پرش به محتوا

نامه‌های تهران: شامل 154 نامه از رجال دوران به سید حسن تقی‌زاده: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'سیدح' به 'سید ح'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'سیدح' به 'سید ح')
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''نامه‌های تهران: شامل 154 نامه از رجال دوران به سید حسن تقی‌زاده'''  به کوشش [[افشار، ایرج|ایرج افشار]]؛ این کتاب مجموعه‌ای است از 154 نامه از چهل تن از رجال سیاسی و نامور درگذشتۀ ایران در مدت چهل سال میان سال‌های 1288 تا 1326 (دورۀ پادشاهی احمدشاه، رضاشاه، محمدرضا شاه) از جریان‌های سیاسی و اجتماعی کشور که به سیدحسن تقی‌زاده نوشته‌اند.
'''نامه‌های تهران: شامل 154 نامه از رجال دوران به سید حسن تقی‌زاده'''  به کوشش [[افشار، ایرج|ایرج افشار]]؛ این کتاب مجموعه‌ای است از 154 نامه از چهل تن از رجال سیاسی و نامور درگذشتۀ ایران در مدت چهل سال میان سال‌های 1288 تا 1326 (دورۀ پادشاهی احمدشاه، رضاشاه، محمدرضا شاه) از جریان‌های سیاسی و اجتماعی کشور که به سید حسن تقی‌زاده نوشته‌اند.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۸: خط ۳۸:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
این کتاب مجموعه‌ای است از 154 نامه از چهل تن از رجال سیاسی و نامور درگذشتۀ ایران در مدت چهل سال میان سال‌های 1288 تا 1326 (دورۀ پادشاهی احمدشاه، رضاشاه، محمدرضا شاه) از جریان‌های سیاسی و اجتماعی کشور که به سیدحسن تقی‌زاده نوشته‌اند. هر یک از این نامه‌ها متضمن اطلاعاتی از وقایع مملکتی یا عقیده و نظری معمولاً سیاسی از نویسندۀ آن است. [[تقی‌زاده، حسن|تقی‌زاده]] در طول این مدت غالباً در کشورهای اروپایی می‌زست، به جز سال‌هایی که سمت نمایندگی در مجلس پنجم و ششم داشت و ایامی که در مناصب وزارت و والیگری در تهران خدمت می‌کرد؛ بدین تفصیل: 1303 ـ 1307 (نمایندگی در مجلس پنجم و ششم)، 1307 (والیگری خراسان)، 1308 (وزیرمختار در لندن)، 1309 (وزیر طرق و شوارع)، 1309 ـ 1312 (وزیر مالیه)، 1312 (وزیرمختار در پاریس)، پس از آن به ایران تا سال 1326 بازنگشت.
این کتاب مجموعه‌ای است از 154 نامه از چهل تن از رجال سیاسی و نامور درگذشتۀ ایران در مدت چهل سال میان سال‌های 1288 تا 1326 (دورۀ پادشاهی احمدشاه، رضاشاه، محمدرضا شاه) از جریان‌های سیاسی و اجتماعی کشور که به سید حسن تقی‌زاده نوشته‌اند. هر یک از این نامه‌ها متضمن اطلاعاتی از وقایع مملکتی یا عقیده و نظری معمولاً سیاسی از نویسندۀ آن است. [[تقی‌زاده، حسن|تقی‌زاده]] در طول این مدت غالباً در کشورهای اروپایی می‌زست، به جز سال‌هایی که سمت نمایندگی در مجلس پنجم و ششم داشت و ایامی که در مناصب وزارت و والیگری در تهران خدمت می‌کرد؛ بدین تفصیل: 1303 ـ 1307 (نمایندگی در مجلس پنجم و ششم)، 1307 (والیگری خراسان)، 1308 (وزیرمختار در لندن)، 1309 (وزیر طرق و شوارع)، 1309 ـ 1312 (وزیر مالیه)، 1312 (وزیرمختار در پاریس)، پس از آن به ایران تا سال 1326 بازنگشت.


نامه‌ها به ملاحظۀ آنکه رعایت با هم بودن نسبت به دورۀ تحریر آنها شده باشد و ارتباط قضایا و وقایع از هم گسسته نشود، به سه بخش تقسیم شده و نامه‌ها در هر دوره به نظم الفبایی نام نویسندگان مرتب شده است.
نامه‌ها به ملاحظۀ آنکه رعایت با هم بودن نسبت به دورۀ تحریر آنها شده باشد و ارتباط قضایا و وقایع از هم گسسته نشود، به سه بخش تقسیم شده و نامه‌ها در هر دوره به نظم الفبایی نام نویسندگان مرتب شده است.
خط ۴۸: خط ۴۸:
نامه‌های بخش اول مربوط به دورۀ احمدشاه (1288 ـ 1304) همه از تهران به برلن و مسکو فرستاده شهد است. [[تقی‌زاده، حسن|تقی‌زاده]] در آن سال‌ها در برلن زندگی می‌کرد. حدود یک سال از طرف دولت مأمور عقد قرارداد تجارتی با دولت سویت روسیه و مقیم مسکو شده بود. نامه‌های مهم این دوره دربارۀ روابط سیاسی میان ایران و روسیه و نحوۀ قرارداد با دولت جدید بلشویکی از رجال و مصادر امور همه واجد اهمیت است. بخشی از نامه‌های این دوره مرتبط با فعالیت حزب دمکرات است؛ مانند نامه‌های سلیمان محسن اسکندری و سیدمحمدرضا مساوات و شیخ ابراهیم زنجانی که این هر سه از اعضای مؤثر در آن حزب و از وکلای مجلس شورای ملی بوده‌اند و [[تقی‌زاده، حسن|تقی‌زاده]] از را جریان فعالیت حزب و اخبار مملکتی مطلع می‌کرده‌اند. همچنین متضمن جواب‌هایی است به استفسارهای تقی‌زاده از اینکه نمایندگی مجلس را بپذیرد و به ایران بیاید یا در همان اروپا بماند.
نامه‌های بخش اول مربوط به دورۀ احمدشاه (1288 ـ 1304) همه از تهران به برلن و مسکو فرستاده شهد است. [[تقی‌زاده، حسن|تقی‌زاده]] در آن سال‌ها در برلن زندگی می‌کرد. حدود یک سال از طرف دولت مأمور عقد قرارداد تجارتی با دولت سویت روسیه و مقیم مسکو شده بود. نامه‌های مهم این دوره دربارۀ روابط سیاسی میان ایران و روسیه و نحوۀ قرارداد با دولت جدید بلشویکی از رجال و مصادر امور همه واجد اهمیت است. بخشی از نامه‌های این دوره مرتبط با فعالیت حزب دمکرات است؛ مانند نامه‌های سلیمان محسن اسکندری و سیدمحمدرضا مساوات و شیخ ابراهیم زنجانی که این هر سه از اعضای مؤثر در آن حزب و از وکلای مجلس شورای ملی بوده‌اند و [[تقی‌زاده، حسن|تقی‌زاده]] از را جریان فعالیت حزب و اخبار مملکتی مطلع می‌کرده‌اند. همچنین متضمن جواب‌هایی است به استفسارهای تقی‌زاده از اینکه نمایندگی مجلس را بپذیرد و به ایران بیاید یا در همان اروپا بماند.


در بخش دوم که مربوط به دوران پادشاهی رضاشاه پهلوی است، نامه‌ها دو جنبه دارد؛ قسمتی مربوط به ایامی است که [[تقی‌زاده، حسن|تقی‌زاده]] در مناصب دولتی بوده و قسمتی دیگر مربوط به اوقاتی است که تقی‌زاده مغضوب شده و در خارج می‌زیسته است و منحصراً افرادی که دلبستۀ دوستی دیرین او بوده‌اند با او مکاتبه داشته‌اند مانند حسینقلی‌خان نواب و سیدحسین عدالت. از نامه‌های مهم این سال‌ها، نوشته‌ای از تیمورتاش است زمانی که تقی‌زاده والی خراسان بود و تیمورتاش به او پیشنهاد می‌کند که به مأموریت لندن برود، برای آنکه در آن وقت حزب کارگر انگلیس انتخابات را برده بود و شاه و تیمورتاش ضروری می‌دیدند که با حزب مذکور طرح موافقت و ارتباط بریزند.
در بخش دوم که مربوط به دوران پادشاهی رضاشاه پهلوی است، نامه‌ها دو جنبه دارد؛ قسمتی مربوط به ایامی است که [[تقی‌زاده، حسن|تقی‌زاده]] در مناصب دولتی بوده و قسمتی دیگر مربوط به اوقاتی است که تقی‌زاده مغضوب شده و در خارج می‌زیسته است و منحصراً افرادی که دلبستۀ دوستی دیرین او بوده‌اند با او مکاتبه داشته‌اند مانند حسینقلی‌خان نواب و سید حسین عدالت. از نامه‌های مهم این سال‌ها، نوشته‌ای از تیمورتاش است زمانی که تقی‌زاده والی خراسان بود و تیمورتاش به او پیشنهاد می‌کند که به مأموریت لندن برود، برای آنکه در آن وقت حزب کارگر انگلیس انتخابات را برده بود و شاه و تیمورتاش ضروری می‌دیدند که با حزب مذکور طرح موافقت و ارتباط بریزند.


نامه‌های بخش سوم مربوط به سال‌هایی پس از شهریور 1320 است که تقی‌زاده سفیر ایران در لندن شد و دوستانش نامه‌هایی به او دربارۀ اوضاع و احوال ایران می‌نوشته‌اند. دوران سفارت او به سال 1325 ختم می‌شود و پس از آن تقی‌زاده به تهران بازمی‌گردد و در مجلس دورۀ پانزدهم سمت نمایندگی می‌یابد. جز آن نامه‌ها، چند نامه هم از حسین علاء و مصطفی فاتح و علی‌اصغر فروزان مربوط به سال‌های 1326 تا 1328 درج شده است. در نامه‌های این دوره، عمدۀ مطالب مربوط به مشکلات سیاسی و اجتماعی ایران است که از بر اثر اشغال نظامی پیدا کرد و دولت دورۀ ضعف سیاسی را می‌گذرانید.<ref> [https://literaturelib.com/books/5608 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
نامه‌های بخش سوم مربوط به سال‌هایی پس از شهریور 1320 است که تقی‌زاده سفیر ایران در لندن شد و دوستانش نامه‌هایی به او دربارۀ اوضاع و احوال ایران می‌نوشته‌اند. دوران سفارت او به سال 1325 ختم می‌شود و پس از آن تقی‌زاده به تهران بازمی‌گردد و در مجلس دورۀ پانزدهم سمت نمایندگی می‌یابد. جز آن نامه‌ها، چند نامه هم از حسین علاء و مصطفی فاتح و علی‌اصغر فروزان مربوط به سال‌های 1326 تا 1328 درج شده است. در نامه‌های این دوره، عمدۀ مطالب مربوط به مشکلات سیاسی و اجتماعی ایران است که از بر اثر اشغال نظامی پیدا کرد و دولت دورۀ ضعف سیاسی را می‌گذرانید.<ref> [https://literaturelib.com/books/5608 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>