پرش به محتوا

اصول فلسفه و روش رئالیسم (صدرا): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}


'''اصول فلسفه و روش رئاليسم'''، از آثار نوشتاری [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه سيد‌ ‎محمدحسين طباطبايى]] به زبان فارسی است كه با شرح و توضیحات [[مطهری، مرتضی|استاد شهيد مرتضى مطهرى]] از سوی انتشارات صدرا منتشر شده است.
'''اصول فلسفه و روش رئالیسم'''، از آثار نوشتاری [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه سید‌ ‎محمدحسین طباطبایى]]، به زبان فارسی است که با شرح و توضیحات [[مطهری، مرتضی|استاد شهید مرتضى مطهرى]] از سوی انتشارات صدرا منتشر شده است.


ازآنجاکه متن اصلی کتاب [[اصول فلسفه رئالیسم (سید هادی خسروشاهی)|اصول فلسفه و روش رئالیسم]] و نیز [[اصول فلسفه و روش رئالیسم|متن اصلی کتاب]] همراه با پاورقی‌ها و توضیحات استاد مطهری و همچنین ترجمه عربی [[أصول الفلسفة|اصول فلسفه و روش رئالیسم]] قبلا معرفی شده، در اینجا فقط ویژگی‌های نسخه حاضر و برخی مطالب که در کتاب‌شناسی‌های مذکور نیامده، بیان می‌شود.
ازآنجاکه متن اصلی کتاب [[اصول فلسفه رئالیسم (سید هادی خسروشاهی)|اصول فلسفه و روش رئالیسم]] و نیز [[اصول فلسفه و روش رئالیسم|متن اصلی کتاب]] همراه با پاورقی‌ها و توضیحات استاد مطهری و همچنین ترجمه عربی [[أصول الفلسفة|اصول فلسفه و روش رئالیسم]] قبلا معرفی شده، در اینجا فقط ویژگی‌های نسخه حاضر و برخی مطالب که در کتاب‌شناسی‌های مذکور نیامده، بیان می‌شود.


اثر حاضر شامل 5 جلد و 14 مقاله به این ترتیب است:  
اثر حاضر شامل 5 جلد و 14 مقاله به این ترتیب است:  
   
  ==فلسفه چیست؟==  
==فلسفه چيست؟==
فلسفه، موجودات واقعى را از موجودات پندارى جدا می‌کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?pageNumber=37&viewType=pdf ر.ک: متن کتاب، ج1، ص37]</ref>.
فلسفه، موجودات واقعى را از موجودات پندارى جدا می‌کند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?pageNumber=37&viewType=pdf ر.ک: متن کتاب، ج1، ص37.]</ref>


==فلسفه و سفسطه (رئاليسم و ايده‌آليسم)==  
==فلسفه و سفسطه (رئالیسم و ایده‌آلیسم)==  
[[سقراط]] و [[افلاطون]] و [[ارسطو]] مغالطه‏‌هاى سوفسطائیان را آشكار ساختند و ثابت كردند كه انسان می‌‏تواند حقیقت را بشناسد و قواعد منطق به همين منظور تدوين شد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?pageNumber=57&viewType=pdf ر.ک: متن کتاب، ج1، ص57. ]</ref>
[[سقراط]] و [[افلاطون]] و [[ارسطو]] مغالطه‏‌هاى سوفسطائیان را آشکار ساختند و ثابت کردند که انسان می‌‏تواند حقیقت را بشناسد و قواعد منطق به همین منظور تدوین شد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?pageNumber=57&viewType=pdfر.ک: همان، ص57]</ref>.


==علم و ادراک==  
==علم و ادراک==  
چون صورت ادراكى ما خواص عمومى ماده (انقسام، عدم انطباق بزرگ به كوچك) را ندارد، مادى نيست.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?pageNumber=99&viewType=html متن کتاب، ج1، ص99. ]</ref>
چون صورت ادراکى ما خواص عمومى ماده (انقسام، عدم انطباق بزرگ به کوچک) را ندارد، مادى نیست<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?pageNumber=99&viewType=htmlر.ک: همان، ص99]</ref>.  
==علم و معلوم (ارزش معلومات) ==
خطا در احكام عقليه به واسطه مداخله قوه خيال است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?pageNumber=214&viewType=html متن کتاب، ج1، ص214. ]</ref> 


==پيدايش كثرت در ادراكات==  
==علم و معلوم (ارزش معلومات)==
اصل امتناع تناقض تكيه‌گاه تمام احكام بديهى و نظرى ذهن است. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=2&pageNumber=123&viewType=html متن کتاب، ج2، ص123.]</ref>
خطا در احکام عقلیه به‌واسطه مداخله قوه خیال است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?pageNumber=214&viewType=htmlر.ک: همان، ص214]</ref>.
 
==پیدایش کثرت در ادراکات==  
اصل امتناع تناقض تکیه‌گاه تمام احکام بدیهى و نظرى ذهن است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=2&pageNumber=123&viewType=htmlر.ک: همان، ص123]</ref>.  
 
==ادراکات اعتبارى==
انسان می‌‏تواند هر سبک اجتماعى را که روزى خوب شمرده روز دیگر بد بشمارد، ولى نمی‌‏تواند از اصل اجتماع صرف نظر نموده و یا اصل خوبى و بدى را فراموش نماید<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=2&pageNumber=200&viewType=pdfر.ک: همان، ج2، ص200]</ref>.
 
==واقعیت و هستی اشیاء==
تا ذهن را نشناسیم نمی‌‏توانیم فلسفه داشته باشیم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=3&pageNumber=10&viewType=html&query=%D8%AA%D8%A7%20%D8%B0%D9%87%D9%86%20%D8%B1%D8%A7ر.ک: همان، ج3، ص10]</ref>.
 
==ضرورت و امکان==
در مسئله «جبر و اختیار» چه از جنبه فلسفى و چه از جنبه کلامى و چه از جنبه اخلاقى وارد شویم، نظر صحیح همانا نظریه «امر بین امرین» است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=3&pageNumber=183&viewType=pdfر.ک: همان، ص183]</ref>.


==ادراكات اعتبارى==
انسان می‌‏تواند هر سبک اجتماعى را كه روزى خوب شمرده روز ديگر بد بشمارد ولى نمی‌‏تواند از اصل اجتماع صرف نظر نموده و يا اصل خوبى و بدى را فراموش نمايد.  <ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=2&pageNumber=200&viewType=pdf متن کتاب، ج2، ص200.]</ref> 
== واقعیت و هستی اشیاء ==
تا ذهن را نشناسيم نمی‌‏توانيم فلسفه داشته باشيم. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=3&pageNumber=10&viewType=html&query=%D8%AA%D8%A7%20%D8%B0%D9%87%D9%86%20%D8%B1%D8%A7 متن کتاب، ج3، ص10.]</ref> 
==ضرورت و امكان== 
در مسأله «جبر و اختيار» چه از جنبه فلسفى و چه از جنبه كلامى و چه از جنبه اخلاقى وارد شويم نظر صحيح همانا نظريه «امر بين امرين» است‏.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=3&pageNumber=183&viewType=pdf متن کتاب، ج3، ص183.]</ref> 
==علت و معلول==  
==علت و معلول==  
علت فاعلى قطع نظر از علت غائى فاعل بالقوه است نه بالفعل و ناقص است نه كامل و با علت غائى است كه فاعل تمام و علت تامّه می‌‏شود. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/3325?volumeNumber=3&pageNumber=255&viewType=html&query=%D8%B9%D9%84%D8%AA%20%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D9%89%20%D9%82%D8%B7%D8%B9%20%D9%86%D8%B8%D8%B1 متن کتاب، ج3، ص255.]</ref>  
علت فاعلى، قطع نظر از علت غایى، فاعل بالقوه است نه بالفعل، و ناقص است نه کامل و با علت غایى است که فاعل تمام و علت تامّه می‌‏شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3325?volumeNumber=3&pageNumber=255&viewType=html&query=%D8%B9%D9%84%D8%AA%20%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D9%89%20%D9%82%D8%B7%D8%B9%20%D9%86%D8%B8%D8%B1ر.ک: همان، ص255]</ref>.
== قوه و فعل ، امکان و فعلیت ==
 
هيچ چيز بدون استعداد قبلى به وجود نمی‌‏آيد. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/3325?volumeNumber=4&pageNumber=15&viewType=html&query=%D9%87%D9%8A%DA%86%20%DA%86%D9%8A%D8%B2%20%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF%20%D9%82%D8%A8%D9%84%D9%89 ر.ک: متن کتاب، ج4، ص15. ]</ref>  
==قوه و فعل ، امکان و فعلیت==
==قِدَم و حدوث ==
هیچ چیز بدون استعداد قبلى به وجود نمی‌‏آید<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3325?volumeNumber=4&pageNumber=15&viewType=html&query=%D9%87%D9%8A%DA%86%20%DA%86%D9%8A%D8%B2%20%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF%20%D9%82%D8%A8%D9%84%D9%89ر.ک: همان، ج4، ص15]</ref>.
در سلسله حوادث مادى هر حادثه‌‏اى كه معلول علت تامّه خود می‌‏باشد نسبت به علت تامّه خود حدوث علّى داشته و علت نامبرده نسبت به آن، قديم علّى (نه ‏زمانى) است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3325?volumeNumber=4&pageNumber=266&viewType=html&query=%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87%20%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB%20%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%89 ر.ک: متن کتاب، ج4، ص266.]</ref>  
 
==وحدت و كثرت==
==قِدَم و حدوث==  
هر وحدتی، وحدت عددى نيست بلكه وحدت عددى يكى از افراد وحدت است و وحدت و كثرت، اقسامى دارد. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=4&pageNumber=142&viewType=pdf  ر.ک: متن کتاب، ج4، ص142.]</ref>
در سلسله حوادث مادى هر حادثه‌‏اى که معلول علت تامّه خود می‌‏باشد نسبت به علت تامّه خود حدوث علّى داشته و علت نامبرده نسبت به آن، قدیم علّى (نه ‏زمانى) است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3325?volumeNumber=4&pageNumber=266&viewType=html&query=%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87%20%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB%20%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%89ر.ک: همان، ص266]</ref>.
==مهيت، جوهر، عرض==  
 
وجود به خودى خود وجود است و ماهيت به واسطه وجود داراى وجود. <ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=4&pageNumber=150&viewType=html&query=%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%20%D8%A8%D9%87%20%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%89%20%D8%AE%D9%88%D8%AF%20%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA%20%D9%88%20%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%8A%D8%AA%20%D8%A8%D9%87%20%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%87%20%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%20%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%89%20%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF. ر.ک: متن کتاب، ج4، ص150.]</ref>  
==وحدت و کثرت==  
هر وحدتی، وحدت عددى نیست، بلکه وحدت عددى یکى از افراد وحدت است و وحدت و کثرت، اقسامى دارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=4&pageNumber=142&viewType=pdfر.ک: همان، ص142]</ref>.
 
==مهیت، جوهر، عرض==  
وجود به‌خودى‌خود وجود است و ماهیت به‌واسطه وجود داراى وجود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=4&pageNumber=150&viewType=html&query=%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%20%D8%A8%D9%87%20%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%89%20%D8%AE%D9%88%D8%AF%20%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA%20%D9%88%20%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%8A%D8%AA%20%D8%A8%D9%87%20%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%87%20%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%20%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%89%20%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AFر.ک: همان، ص150]</ref>.
 
==خداى جهان و جهان==  
==خداى جهان و جهان==  
علت فاعلى بايد داراى كمالى باشد كه به معلول خود می‌دهد پس بخشاینده هستى همه كمالات هستى را داراست<ref> [https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=5&pageNumber=163&viewType=pdf  ر.ک: متن کتاب، ج5، ص163.]</ref> ‏
علت فاعلى باید داراى کمالى باشد که به معلول خود می‌دهد؛ پس بخشاینده هستى همه کمالات هستى را داراست<ref> [https://noorlib.ir/book/view/64490?volumeNumber=5&pageNumber=163&viewType=pdfر.ک: همان، ج5، ص163]</ref>.


==پانویس==
<references/>


==پانویس ==
<references/>
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
متن کتاب.


مقدمه و متن کتاب.
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==


خط ۸۱: خط ۸۹:
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:مقالات آبان 01 خردمند]]
[[رده:مقالات آبان 01 خردمند]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]
[[رده:مقالات بازبینی شده آبان 01]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1401]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1401]]
   
   
۱٬۴۸۲

ویرایش