاة مع تعالیق الإمام الخمینی (موسوعه جلد 26 و 27)]]
 
[[وسیلة الوصول الی حقائق الأصول]]
 
[[منتهی الوصول إلی غوامض كفاية الأصول من إفادات سيدنا العلامة الرباني السيد أبوالحسن الإصفهاني قدس‌سره‌العالی|منتهی الوصول إلی غوامض کفایة الأصول من إفادات سیدنا العلامة الربانی السید أبوالحسن الإصفهانی قدس‌سره‌العالی]]
 
[[وسیلة النجاة]]


[[بغیة الهداة في شرح وسیلة النجاة|بغیة الهداة فی شرح وسیلة النجاة]]
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00154AUTHORCODE
|}
</div>
{{کاربردهای دیگر|اصفهانی (ابهام‌زدایی)}}


'''سید ابوالحسن اصفهانی''' (1246- 1325ق)، فقیه، مرجع تقلید و نویسنده [[وسیلة النجاة]]. او از شاگردان خاص [[آخوند خراسانى]] بود. پس از وفات نائینی و حائری یزدی در ۱۳۵۵ق و آقا ضیاء عراقی در ۱۳۶۱ق، مرجعیت عامه شیعه را بر عهده داشت و شاگردان زیادی پرورش داد.
'''سید ابوالحسن اصفهانی''' (1246-1325ش)، فقیه، مرجع تقلید و نویسنده کتاب «وسیلة النجاة» بود. او از شاگردان خاص آخوند خراسانی محسوب می‌شد و پس از وفات آیات عظام نائینی و حائری یزدی، مرجعیت عامه شیعه را بر عهده گرفت. آیت‌الله اصفهانی در امور سیاسی نیز فعال بود و در حمایت از مشروطه و نیز در قیام علیه استعمار انگلیس در عراق موضع‌گیری می‌کرد.


==ولادت==
==ولادت==
 
سید ابوالحسن موسوی اصفهانی در سال 1284 قمری (1246 شمسی) در روستای «مدیسه» از توابع لنجان اصفهان به دنیا آمد. وی از سادات موسوی شهر بهبهان بود.
سیدابوالحسن اصفهانی در سال 1284ق در دهکده کوچک «مدیسه» لنجان اصفهان پا به عرصه وجود نهاد.
پدربزرگش سید عبدالحمید از عالمان وارسته نجف و از شاگردان [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] بود که پس از مراجعت از نجف در اصفهان و لنجان ساکن شد. پدرش سید محمد، اگرچه از عالمان نبود، اما مردی خداترس و روشن‌ضمیر بود.
 
وى در اصل از سادات موسوى شهر بهبان بود. سالها پیش از تولد وى، پدر بزرگش سید‌ ‎عبدالحمید از بهبهان به اصفهان نقل مکان کرده بود. سید‌ ‎عبدالحمید از عالمان وارسته نجف و از شاگردان آیت‌الله [[صاحب جواهر، محمدحسن|شیخ محمدحسن نجفى]] معروف به «[[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]]» بود او پس از مراجعت از نجف در اصفهان و لنجان ساکن شد و تا پایان عمر در آنجا به تدریس و انجام امور شرعى اشتغال داشت.  
 
سید‌ ‎محمد پدر سید‌ ‎ابوالحسن نیز در همان ایامى که سید‌ ‎عبدالحمید به منظور فراگیرى علوم دینى به عراق مهاجرت کرده بود، در کربلا متولد شد ایشان اگر چه از زمره عالمان شمرده نمى شد مردى خداترس و روشن ضمیر بود که پس از وفات در شهرستان خوانسار به خاک سپرده شد.


==تحصیلات==
==تحصیلات==
خط ۹۱: خط ۶۹:


وى مدت سه سال در کربلا و سامرا به سر برد. در سامرا در درس آیت‌الله میرزا محمدحسن شیرازى شرکت می‎کرد. پس از آن در سال 1310ق به شهر نجف اشرف رفت و تا پایان عمر در آن دیار ماندگار شد. در این سالها از محضر اساتید بزرگ نجف استفاده برد تا خود از جمله مراجع شیعه گردید.
وى مدت سه سال در کربلا و سامرا به سر برد. در سامرا در درس آیت‌الله میرزا محمدحسن شیرازى شرکت می‎کرد. پس از آن در سال 1310ق به شهر نجف اشرف رفت و تا پایان عمر در آن دیار ماندگار شد. در این سالها از محضر اساتید بزرگ نجف استفاده برد تا خود از جمله مراجع شیعه گردید.
==شاگردان==
در مکتب علمى آیت‌الله اصفهانى بسیارى از دانشوران فقه و اصول و مجتهدان عالیقدر و گرانمایه حاضر می‌شدند که برخى از آنان عبارتند از حضرات آیات:
[[حسینی شاهرودی، محمود|سید‌ ‎محمود شاهرودى]]، سردار کابلى، سید‌ ‎على یثربى کاشانى، میرزا آقا اصطهباناتى، [[آملی، محمدتقی|محمدتقى آملى]]، شیخ هاشم آملى، محمدرضا طبسى، سید‌ ‎ابوالحسن شمس آبادى، سید‌ ‎[[شیرازی، سید عبدالله|عبدالله شیرازى]]، شیخ [[علیاری تبریزی، علی بن عبدالله|على علیارى تبریزى]]، [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبایى]] و میرزا مهدى آشتیانى


==موقعیت علمى و مرجعیت==
==موقعیت علمى و مرجعیت==
خط ۱۱۳: خط ۹۶:


=== دورنگر و ژرف اندیش ===
=== دورنگر و ژرف اندیش ===


آیت‌الله امین جبل عاملى درباره آیت‌الله سید‌ ‎ابوالحسن اصفهانى می‌گوید:
آیت‌الله امین جبل عاملى درباره آیت‌الله سید‌ ‎ابوالحسن اصفهانى می‌گوید:
خط ۱۳۰: خط ۱۱۲:


=== دخالت در امور سیاسى ===
=== دخالت در امور سیاسى ===
انگلیسها به بهانه حفظ پایگاه‌هاى خود در عراق به این کشور اسلامى لشکرکشى کردند و آن را اشغال نمودند. رشید عالى نخست وزیر عراق به ایران گریخت و سپس به مصر رفت. همراه با حمله انگلیسى‌ها به عراق و فرار رشید عالى، امیرعبدالله دائى‌فیصل و نورى سعید از افسران عراق که به اردن پناهنده شده بودند با قواى‌امدادى انگلیس، به عراق آمدند و دوباره دولت دستورى خود را در عراق تشکیل دادند و در این موقع انتخابات فرمایشى راه انداختند و آن در سال 1341 هجرى قمرى بود.  
انگلیسها به بهانه حفظ پایگاه‌هاى خود در عراق به این کشور اسلامى لشکرکشى کردند و آن را اشغال نمودند. رشید عالى نخست وزیر عراق به ایران گریخت و سپس به مصر رفت. همراه با حمله انگلیسى‌ها به عراق و فرار رشید عالى، امیرعبدالله دائى‌فیصل و نورى سعید از افسران عراق که به اردن پناهنده شده بودند با قواى‌امدادى انگلیس، به عراق آمدند و دوباره دولت دستورى خود را در عراق تشکیل دادند و در این موقع انتخابات فرمایشى راه انداختند و آن در سال 1341 هجرى قمرى بود.  


خط ۱۳۷: خط ۱۱۷:


=== متن فتواى آیت‌الله اصفهانى ===  
=== متن فتواى آیت‌الله اصفهانى ===  
«بسم الله الرحمن الرحیم. سلام بر همه، بالخصوص برادران عراقى. وظیفه دینى بر همه مسلمانان لازم مى‌گرداند که در حفظ حوزه اسلام و بلاد اسلامى تا آنجا که قدرت دارند بکوشند و بر همه ما واجب و لازم است که سرزمین عراق را که مشاهد ائمه هدىعلیهم‌السلام و مراکز دینى ما در آنجا است، از تسلط کفار حفظ نموده و از نوامیس دینى آن دفاع کنیم. من شما را بر این موضوع دعوت کرده و ترغیب مى‌نمایم.  
«بسم الله الرحمن الرحیم. سلام بر همه، بالخصوص برادران عراقى. وظیفه دینى بر همه مسلمانان لازم مى‌گرداند که در حفظ حوزه اسلام و بلاد اسلامى تا آنجا که قدرت دارند بکوشند و بر همه ما واجب و لازم است که سرزمین عراق را که مشاهد ائمه هدىعلیهم‌السلام و مراکز دینى ما در آنجا است، از تسلط کفار حفظ نموده و از نوامیس دینى آن دفاع کنیم. من شما را بر این موضوع دعوت کرده و ترغیب مى‌نمایم.  
خداوند ما و شما را برای خدمت به اسلام و مسلمین موفق فرماید.» ابوالحسن الموسوى الاصفهانى  
خداوند ما و شما را برای خدمت به اسلام و مسلمین موفق فرماید.» ابوالحسن الموسوى الاصفهانى  
خط ۱۴۷: خط ۱۲۶:
وقتى آیت‌الله سید‌ ‎حسین قمى وارد کربلا شد، آیت‌الله مرحوم سید‌ ‎ابوالحسن‌اصفهانى، دامادشان آقاى سید‌ ‎میرزا را با نامه‌اى به نمایندگى از خود خدمت ایشان اعزام‌نمود و آقا سید‌ ‎میر گفته بود: «آقا به من دستور داده‌اند از طرف ایشان دست شما را ببوسم.» این عمل آیت‌الله اصفهانى، مرجع تقلید اسلامى اثر خود را بخشید و به این‌ترتیب آیت‌الله اصفهانى رضایت خود را از اعمال و خدمات آن عالم ربانى و نارضایى و خشم خود را از اعمال فجیع دولت سرسپرده رضا خانى اعلام نمودند.»
وقتى آیت‌الله سید‌ ‎حسین قمى وارد کربلا شد، آیت‌الله مرحوم سید‌ ‎ابوالحسن‌اصفهانى، دامادشان آقاى سید‌ ‎میرزا را با نامه‌اى به نمایندگى از خود خدمت ایشان اعزام‌نمود و آقا سید‌ ‎میر گفته بود: «آقا به من دستور داده‌اند از طرف ایشان دست شما را ببوسم.» این عمل آیت‌الله اصفهانى، مرجع تقلید اسلامى اثر خود را بخشید و به این‌ترتیب آیت‌الله اصفهانى رضایت خود را از اعمال و خدمات آن عالم ربانى و نارضایى و خشم خود را از اعمال فجیع دولت سرسپرده رضا خانى اعلام نمودند.»


==تألیفات ==
==فرزندان==
از آیت‌الله سید‌ ‎ابوالحسن اصفهانى فرزندان نیک نامى به یادگار ماند که نام آنان به قرار ذیل است:
# علامه شهید محمدحسن اصفهانى (1349 ق)
# حجت‌الاسلام سید‌ ‎محمد اصفهانى (متوفاى 1326 ق)
# سید‌ ‎على اصفهانى
# حجت‌الاسلام سید‌ ‎حسین اصفهانى
# فاطمه (همسر حجت‌الاسلام سید‌ ‎میر بادکوبه‌اى)
# رباب (همسر آیت‌الله سید‌ ‎حسین اصفهانى بروجنى)
# مریم (همسر حجت‌الاسلام سید‌ ‎جواد اشکورى)
# زهرا (همسر سید‌ ‎حسین علوى)
# بتول (همسر سید‌ ‎عبدالخالق موسوى زاده)
 
==وفات ==
آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی در نهم ذی‌الحجه 1365 قمری (سیزدهم آبان 1325 شمسی) در نجف درگذشت. پیکر شریف ایشان پس از حمل از کاظمین به نجف و تشییعى کم سابقه در صحن مطهر امیرالمؤمنین علیه‌السلام کنار قبر فرزند شهیدش سید‌ ‎محمدحسن و آرامگاه آیت‌الله خراسانى به خاک سپرده شد. درگذشت وی تاثیری گسترده در جهان اسلام گذاشت و مراسم عزاداری باشکوهی در ایران و عراق برگزار شد.




==آثار==
مشهورترین اثر آیت‌الله اصفهانى، کتاب جامعى در فقه به نام «وسیلة النجاة» است که شامل اکثر مسائل فقهى مورد نیاز مسلمانان آن عصر بود. بسیارى از فقها و مراجع بزرگ بر این کتاب حاشیه زده و شرح نوشته‌اند. برخى از کتب فقهى که بنا بر ترتیب کتاب «وسیلة النجاة» نگارش یافته عبارتند از «تحریرالوسیله» اثر [[امام خمينى(ره)|امام خمینى]] و حواشى آیات عظام بجنوردى، حمامى، شاهرودى، میلانى، خویى، گلپایگانى و...
مشهورترین اثر آیت‌الله اصفهانى، کتاب جامعى در فقه به نام «وسیلة النجاة» است که شامل اکثر مسائل فقهى مورد نیاز مسلمانان آن عصر بود. بسیارى از فقها و مراجع بزرگ بر این کتاب حاشیه زده و شرح نوشته‌اند. برخى از کتب فقهى که بنا بر ترتیب کتاب «وسیلة النجاة» نگارش یافته عبارتند از «تحریرالوسیله» اثر [[امام خمينى(ره)|امام خمینى]] و حواشى آیات عظام بجنوردى، حمامى، شاهرودى، میلانى، خویى، گلپایگانى و...


خط ۱۷۳: خط ۱۶۶:


- ذخیرة الصالحین
- ذخیرة الصالحین
==شاگردان==
در مکتب علمى آیت‌الله اصفهانى بسیارى از دانشوران فقه و اصول و مجتهدان عالیقدر و گرانمایه حاضر می‌شدند که برخى از آنان عبارتند از حضرات آیات:
[[حسینی شاهرودی، محمود|سید‌ ‎محمود شاهرودى]]، سردار کابلى، سید‌ ‎على یثربى کاشانى، میرزا آقا اصطهباناتى، [[آملی، محمدتقی|محمدتقى آملى]]، شیخ هاشم آملى، محمدرضا طبسى، سید‌ ‎ابوالحسن شمس آبادى، سید‌ ‎[[شیرازی، سید عبدالله|عبدالله شیرازى]]، شیخ [[علیاری تبریزی، علی بن عبدالله|على علیارى تبریزى]]، [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبایى]] و میرزا مهدى آشتیانى
==وفات ==
آیت‌الله سید‌ ‎ابوالحسن اصفهانى تا واپسین سال حیات خویش در نجف اشرف ماندگار بود. او در اواخر عمر خویش دچار ضعف مزاج گردید و به بیماریهاى گوناگونى مبتلا شد. ایشان در آن سالها در فصل تابستان برای در امان ماندن از گرماى زیاد شهر نجف به کاظمین و سامرا مى‌رفت، در آنجا گر چه در ظاهر در استراحت به سر می‌برد، ولى در عمل اینچنین نبود. او به تنهایى در آنجا به نامه‌هاى زیادى که از سوى مسلمانان و دوستدارانش به منظور کسب نظرات فقهى و رهنمودهاى علمى وى برایش ارسال می‌شد، پاسخ مى‌داد و با تنى خسته و کوفته سر بر بالین می‌گذارد. چند صباحى پیش از اینکه دار فانى را وداع گوید وضعیت مزاجى وى رو به وخامت گذاشت. به او پیشنهاد کردند که محلى دیگر را که داراى هوایى مناسب است، برگزیند. او ایران را انتخاب کرد اما خیلى زود از سفر به ایران منصرف شد و سفر به بعلبک لبنان را برگزید پس از مدت زمان کوتاهى که ایشان در بعلبک بود بسیارى از بزرگان و دانشمندان جبل عامل، بعلبک، بیروت، دمشق و دیگر نقاط لبنان و سوریه با وى دیدار کردند. پس از اینکه وضعیت مزاجى وى تا اندازه‌اى بهبود یافت، روزى در اثر سانحه‌اى به زمین خورد و پس از بازگشت به کاظمین در شب نهم ذیحجه 1365ق در 81 سالگى دارفانى را وداع گفت.
پیکر شریف آیت‌الله اصفهانى پس از حمل از کاظمین به نجف و تشییعى کم سابقه در صحن مطهر امیرالمؤمنین علیه‌السلام کنار قبر فرزند شهیدش سید‌ ‎محمدحسن و آرامگاه آیت‌الله خراسانى به خاک سپرده شد.
از آیت‌الله سید‌ ‎ابوالحسن اصفهانى فرزندان نیک نامى به یادگار ماند که نام آنان به قرار ذیل است:
# علامه شهید محمدحسن اصفهانى (1349 ق)
# حجت‌الاسلام سید‌ ‎محمد اصفهانى (متوفاى 1326 ق)
# سید‌ ‎على اصفهانى
# حجت‌الاسلام سید‌ ‎حسین اصفهانى
# فاطمه (همسر حجت‌الاسلام سید‌ ‎میر بادکوبه‌اى)
# رباب (همسر آیت‌الله سید‌ ‎حسین اصفهانى بروجنى)
# مریم (همسر حجت‌الاسلام سید‌ ‎جواد اشکورى)
# زهرا (همسر سید‌ ‎حسین علوى)
# بتول (همسر سید‌ ‎عبدالخالق موسوى زاده)


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==