۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جذوة المقتبس في تاريخ علماء الأندلس: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
حميدى اين كتاب را در بغداد به درخواست شخصى كه به گفته خودش به او بسيار محبت كرده و تشكر از او واجب بوده نوشته است.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص21</ref>محقق كتاب اين شخص را مظفر بن رئيس‌الرؤساء دانسته كه حميدى در خانه‌اش اقامت داشته است. او از حميدى خواسته كه شرح حال راويان حديث و اهل فقه و شعر و ادب اندلس را گردآورى كند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص12</ref> | حميدى اين كتاب را در بغداد به درخواست شخصى كه به گفته خودش به او بسيار محبت كرده و تشكر از او واجب بوده نوشته است.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص21</ref>محقق كتاب اين شخص را مظفر بن رئيس‌الرؤساء دانسته كه حميدى در خانه‌اش اقامت داشته است. او از حميدى خواسته كه شرح حال راويان حديث و اهل فقه و شعر و ادب اندلس را گردآورى كند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7701/1/12 ر.ک: مقدمه محقق، ص12]</ref> | ||
وى در اين كتاب، به فتح اندلس و ذكر صحابه و تابعينى كه در فتح اندلس نقش داشته يا به اندلس رفته‌اند، اشاره‌اى كوتاه كرده است. در ادامه، به ذكر واليان و حاكمان اندلس، از دوره امويان تا روزگار خودش، پرداخته و سپس شرح حال محدّثان، فقيهان، شاعران و اديبان اندلس را، به ترتيب نام و كنيه، آورده است. در شرح حال افراد، اطلاعات متنوعى نظير تاريخ تولد و وفات، اشعار، كتاب‌ها، سفرها، مشايخ و شاگردان آنها آمده است. وى در برخى موارد از بيان اينكه نسب شخصى را فراموش كرده ابايى نداشته است.<ref>معينى، محسن، ص237</ref> | وى در اين كتاب، به فتح اندلس و ذكر صحابه و تابعينى كه در فتح اندلس نقش داشته يا به اندلس رفته‌اند، اشاره‌اى كوتاه كرده است. در ادامه، به ذكر واليان و حاكمان اندلس، از دوره امويان تا روزگار خودش، پرداخته و سپس شرح حال محدّثان، فقيهان، شاعران و اديبان اندلس را، به ترتيب نام و كنيه، آورده است. در شرح حال افراد، اطلاعات متنوعى نظير تاريخ تولد و وفات، اشعار، كتاب‌ها، سفرها، مشايخ و شاگردان آنها آمده است. وى در برخى موارد از بيان اينكه نسب شخصى را فراموش كرده ابايى نداشته است.<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details?id=8080&&searchText= معينى، محسن، ص237]</ref> | ||
پس از بخش كنيه‌ها اسامى افرادى آمده كه نام آنها مشخص نيست و تنها نسبت آنها به پدرانشان ذكر شده است، مانند: ابن ابيض كاتب، ابن تيانى و ابن طريف<ref>ر.ک: متن كتاب، ص593-591</ref>در دو بخش بعد نيز اسامى كسانى آمده كه از آنها با نسبت ياد شده، مانند: بزليانى، جرفى و خندقى<ref>ر.ک: همان، ص596</ref>از دو تن نيز با صفت ياد شده كه عبارتند از غلام فصيح اندلسى و الناجم<ref>ر.ک: همان، ص599</ref> | پس از بخش كنيه‌ها اسامى افرادى آمده كه نام آنها مشخص نيست و تنها نسبت آنها به پدرانشان ذكر شده است، مانند: ابن ابيض كاتب، ابن تيانى و ابن طريف<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7701/1/591 ر.ک: متن كتاب، ص593-591]</ref>در دو بخش بعد نيز اسامى كسانى آمده كه از آنها با نسبت ياد شده، مانند: بزليانى، جرفى و خندقى<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7701/1/596 ر.ک: همان، ص596]</ref>از دو تن نيز با صفت ياد شده كه عبارتند از غلام فصيح اندلسى و الناجم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7701/1/599 ر.ک: همان، ص599]</ref> | ||
اگرچه نویسنده مطالب هر فصل را به ترتيب حروف الفبا ذكر كرده است، اما «محمد» اولين اسمى است كه در كتاب به جهت تيمن ذكر شده است. در بخش كنيه‌ها نيز ابومحمد پيش از همه آمده است.<ref>ر.ک: متن كتاب، ص57 و 573</ref> | اگرچه نویسنده مطالب هر فصل را به ترتيب حروف الفبا ذكر كرده است، اما «محمد» اولين اسمى است كه در كتاب به جهت تيمن ذكر شده است. در بخش كنيه‌ها نيز ابومحمد پيش از همه آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7701/1/57 ر.ک: متن كتاب، ص57] و [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7701/1/573 573]</ref> | ||
در بخش زنان تنها به نام سه زن، صفيه بنت عبدالله الريى، مريم بنت ابى‌يعقوب الفصولى و الغسّانيه اشاره شده است. هر سه زن اديب و شاعر بوده و به اشعارى از آنها اشاره شده است.<ref>ر.ک: همان، ص601-600</ref> | در بخش زنان تنها به نام سه زن، صفيه بنت عبدالله الريى، مريم بنت ابى‌يعقوب الفصولى و الغسّانيه اشاره شده است. هر سه زن اديب و شاعر بوده و به اشعارى از آنها اشاره شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7701/1/600 ر.ک: همان، ص601-600]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
بسيارى از مؤلفان و تراجم‌نويسان پس از حميدى، از اين كتاب بهره برده‌اند. كتاب بغية الملتمس ضبى، ذيلى بر جذوة المقتبس است كه در آن پاره‌اى از كمبودهاى جذوة المقتبس جبران و برخى اشتباهات آن اصلاح شده است.<ref>معينى، محسن، ص237</ref> | بسيارى از مؤلفان و تراجم‌نويسان پس از حميدى، از اين كتاب بهره برده‌اند. كتاب بغية الملتمس ضبى، ذيلى بر جذوة المقتبس است كه در آن پاره‌اى از كمبودهاى جذوة المقتبس جبران و برخى اشتباهات آن اصلاح شده است.<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details?id=8080&&searchText= معينى، محسن، ص237]</ref> | ||
تحقيق كتاب با استفاده از تنها نسخه خطى آن و نسخه‌هاى چاپى انجام گرفته است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص14</ref> | تحقيق كتاب با استفاده از تنها نسخه خطى آن و نسخه‌هاى چاپى انجام گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7701/1/14 ر.ک: مقدمه محقق، ص14]</ref> | ||
فهارس انتهاى كتاب بر طبق حروف الفبا تنظيم شده كه عبارتند از: فهرست اسامى اشخاص، انساب و شهرت و القاب، احاديث مرفوعه، كتب واردشده در متن، مواضع و شهرها، اشعار، مصادر و منابع. | فهارس انتهاى كتاب بر طبق حروف الفبا تنظيم شده كه عبارتند از: فهرست اسامى اشخاص، انساب و شهرت و القاب، احاديث مرفوعه، كتب واردشده در متن، مواضع و شهرها، اشعار، مصادر و منابع. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
# مقدمه و متن كتاب. | # مقدمه و متن كتاب. | ||
# معينى، محسن، دانشنامه جهان اسلام، جلد 14، زير نظر غلامعلى حداد عادل، تهران، بنياد دائرةالمعارف اسلامى، چاپ اول، 1389. | # [http://rch.ac.ir/article/Details?id=8080&&searchText= معينى، محسن، دانشنامه جهان اسلام، جلد 14، زير نظر غلامعلى حداد عادل، تهران، بنياد دائرةالمعارف اسلامى، چاپ اول، 1389]. | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: تیر(98)]] | |||