پرش به محتوا

مبانی علوم انسانی از منظر قرآن کریم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' می گیرد' به ' می‌گیرد'
جز (جایگزینی متن - ' ، ' به '، ')
جز (جایگزینی متن - ' می گیرد' به ' می‌گیرد')
خط ۴۷: خط ۴۷:
به نظر می ‏رسد بتوان از چند منظر ضرورت تحول علوم انسانی را با استفاده از معارف قرآن تبیین کرد. یکی از آن منظرگاه‏ها این است که ما در واقع با یک چالش مواجه هستیم و آن چالش این است که علوم انسانی موجود، به دلائل متعدد، پاسخگوی نیاز کشور ما و دیگر کشورهای مسلمان نیست، علاوه بر این علوم انسانی موجود با چالش‏های دیگری هم مواجه است که باید به آنها نیز پرداخت.
به نظر می ‏رسد بتوان از چند منظر ضرورت تحول علوم انسانی را با استفاده از معارف قرآن تبیین کرد. یکی از آن منظرگاه‏ها این است که ما در واقع با یک چالش مواجه هستیم و آن چالش این است که علوم انسانی موجود، به دلائل متعدد، پاسخگوی نیاز کشور ما و دیگر کشورهای مسلمان نیست، علاوه بر این علوم انسانی موجود با چالش‏های دیگری هم مواجه است که باید به آنها نیز پرداخت.


به نظر می‌‏رسد بتوانیم علوم انسانی را در دو پارادایم کلان طبقه‌بندی کنیم، چنانکه در پژوهش حاضر این طبقه‏ بندی انجام شده است؛ یکم: علوم انسانی متعالی؛ دوم: علوم انسانی متدانی یا متعارف. علوم انسانی موجود که ما از آن به علوم انسانی متدانی و یا متعارف تعبیر می‏کنیم با چالش‏هایی مهم و جدی روبروست؛ یک چالش این است که معرفت‌شناسی جامعی ندارند. چالش دیگر این است که در حوزه انسان‏شناسی، مرگ و خطراتی که پس از مرگ ما را تهدید می ‏کند و یا ممکن است تهدید کند را به ‌راحتی نادیده می گیرد. چالش مهمی که در عرصه ارزش‏ شناختی به نظر می ‏رسد این است که از طرفی فقط ارزش‏های مادی را برجسته می‏ کند و از سوی دیگر از ارائه گستره انعکاس عمل انسان ناتوان است. چالش‏هایی جدی هم در عرصه غایت‏ شناختی وجود دارد که از غایت پنداشتن سلطه، ثروت ولذت، ناشی شده است.
به نظر می‌‏رسد بتوانیم علوم انسانی را در دو پارادایم کلان طبقه‌بندی کنیم، چنانکه در پژوهش حاضر این طبقه‏ بندی انجام شده است؛ یکم: علوم انسانی متعالی؛ دوم: علوم انسانی متدانی یا متعارف. علوم انسانی موجود که ما از آن به علوم انسانی متدانی و یا متعارف تعبیر می‏کنیم با چالش‏هایی مهم و جدی روبروست؛ یک چالش این است که معرفت‌شناسی جامعی ندارند. چالش دیگر این است که در حوزه انسان‏شناسی، مرگ و خطراتی که پس از مرگ ما را تهدید می ‏کند و یا ممکن است تهدید کند را به ‌راحتی نادیده می‌گیرد. چالش مهمی که در عرصه ارزش‏ شناختی به نظر می ‏رسد این است که از طرفی فقط ارزش‏های مادی را برجسته می‏ کند و از سوی دیگر از ارائه گستره انعکاس عمل انسان ناتوان است. چالش‏هایی جدی هم در عرصه غایت‏ شناختی وجود دارد که از غایت پنداشتن سلطه، ثروت ولذت، ناشی شده است.


این چالش‏ها ناظر به مبانی علوم انسانی است و در پژوهش حاضر بر اساس چارچوب نظری متخذ از حدیث نبوی صلوات الله علیه و آله، بر اساس تحلیل [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] از این حدیث شریف، و از منظر قرآن کریم بررسی شده است. قرآن نور است و نور هرچه بالاتر باشد، بیشتر به بشریت نفع می ‏رساند، لذا شناسایی و مرتفع ساختن این چالش‏ها با نور قرآن ممکن است و این امر سبب می‏ شود که چراغ قرآن بالای سر علوم انسانی روشن شود و علوم انسانی زیر نور قرآن قرار بگیرد، نه آنکه قرآن نیازی به بالانشینی نیازی داشته باشد.
این چالش‏ها ناظر به مبانی علوم انسانی است و در پژوهش حاضر بر اساس چارچوب نظری متخذ از حدیث نبوی صلوات الله علیه و آله، بر اساس تحلیل [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] از این حدیث شریف، و از منظر قرآن کریم بررسی شده است. قرآن نور است و نور هرچه بالاتر باشد، بیشتر به بشریت نفع می ‏رساند، لذا شناسایی و مرتفع ساختن این چالش‏ها با نور قرآن ممکن است و این امر سبب می‏ شود که چراغ قرآن بالای سر علوم انسانی روشن شود و علوم انسانی زیر نور قرآن قرار بگیرد، نه آنکه قرآن نیازی به بالانشینی نیازی داشته باشد.