پرش به محتوا

الادوار فی الموسیقی (ترجمه فارسی به انضمام متن عربی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ــ' به 'ـ'
جز (جایگزینی متن - 'زندگینامه' به 'زندگی‌نامه')
جز (جایگزینی متن - 'ــ' به 'ـ')
خط ۶۷: خط ۶۷:
صفی‌الدین‌ به‌ «دساتین‌» یا پرده‌های‌ عود اشاره‌ای‌ دارد كه‌ مبتنی‌ بر همان‌ روش‌ اصابع‌ (انگشتی‌) یعنی‌ نامیدن‌ آنها به‌ نام‌ انگشتان‌ دست‌ است‌.
صفی‌الدین‌ به‌ «دساتین‌» یا پرده‌های‌ عود اشاره‌ای‌ دارد كه‌ مبتنی‌ بر همان‌ روش‌ اصابع‌ (انگشتی‌) یعنی‌ نامیدن‌ آنها به‌ نام‌ انگشتان‌ دست‌ است‌.
   
   
فصل نهم‌ در «اسماء الادوار المشهورة» است‌. صفی‌ الدین‌ ارموی‌ درآغاز این‌ فصل‌ می‌گوید كه‌ موسیقی‌ دانان‌ ادوار را شدود (شدها) ــ به‌ قول‌ عبدالقادر مراغی‌ به‌ مناسبت‌ «تشبیه‌ نغمات‌ به لآلی‌ و تشبیه‌ وضع‌ مخصوص‌ آن‌ به‌ نظم‌»ــ می‌نامند و سپس‌ ادوار دوازده‌گانه‌ای‌ را كه‌ در آن‌ زمان‌ كارآرایی‌ داشته‌ است‌، نام‌ می‌برد و به‌ اینكه‌ هر كدام‌ دایرۀ چندمی‌ از دوایر ۸۴ گانه‌ است‌، اشاره‌ می‌كند و در جدولی‌ چگونگی‌ استخراج‌ آنها را بر روی‌ وتر نشان‌ می‌دهد. آنگاه‌ می‌گوید برخی‌ از ادوار را آوازه‌ یا آواز (برحسب اختلاف‌ نسخه‌ها) می‌نامند و برخی‌ دیگر از ادوار نام‌ ویژه‌ای ندارند و به‌ صورت‌ دایره‌ای‌ مركب‌ از اقسام‌ ذی‌ الاربع‌ و ذی‌ الخمس‌ خوانده‌ می‌شوند و با ذكر اسامی‌ «آوازات‌ ستّه‌» و پرده‌های‌ آنها در عود این‌ فصل را به‌ پایان‌ می‌رساند.
فصل نهم‌ در «اسماء الادوار المشهورة» است‌. صفی‌ الدین‌ ارموی‌ درآغاز این‌ فصل‌ می‌گوید كه‌ موسیقی‌ دانان‌ ادوار را شدود (شدها) ـ به‌ قول‌ عبدالقادر مراغی‌ به‌ مناسبت‌ «تشبیه‌ نغمات‌ به لآلی‌ و تشبیه‌ وضع‌ مخصوص‌ آن‌ به‌ نظم‌»ـ می‌نامند و سپس‌ ادوار دوازده‌گانه‌ای‌ را كه‌ در آن‌ زمان‌ كارآرایی‌ داشته‌ است‌، نام‌ می‌برد و به‌ اینكه‌ هر كدام‌ دایرۀ چندمی‌ از دوایر ۸۴ گانه‌ است‌، اشاره‌ می‌كند و در جدولی‌ چگونگی‌ استخراج‌ آنها را بر روی‌ وتر نشان‌ می‌دهد. آنگاه‌ می‌گوید برخی‌ از ادوار را آوازه‌ یا آواز (برحسب اختلاف‌ نسخه‌ها) می‌نامند و برخی‌ دیگر از ادوار نام‌ ویژه‌ای ندارند و به‌ صورت‌ دایره‌ای‌ مركب‌ از اقسام‌ ذی‌ الاربع‌ و ذی‌ الخمس‌ خوانده‌ می‌شوند و با ذكر اسامی‌ «آوازات‌ ستّه‌» و پرده‌های‌ آنها در عود این‌ فصل را به‌ پایان‌ می‌رساند.


فصل‌ دهم‌ در این‌ زمینه‌ است كه‌ ادوار غالباً دارای‌ نغمه‌های‌ مشتركی‌ هستند، چنانكه‌ دایرۀ عشاق‌ و نوى‌ (= نوا) و بوسلیك‌ نغمه‌های‌ مشترك‌ دارند و می‌توان‌ «تشارك‌ نغم‌ الادوار» را در شكل‌ دقیق‌ و جالب‌ توجهی‌ كه‌ در الادوار دیده‌ می‌شود، مشاهده‌ كرد.
فصل‌ دهم‌ در این‌ زمینه‌ است كه‌ ادوار غالباً دارای‌ نغمه‌های‌ مشتركی‌ هستند، چنانكه‌ دایرۀ عشاق‌ و نوى‌ (= نوا) و بوسلیك‌ نغمه‌های‌ مشترك‌ دارند و می‌توان‌ «تشارك‌ نغم‌ الادوار» را در شكل‌ دقیق‌ و جالب‌ توجهی‌ كه‌ در الادوار دیده‌ می‌شود، مشاهده‌ كرد.