التقریب لحد المنطق و المدخل إلیه بالألفاظ العامیة و الأمثلة الفقهیة: تفاوت میان نسخه‌ها

'''التقريب لحد المنطق و المدخل إليه بالألفاظ العامية و الأمثلة الفقهية'''، از آثار شاعر، ادیب، محدث، فقیه و فیلسوف اندلسی قرن پنجم هجری قمری، [[ابومحمد على بن احمد بن سعید بن حزم]]، مشهور به [[ابن حزم]] (384-456ق)، دیدگاه‌های نویسنده را درباره منطق ارسطویی نشان می‌دهد. در پایان این کتاب، رساله «محك النظر في المنطق» نوشته متکلم، فقیه و صوفی ایرانی قرن پنجم هجری قمری، [[ابوحامد محمد بن محمد غزالی]] (450-505ق)، درج شده است که آرای او را در همین موضوع بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، [[احمد فرید مزیدی]] این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقات سودمندی را بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[ابن حزم]] و [[ابوحامد محمد غزالی]] و روش این دو اثر را با اختصار معرفی کرده است.

* [[ابن حزم]] با تأکید بر سودمندی کتاب‌های هشت‌گانه ارسطو درباره حدود منطق، افزوده است:

* [[احمد فرید مزیدی]]، می‌گوید: هرچند این اثر، نکته‌ها و فواید بسیاری دارد، ولی [[ابن حزم]] در مواردی با ارسطو مخالفت کرده، اما منظور او را به‌درستی دریافت نکرده و کتابش را پُرغلط ساخته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3</ref>.

* [[احمد فرید مزیدی]]، «محك النظر في المنطق» را نه مخالف با منطق ارسطویی، بلکه مثالی برای جلوه این منطق در فرهنگ اسلامی شمرده و افزوده است: منطق در نظر [[ابوحامد غزالی]] از سویی، اصالت دارد و از جنبه ذاتی و فلسفی انسان، نشئت گرفته و از سویی دیگر، معیار و ابزاری کاربردی است که به معرفت اسلامی نظم می‌بخشد تا از اشتباه در اجتهاد و قیاس در امان بماند<ref>ر.ک: همان، ص195</ref>.

* [[ابن حزم]]، با تأکید بر ارزش والای تعلیم معارف حق و حقّ‌پذیری به مردم می‌گوید: زیانی که بر اثر نادانی، به انسان و جامعه می‌رسد، بدتر از خسارتی است که بر فقیران و مسکینان وارد می‌شود. او با ستمگر و نادان شمردن «مستکفی»، پادشاه اموی که از سال ۴۱۴ تا ۴۱۶ق در اندلس حکومت کرد، زندانی شدن خودش را در این دوره، شاهدی بر این سخن حکیمانه می‌شمارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص184</ref>.

* [[ابوحامد غزالی]]، «محك النظر في المنطق» را مختصری دانسته که برخی از تفاصیل آن را در [[معيار العلوم]] آورده است<ref>ر.ک: همان، ص279</ref>.