دیوان مجیرالدین بیلقانی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دیوان مجیرالدین بیلقانی'''، سروده ابوالمکارم مجیرالدین بیلقانی (درگذشته 586ق) مشتمل بر قصاید، غزلیات، شکوائیات، قطعات و ملمعات اوست. محمد آبادی، پژوهش این دیوان را انجام داده است.

شعر مجیر منتسب به «سبک ارانی» است. این سبک، ویژه شاعران منطقه اران در قرن ششم هجری است. تحلیل اشعار او از رهگذر علم «سبک‌شناسی» در سه سطح اندیشگانی، زبانی و ادبی، این نتیجه را به دست می‌دهد که گرچه بسیاری از ویژگی‌های سبک خراسانی در شعر بیلقانی نیز دیده می‌شود، ولی مختصات اصلی و برجسته شعر او، همان ویژگی‌هایی است که سبک ارانی را از سبک خراسانی جدا می‌کند.<ref>ر.ک: قمی، حسن، صفحه چکیده</ref>‏

او برای ایجاد‌ ارتباط‌ مؤثر‌ و تفهیم مطالب اجتماعی‌ ، عرفانی‌ و توصیفی خود از تمثیل‌ بهره‌ می‌گیرد تا دارویی برای درمان آلام‌ درونی خود و جامعه تجویز‌ کند. برخی از "تمثیلات" مجیر ساخته طبع و قریحه شاعر و برخی دیگر، از فکر خاقانی و یا فرخی و منوچهری تاثیر می‌گیرد. در دیوان او سه نوع «تمثیل» دیده می‌شود: نخست، مثل‌هایی که امروز هم رواج دارد، دوم، مثل‌هایی که در عصر شاعر بر سر زبان‌ها بوده و سوم، مثل‌های مرده و غیر متداول.<ref>ر.ک: مالملی، امیدوار ،  ص8 و33</ref>‏ضرب‌المثل‌های دیوان مجیرالدین‌ دارای استعاره‌های مفهومی، با بار‌ معنایی‌ عمیق است.<ref>ر.ک: قویطاسی، ادریس، ص38</ref>‏مجموعه‌ای از این ضرب‌المثل‌ها در این دیوان گردآوردی شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص771-762</ref>

از توصیفات مجیر در قصایدش در‌ وصف‌ آل‌ خجند و حسین بن علی ، معلوم می شود‌ که‌ وی مذهب شافعی داشته است. بهترین معرّف مجیر، قدرت شاعر در علوم‌ قرآن‌، حدیث، علوم عقلی، بلاغت و امثال‌ و حکم‌ و تمثیل است‌. قصیده‌های مجیر‌ با انقلاب درونی که در وی رخ داد، از‌ خاقانی‌ تأثیر پذیرفت و بوی تصوف و زهد به خود گرفت. او علت اختلافات موجود‌ در‌ جامعه را از بی‌توجهی به عالم درون می‌بیند.<ref>ر.ک: مالملی، امیدوار ، ص33</ref>‏

آبادی (محقق) ، ضمن شرح حال و زندگی ادبی بیلقانی، برخی اختصاصات سبک مجیر را برمی‌شمرد؛ او بیست‌و‌هشت ویژگی در اشعار او را با درج نمونه‌هایی آورده است؛ برخی از آن‌ها عبارتند از: