۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مشكاة الأنوار الهادمة لقواعد الباطنية الأشرار: تفاوت میان نسخه‌ها
مشكاة الأنوار الهادمة لقواعد الباطنية الأشرار (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۲۷
، ۲۳ اوت ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'ی‌ت' به 'ی‌ت'
جز (جایگزینی متن - 'می‌ک' به 'می‌ک') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ت' به 'ی‌ت') |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
این کتاب، بهعنوان رساله‌ای در نقد و تمحیص رسائل باطنیه شناخته شده است. نویسنده، آن را در عقاید و اصول و این مذهب و مبادیش در الهیات و بعث و حساب و جنت و نار و عقوس و شعائر دینی و تأویلاتشان با رموز مختلفه‌ای نگاشته و گفته که مقاصد آنان بهکل از قصد و هدف شارع به دور است. بلکه | این کتاب، بهعنوان رساله‌ای در نقد و تمحیص رسائل باطنیه شناخته شده است. نویسنده، آن را در عقاید و اصول و این مذهب و مبادیش در الهیات و بعث و حساب و جنت و نار و عقوس و شعائر دینی و تأویلاتشان با رموز مختلفه‌ای نگاشته و گفته که مقاصد آنان بهکل از قصد و هدف شارع به دور است. بلکه می‌توان گفت عقاید آنان بهکل با اهداف شارع در تناقض و مخالفت است. مؤلف رساله، متون تحریفشدهای را در آن آورده و به [[امام على(ع)|امام علی بن ابیطالب(ع)]] نسبت داده و در آنها سعی شده که بهوسیله این متون تحریفشده، بر تأویلات و تحریفات باطنیه استدلال شود. جالب اینجاست که باطنیان بسیاری از نصوص کتاب و سنت را تحریف کرده و آنها را بر غیر زبان عربی و مراد وحی از آن تأویل کرده و از این مطلب نیز برای تأیید مذهب و استحکام عقیدهشان یاری جسته‌اند. | ||
وقتی کتاب باطنیان، به دست [[مؤید، یحیی بن حمزه|یحیی بن حمزه علوی]] رسید و بر حقیقتش و قصد مؤلف از آن واقف شد، برای دفاع از حوزه دین، قیام کرد (همانطور که خودش در مقدمه کتاب، این امر را بیان کرده است). وی هرچه در رساله بود را نقد و بررسی کرد و وجه و قول حق را (گاه با استناد به ادله عقلی و گاه با ادله نقلی) در هرچه که مؤلف آن در تأویلات و تحریفات معتقد شده بود را بیان کرد. | وقتی کتاب باطنیان، به دست [[مؤید، یحیی بن حمزه|یحیی بن حمزه علوی]] رسید و بر حقیقتش و قصد مؤلف از آن واقف شد، برای دفاع از حوزه دین، قیام کرد (همانطور که خودش در مقدمه کتاب، این امر را بیان کرده است). وی هرچه در رساله بود را نقد و بررسی کرد و وجه و قول حق را (گاه با استناد به ادله عقلی و گاه با ادله نقلی) در هرچه که مؤلف آن در تأویلات و تحریفات معتقد شده بود را بیان کرد. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
فن اول از کتاب شامل الواح از (9ب تا 26 ب) است. وی این بخش را به رد باطنیه در تمسکشان بهضرورت قول به اینکه هر ظاهری باطنی دارد و هر تنزیلی تأویلی، اختصاص داده؛ وی برای این کار به تبیین آثار مکذوبه‌ای که در استدلالاتشان برای مدعایشان، به امام علی(ع) نسبت داده‌اند، می‌پردازد. شیوه او در رد سخنان آنان شیوه عقلی است و در آن از علوم منطق و کلام و فلسفه استفاده کرده است. وی ادله عقلی و نقلی خصم را میآورد و سپس به رد و بررسی مجموع آن می‌پردازد. بیشک او در اتخاذ این روش، متأثر از شیوه غزالی در فضائح الباطنیه است؛ زیرا روش غزالی در رد بر آنان نیز به همین صورت است که ذیلاً توضیح داده میشود؛ | فن اول از کتاب شامل الواح از (9ب تا 26 ب) است. وی این بخش را به رد باطنیه در تمسکشان بهضرورت قول به اینکه هر ظاهری باطنی دارد و هر تنزیلی تأویلی، اختصاص داده؛ وی برای این کار به تبیین آثار مکذوبه‌ای که در استدلالاتشان برای مدعایشان، به امام علی(ع) نسبت داده‌اند، می‌پردازد. شیوه او در رد سخنان آنان شیوه عقلی است و در آن از علوم منطق و کلام و فلسفه استفاده کرده است. وی ادله عقلی و نقلی خصم را میآورد و سپس به رد و بررسی مجموع آن می‌پردازد. بیشک او در اتخاذ این روش، متأثر از شیوه غزالی در فضائح الباطنیه است؛ زیرا روش غزالی در رد بر آنان نیز به همین صورت است که ذیلاً توضیح داده میشود؛ | ||
# طریقه ابطال: این است که همه ادله خصم را میآورد و سپس ابطال می‌کند؛ خواه این ادله عقلی باشد یا نقلی. | # طریقه ابطال: این است که همه ادله خصم را میآورد و سپس ابطال می‌کند؛ خواه این ادله عقلی باشد یا نقلی. | ||
# طریقه معارضه: که بعد از ابطال حجت خصم و تبیین فساد آن با آن به حجت فاسد دیگری معارضه می‌کند که خصم به دلیل مبانی خودش | # طریقه معارضه: که بعد از ابطال حجت خصم و تبیین فساد آن با آن به حجت فاسد دیگری معارضه می‌کند که خصم به دلیل مبانی خودش نمی‌تواند آن را رد کند. [که از این مورد به دلیل نقضی یاد می‌کنند]. مثلاینکه کسی به باطنیه بگوید: اگر شما قائلید که مراد از شیاطین، اهل ظاهر هستند، در پاسخ به کسی که در مقابل شما بگوید مراد از شیاطین، اهل باطن هستند، چه خواهید گفت؟ | ||
# طریقه تحقیق: این طریقه مبنی بر این است که خصم در محاوره‌ای شبیه به محاورات سقراط بر سبیل ملاطفت و نصح برای آنان وارد میشود و به او گفته میشود: این مبادی که شما به آن قائلید اگر سندی از کتاب و سنت داشته باشد، آیا افشای آن بر رسول خدا که صاحب شریعت بود، لازم بوده یا کتمان آن؟ اگر پاسخ دهند افشای آن بر آن حضرت لازم بوده که سخنی بر خلاف همه مسلمین زده‌اند و کسی قائل به این امر نیست؛ و اگر قائل شوند: کتمانش بر آن حضرت لازم است، آنگاه در وظیفه رسول که تبلیغ و تبشیر است طعن کرده‌اند. این روش، روش رایج در فنون کتاب ثلاثه است. | # طریقه تحقیق: این طریقه مبنی بر این است که خصم در محاوره‌ای شبیه به محاورات سقراط بر سبیل ملاطفت و نصح برای آنان وارد میشود و به او گفته میشود: این مبادی که شما به آن قائلید اگر سندی از کتاب و سنت داشته باشد، آیا افشای آن بر رسول خدا که صاحب شریعت بود، لازم بوده یا کتمان آن؟ اگر پاسخ دهند افشای آن بر آن حضرت لازم بوده که سخنی بر خلاف همه مسلمین زده‌اند و کسی قائل به این امر نیست؛ و اگر قائل شوند: کتمانش بر آن حضرت لازم است، آنگاه در وظیفه رسول که تبلیغ و تبشیر است طعن کرده‌اند. این روش، روش رایج در فنون کتاب ثلاثه است. | ||