ترجمه و شرح صحیفه کامله سجادیه (دانشمندی از قرن یازدهم): تفاوت میان نسخه‌ها

'''ترجمه و شرح صحیفه کامله سجادیه'''، ترجمه و شرحی است مزجی، از مؤلفی ناشناس از قرن یازدهم هجری، بر «صحیفه سجادیه».

اثر حاضر، ترجمه و شرحی مزجی بر «صحیفه سجادیه» است که صبغه ادبی آن نسبت به سایر مباحث، پررنگ‌تر می‌نماید. خمیرمایه مباحث این شرح، برگرفته از حاشیه (تعلیقات) میرداماد (که به شرح میرداماد بر صحیفه مشهور است) بر صحیفه سجادیه است که گاهی با صراحت از آن با تعبیر «برخی از اکابر گفته‌اند»، «بزرگی فرموده»، «بزرگی گفته»، «گفته‌اند» یاد می‌کند و در مواردی متعدد نیز بدون ذکر این عناوین، از این تعلیقه بهره می‌گیرد؛ در چند جا نیز، دیدگاه‌های میرداماد را ارزیابی و نقد کرده است. این شرح، دو ویژگی برجسته دارد که عبارتند از:

# بررسی نکات ادبی: بیشترین اهتمام مؤلف به بررسی نکات ادبی «صحیفه سجادیه» مصروف شده است. وی به بررسی صرفی در اعلال کلمات و نحوی در وجوه اعراب و نیز قواعد املا، ریشه‌یابی لغات و نیز استخراج معانی گوناگون واژگان، اهتمام ویژه دارد. مؤلف در معناشناسی واژگان، تحت تأثیر حاشیه میرداماد بر «صحیفه سجادیه» از منابع اصیل کتب لغت همچون: «القاموس المحيط» فیروزآبادی، «المغرب في ترتيب المعرب» ناصرالدین مطرزی، «تهذيب اللغة» ازهری، «الصحاح» اسماعیل بن حماد جوهری، «مجمل اللغة» احمد بن فارس بهره گرفته است و برای تکمیل مباحث ادبی خود، به کتاب‌های «النهاية» ابن اثیر، «أساس البلاغة» زمخشری، «الغريبين في القرآن و الحديث» هروی و «شمس العلوم» حمیری مراجعه کرده و کوشیده است در مقایسه آرا با یکدیگر، سره را از ناسره بازشناسد؛ به‌عنوان نمونه، در اوایل شرح دعای 24 پیرامون فراز «و لا تثقل أركاني عن الحقوق» می‌نویسد: «در نسخه شیخ زین‌الدین، لفظ «عن الحقوق» نیست و در نسخه «ابن ادریس» بود، لیکن قلم‌زده بود و در نسخه «شهید [اول]» «عن الخفوف» به «خاء» معجمه و دو «فاء» به معنی استقصا و مبالغه در سعی و اتمام کار است»<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص17-20</ref>.