۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دور الموالي في سقوط الدولة الأموية (41-132هـ/661-750م): تفاوت میان نسخه‌ها
دور الموالي في سقوط الدولة الأموية (41-132هـ/661-750م) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۵۹
، ۲۲ اوت ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'یا' به 'یا'
جز (جایگزینی متن - 'می‌پردازد' به 'می‌پردازد') |
جز (جایگزینی متن - 'یا' به 'یا') |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''دور الموالي في سقوط الدولة الأموية (41-132هـ/661-750م)'''، تألیف [[بالنور، ايمان علي|ایمان علی بالنور]]، کتابی است به زبان عربی با موضوع تاریخ و جغرافیای اسلام. این اثر، رساله کارشناسی ارشد نویسنده در رشته تاریخ بوده که در 1997م، از آن دفاع شده است. نویسنده این کتاب، به نقش موالی در سقوط دولت | '''دور الموالي في سقوط الدولة الأموية (41-132هـ/661-750م)'''، تألیف [[بالنور، ايمان علي|ایمان علی بالنور]]، کتابی است به زبان عربی با موضوع تاریخ و جغرافیای اسلام. این اثر، رساله کارشناسی ارشد نویسنده در رشته تاریخ بوده که در 1997م، از آن دفاع شده است. نویسنده این کتاب، به نقش موالی در سقوط دولت بنی‌امیه در میان سالهای 41 تا 132ق، می‌پردازد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
نویسنده از دشواریهایش در نگارش این اثر یاد می‌کند و می‌نویسد: چون مورخان قدیمی ما بهصورت گذرا از موضوع موالی و خاصه اوضاع اجتماعی و اقتصادی و روحی آنان گذر کردهاند، از برخی مصادر ادبی در کتاب الأغاني اصفهانی و العقد الفريد ابن عبدربه و برخی نوشتههای جاحظ بهره بردم<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>. | نویسنده از دشواریهایش در نگارش این اثر یاد می‌کند و می‌نویسد: چون مورخان قدیمی ما بهصورت گذرا از موضوع موالی و خاصه اوضاع اجتماعی و اقتصادی و روحی آنان گذر کردهاند، از برخی مصادر ادبی در کتاب الأغاني اصفهانی و العقد الفريد ابن عبدربه و برخی نوشتههای جاحظ بهره بردم<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>. | ||
او در مطالعه این موضوع بر تحلیل جنبههای اجتماعی و | او در مطالعه این موضوع بر تحلیل جنبههای اجتماعی و اقتصادی‌ای که موالی را به گرایش به انقلاب‌های مخالف و متباین با گرایشات سیاسی اموی کشانده، تمرکز کرده است. وی این موضوع را در پنج فصل اصلی، بررسی می‌کند؛ فصل اول که مقدمه بحث هم هست، وضعیت اجتماعی قبیله عربی که شخص در آن در طبقات جامعه جاهلیت ضمن یکی از طبقههای مرفهین (الصرحاء)، موالی و غلامان (العبيد) تشخص یافته بود را نشان میدهد. نویسنده پس از بیان این مطلب متعرض بحث تعصب قبیلهای و اثر آن در جامعه جاهلی و چگونگی ارتباط آن با نظام قبیلهای می‌گردد<ref>ر.ک: همان، ص16-17</ref>. | ||
وی در فصل دوم، در بحث «موالی در صدر اسلام» مناقشه می‌نماید. او ابتدا تعریفی از موالی در لغت و سپس قرآن و سنت ارائه میدهد و پس از آن به بحث مفهوم ولاء برای عناصر غیر عربی می‌پردازد. وی پس از آن بهصورت مختصر، از تمام جهات زندگی روزمره، به بیان اوضاع موالی در زمان پیامبر اکرم(ص) و خلفای راشدین می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | وی در فصل دوم، در بحث «موالی در صدر اسلام» مناقشه می‌نماید. او ابتدا تعریفی از موالی در لغت و سپس قرآن و سنت ارائه میدهد و پس از آن به بحث مفهوم ولاء برای عناصر غیر عربی می‌پردازد. وی پس از آن بهصورت مختصر، از تمام جهات زندگی روزمره، به بیان اوضاع موالی در زمان پیامبر اکرم(ص) و خلفای راشدین می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | ||
عنوان فصل سوم کتاب، «الموالي في العصر الأموي»، یعنی موالی در دوره | عنوان فصل سوم کتاب، «الموالي في العصر الأموي»، یعنی موالی در دوره بنی‌امیه است. او در این فصل ارتباط موالی با زعمای اموی را بررسی کرده و بهطور خاص به اشتغال آنان در وظایف نگهبانی و پلیس و ارتش و دیوانهای اداری پرداخته است. نویسنده، سپس به بیان احوال اجتماعی موالی و سیاست اقتصادی امویان در برابر آنان پرداخته است. او نتایج این سیاستها در واکنش عملی که به تقویت نفوذ اقتصادی و فکری و علمی منحصر میشد را بررسی می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
چهارمین فصل درباره حرکات موالیان در مقابله با سیاستهای | چهارمین فصل درباره حرکات موالیان در مقابله با سیاستهای بنی‌امیه در مشرق و مغرب و اندلس است. در این فصل، اولا پیوستن موالی به مخالفان در مشرق توضیح مییابد؛ مثل انقلاب عبدالله بن زبیر یا مختار بن ابوعبید ثقفی و حرکت عبدالله بن جارود و پیوستن موالیان به آنان یا مشارکت آنان در انقلاب عبدالرحمن بن اشعث یا انتفاضه ابوالصیداء و انقلاب حارث بن سریج. دومین نقطهای که در این فصل بررسی میشود، انقلاب‌های موالی در مغرب و اندلس است که مرزهای امویان را تهدید کرد. سومین نقطه مهم این فصل، بیان جایگاه موالی نسبت به احزاب معارض با سیاست بنی‌امیه، مانند خوارج و شیعه است.<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
پنجمین فصل، بحث و مناقشه درباره پیوستن موالی به علویان و عباسیان و از میان بردن دولت اموی است. در این فصل سیاست آلالبیت در جذب موالی از خراسان و کیفیت نقل دعوت هاشمی از شاخه علوی به شاخه عباسی تحلیل می‌گردد. همچنین در این فصل، ترجمهای از مهمترین سران و شخصیتهای انقلابی موالی مانند بکیر بن هامان و ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانی، ارائه می‌گردد. سپس بهصورت گذرا و سریع اوضاع کلی خلافت امویان در دوران 25 تا 132ق، گزارش میشود تا مقدمهای باشد بر بیان شکلگیری سپاه موالی و نقش آن در از بین بردن دولت اموی<ref>ر.ک: همان، ص17-18</ref>. | پنجمین فصل، بحث و مناقشه درباره پیوستن موالی به علویان و عباسیان و از میان بردن دولت اموی است. در این فصل سیاست آلالبیت در جذب موالی از خراسان و کیفیت نقل دعوت هاشمی از شاخه علوی به شاخه عباسی تحلیل می‌گردد. همچنین در این فصل، ترجمهای از مهمترین سران و شخصیتهای انقلابی موالی مانند بکیر بن هامان و ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانی، ارائه می‌گردد. سپس بهصورت گذرا و سریع اوضاع کلی خلافت امویان در دوران 25 تا 132ق، گزارش میشود تا مقدمهای باشد بر بیان شکلگیری سپاه موالی و نقش آن در از بین بردن دولت اموی<ref>ر.ک: همان، ص17-18</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
نویسنده، کتاب را به ارواح پاک پدرش و شقیقی نوری تقدیم کرده است.<ref>ر.ک: کتاب، ص7</ref>. | نویسنده، کتاب را به ارواح پاک پدرش و شقیقی نوری تقدیم کرده است.<ref>ر.ک: کتاب، ص7</ref>. | ||
ملحقات کتاب در هشت شماره ذکر شده؛ ملحق شماره هشت دارای دو نقشه از اطلس تاریخ اسلامی است.<ref>ر.ک: ملحقات کتاب، ص236-237</ref>. ملحق پنج و شش، بهترتیب دربردارنده جدول موالی صدر اسلام و صاحبان آنان و موالی | ملحقات کتاب در هشت شماره ذکر شده؛ ملحق شماره هشت دارای دو نقشه از اطلس تاریخ اسلامی است.<ref>ر.ک: ملحقات کتاب، ص236-237</ref>. ملحق پنج و شش، بهترتیب دربردارنده جدول موالی صدر اسلام و صاحبان آنان و موالی بنی‌امیه است.<ref>ر.ک: همان، ص231-232</ref>. در سایر ملحقات هم جدولها و فهرستهای درختی دیگری از خلفای راشدین و اسامی بنی‌امیه و خلفایشان و انتقال دعوت هاشمی از شاخه علوی به شاخه عباسی، به نمایش درآمده است.<ref>ر.ک: همان، ص227-230</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||