قواعد فقه جزایی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR61651J1.jpg | عنوان = قواعد فقه جزایی | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = دانشگاه علوم اسلامی رضوی. گروه پژوهشی حقوق (نويسنده) سجادی‌نژاد، احمد (نویسنده) باقری، صادق ( نویسنده) حسينى، حسین ( نویس...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
خط ۴۶: خط ۴۶:
#فصل سوم: بررسی تطبیقی قاعدة تجری و جرم عقیم و محال: این فصل به دو مفهوم تجری (اقدام به انجام عمل حرام با فرض عدم تحقق آن) و جرم عقیم و محال از منظر فقه و حقوق می‌پردازد. در ابتدا، تعریف لغوی و اصطلاحی تجری ارائه شده و دیدگاه‌های مختلف فقها و اصولیان درباره آن، از جمله حکم کیفر یا عدم کیفر تجری، موردبحث قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص 66- 55 </ref>سپس، به تعریف جرم عقیم (جرمی که به دلیل عواملی خارج از اراده فاعل به نتیجه نمی‌رسد) و جرم محال (جرمی که به دلیل ماهیت خود یا موانع ذاتی، امکان تحقق ندارد) پرداخته و تفاوت‌ها و ویژگی‌های آن‌ها بررسی می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص70- 66 </ref> این فصل همچنین نگاهی جرم‌شناسانه به این مفاهیم ارائه می‌دهد <ref>ر.ک: همان، ص 84-70.</ref>
#فصل سوم: بررسی تطبیقی قاعدة تجری و جرم عقیم و محال: این فصل به دو مفهوم تجری (اقدام به انجام عمل حرام با فرض عدم تحقق آن) و جرم عقیم و محال از منظر فقه و حقوق می‌پردازد. در ابتدا، تعریف لغوی و اصطلاحی تجری ارائه شده و دیدگاه‌های مختلف فقها و اصولیان درباره آن، از جمله حکم کیفر یا عدم کیفر تجری، موردبحث قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص 66- 55 </ref>سپس، به تعریف جرم عقیم (جرمی که به دلیل عواملی خارج از اراده فاعل به نتیجه نمی‌رسد) و جرم محال (جرمی که به دلیل ماهیت خود یا موانع ذاتی، امکان تحقق ندارد) پرداخته و تفاوت‌ها و ویژگی‌های آن‌ها بررسی می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص70- 66 </ref> این فصل همچنین نگاهی جرم‌شناسانه به این مفاهیم ارائه می‌دهد <ref>ر.ک: همان، ص 84-70.</ref>
#فصل چهارم: تعزیر و رابطه آن با امر به معروف و نهی از منکر: در این فصل، مفهوم تعزیر (مجازات‌های بازدارنده و غیر حدی) و ارتباط آن با فریضه امر به معروف و نهی از منکر مورد بحث قرار می‌گیرد. ابتدا کلیات مربوط به تعزیر شامل تعریف، اقسام (مانند تعزیر خاص)، مجازات‌های تعزیری در حقوق الناس، و نوع و میزان آن‌ها بررسی می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص 95-85 </ref> سپس، به تفصیل رابطه تعزیر با امر به معروف و نهی از منکر در مراحل عملی این فریضه و وجوب عقلی و شرعی آن شرح داده می‌شود. این فصل تبیین می‌کند که تعزیرات ابزاری در راستای اجرای احکام شرعی و جلوگیری از ارتکاب منکرات هستند <ref>ر. : همان، ص102-95</ref>.
#فصل چهارم: تعزیر و رابطه آن با امر به معروف و نهی از منکر: در این فصل، مفهوم تعزیر (مجازات‌های بازدارنده و غیر حدی) و ارتباط آن با فریضه امر به معروف و نهی از منکر مورد بحث قرار می‌گیرد. ابتدا کلیات مربوط به تعزیر شامل تعریف، اقسام (مانند تعزیر خاص)، مجازات‌های تعزیری در حقوق الناس، و نوع و میزان آن‌ها بررسی می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص 95-85 </ref> سپس، به تفصیل رابطه تعزیر با امر به معروف و نهی از منکر در مراحل عملی این فریضه و وجوب عقلی و شرعی آن شرح داده می‌شود. این فصل تبیین می‌کند که تعزیرات ابزاری در راستای اجرای احکام شرعی و جلوگیری از ارتکاب منکرات هستند <ref>ر. : همان، ص102-95</ref>.
#فصل پنجم: اضطرار عامل موجه جرم یا رافع مسئولیت؟ این فصل به بررسی اضطرار (حالت ناگزیری) و نقش آن در توجیه جرم یا رفع مسئولیت کیفری می‌پردازد. ابتدا تعریف جامع اضطرار به معنای ضرورت و ناگزیری بیان شده و ادله مشروعیت آن از قرآن کریم (آیات اضطرار) و روایات اهل‌بیت (ع) (احادیث اضطرار) ارائه می‌گردد <ref>ر.ک: همان،ص 116- 103 </ref>سپس، تفاوت میان عوامل موجهه جرم (که عمل را از ابتدا مباح می‌سازند) و عوامل رافع مسئولیت (که فقط مسئولیت کیفری را از بین می‌برند) تشریح می‌شود و جایگاه اضطرار در این تقسیم‌بندی مورد تحلیل قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص 122-117</ref>.
#فصل پنجم: اضطرار عامل موجه جرم یا رافع مسئولیت؟ این فصل به بررسی اضطرار (حالت ناگزیری) و نقش آن در توجیه جرم یا رفع مسئولیت کیفری می‌پردازد. ابتدا تعریف جامع اضطرار به معنای ضرورت و ناگزیری بیان شده و ادله مشروعیت آن از قرآن کریم (آیات اضطرار) و روایات اهل‌بیت(ع) (احادیث اضطرار) ارائه می‌گردد <ref>ر.ک: همان،ص 116- 103 </ref>سپس، تفاوت میان عوامل موجهه جرم (که عمل را از ابتدا مباح می‌سازند) و عوامل رافع مسئولیت (که فقط مسئولیت کیفری را از بین می‌برند) تشریح می‌شود و جایگاه اضطرار در این تقسیم‌بندی مورد تحلیل قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص 122-117</ref>.
#فصل ششم: استیمان (پناهندگی): این فصل به موضوع استیمان (پناهندگی) و جنبه‌های فقهی و حقوقی آن اختصاص دارد. ابتدا کلیات استیمان شامل تعریف، به‌رسمیت‌شناختن مرزهای جغرافیایی و شرایط و فلسفه اعطای امان موردبررسی قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص 128- 123 </ref>سپس، مدارک و مستندات عقد امان از قرآن کریم، روایات، سیره پیامبر اکرم (ص) و اجماع فقها استخراج و تحلیل می‌شود <ref>ر.ک: ص 131- 128 </ref>در ادامه، ارکان عقد امان (عاقد، معقود له، عقد، وقت) و انواع امان (اقتصادی، سیاسی، جهانگردی، نظامی) به‌تفصیل شرح داده می‌شوند <ref>ر.ک: ص 140- 131</ref> در پایان، بحث خاتمه امان و همچنین مفهوم پناهندگی در حقوق عرفی و بین‌الملل بررسی می‌گردد <ref>ر.ک: همان، ص 146-140</ref>.
#فصل ششم: استیمان (پناهندگی): این فصل به موضوع استیمان (پناهندگی) و جنبه‌های فقهی و حقوقی آن اختصاص دارد. ابتدا کلیات استیمان شامل تعریف، به‌رسمیت‌شناختن مرزهای جغرافیایی و شرایط و فلسفه اعطای امان موردبررسی قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص 128- 123 </ref>سپس، مدارک و مستندات عقد امان از قرآن کریم، روایات، سیره پیامبر اکرم (ص) و اجماع فقها استخراج و تحلیل می‌شود <ref>ر.ک: ص 131- 128 </ref>در ادامه، ارکان عقد امان (عاقد، معقود له، عقد، وقت) و انواع امان (اقتصادی، سیاسی، جهانگردی، نظامی) به‌تفصیل شرح داده می‌شوند <ref>ر.ک: ص 140- 131</ref> در پایان، بحث خاتمه امان و همچنین مفهوم پناهندگی در حقوق عرفی و بین‌الملل بررسی می‌گردد <ref>ر.ک: همان، ص 146-140</ref>.
#فصل هفتم: بررسی فقهی اجتماع سبب و مباشر در دعاوی کیفری: این فصل به تحلیل فقهی و حقوقی حالت اجتماع سبب و مباشر (زمانی که هم علتی غیرمستقیم و هم عاملی مستقیم در وقوع ضرر یا جرم دخیل باشند) در دعاوی کیفری می‌پردازد. در ابتدا، مفاهیم سبب (عامل غیرمستقیم) و مباشر (عامل مستقیم) و تفاوت‌ها و احکام فقهی و حقوقی مربوط به ضمانت ناشی از هر یک از آن‌ها تبیین می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص 156- 147 </ref>. سپس، شرایط تسبیب (ایجاد سبب)، عوامل مختلفی که در وقوع ضرر نقش دارند (مانند عوامل طبیعی یا عوامل انسانی) و قواعد مربوط به ضمان در صورت اجتماع سبب و مباشر، از جمله رجوع به اقوی، موردبررسی قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص168-156</ref>.
#فصل هفتم: بررسی فقهی اجتماع سبب و مباشر در دعاوی کیفری: این فصل به تحلیل فقهی و حقوقی حالت اجتماع سبب و مباشر (زمانی که هم علتی غیرمستقیم و هم عاملی مستقیم در وقوع ضرر یا جرم دخیل باشند) در دعاوی کیفری می‌پردازد. در ابتدا، مفاهیم سبب (عامل غیرمستقیم) و مباشر (عامل مستقیم) و تفاوت‌ها و احکام فقهی و حقوقی مربوط به ضمانت ناشی از هر یک از آن‌ها تبیین می‌شود <ref>ر.ک: همان، ص 156- 147 </ref>. سپس، شرایط تسبیب (ایجاد سبب)، عوامل مختلفی که در وقوع ضرر نقش دارند (مانند عوامل طبیعی یا عوامل انسانی) و قواعد مربوط به ضمان در صورت اجتماع سبب و مباشر، از جمله رجوع به اقوی، موردبررسی قرار می‌گیرد <ref>ر.ک: همان، ص168-156</ref>.