۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الحلقة الضائعة من تاريخ جبل عامل من الفتح الإسلامي حتی السيطرة العثمانية: تفاوت میان نسخه‌ها
الحلقة الضائعة من تاريخ جبل عامل من الفتح الإسلامي حتی السيطرة العثمانية (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۹:۵۹
، ۲۲ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'مي' به 'می'
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های') |
جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می') |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
نویسنده در مقدمه به اين واقعيت اشاره مى‌كند كه در مقطع تاريخى فوق علما و ادبا و حكماى بزرگى زيسته‌اند؛ اما حتى يك كتاب كه به حوادث تاريخى اين سرزمين بپردازد، موجود نيست. چه بسا دليل اين امر به عدم رغبت مردم جبل عامل به كتابت تاريخ سياسى سرزمينشان باز مى‌گردد، چرا كه شیعیان در تمامى عصرهاى گذشته حتى عصر فاطمى كه بعضى از رهبران آن ادعاى تشيع ميكرده‌اند - از سياست و ارباب آن جفا ديده‌اند. هنگامى كه به تأليفات دانشمندان جبل عامل در مقطع مورد مطالعه مراجعه مى‌شود، در علماء شيعه كسى را به جز ابراهيم كفعمى (متوفى 905ق) با كتاب "تاريخ وفيات العلماء" نمى‌يابيم؛ كه البته اين كتاب نيز به دست ما نرسيده است. سپس منابعى را كه از مؤلفين اهل سنت ساير بلاد به دست آمده، متذكر مى‌شود. به اعتقاد نویسنده، مقطع تاریخی مورد بحث كتاب حلقه‌اي است كه پر از حوادث و گنج‌ها و خزائني است كه فراموش و ضايع شده است؛ لذا نام "الحلقة الضائعة" را برای كتاب برگزيده است. تاريخ تشيع و جغرافياي انساني جبل عامل از ابتدا تا قرن نهم در اين اثر مورد بررسی قرار گرفته است كه خلاصه‌ای از آن به ترتيب فصول ارائه | نویسنده در مقدمه به اين واقعيت اشاره مى‌كند كه در مقطع تاريخى فوق علما و ادبا و حكماى بزرگى زيسته‌اند؛ اما حتى يك كتاب كه به حوادث تاريخى اين سرزمين بپردازد، موجود نيست. چه بسا دليل اين امر به عدم رغبت مردم جبل عامل به كتابت تاريخ سياسى سرزمينشان باز مى‌گردد، چرا كه شیعیان در تمامى عصرهاى گذشته حتى عصر فاطمى كه بعضى از رهبران آن ادعاى تشيع ميكرده‌اند - از سياست و ارباب آن جفا ديده‌اند. هنگامى كه به تأليفات دانشمندان جبل عامل در مقطع مورد مطالعه مراجعه مى‌شود، در علماء شيعه كسى را به جز ابراهيم كفعمى (متوفى 905ق) با كتاب "تاريخ وفيات العلماء" نمى‌يابيم؛ كه البته اين كتاب نيز به دست ما نرسيده است. سپس منابعى را كه از مؤلفين اهل سنت ساير بلاد به دست آمده، متذكر مى‌شود. به اعتقاد نویسنده، مقطع تاریخی مورد بحث كتاب حلقه‌اي است كه پر از حوادث و گنج‌ها و خزائني است كه فراموش و ضايع شده است؛ لذا نام "الحلقة الضائعة" را برای كتاب برگزيده است. تاريخ تشيع و جغرافياي انساني جبل عامل از ابتدا تا قرن نهم در اين اثر مورد بررسی قرار گرفته است كه خلاصه‌ای از آن به ترتيب فصول ارائه میگردد: | ||
#عصر جاهلي: | #عصر جاهلي: | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
#:جبل عامل پس از پيروزي بر بني‌اميه در حادثه نهر أبيفطرس در سال 132ق. تحت حكومت عباسيان درآمد. عبدالله بن علي كه دشمني شديدي با امويان داشت به حكومت بلاد شام منصوب و با ورود به دمشق دستور نبش قبر بني‌اميه را صادر كرد. نویسنده معتقد است كه عاملى‌ها همواره از صدر اسلام با ائمه اطهار عليهم‌السلام در ارتباط بوده و اصول و فروع مذهب را از ايشان گرفته‌اند. خليد بن أوفي ابوالربيع العاملي الشامي، خالد بن جرير البجلي و أبي‌حمزه ثابت بن دينار الثمالي از جمله راويان حديث در اين عصر هستند كه شرح حال آنها ذكر شده است. | #:جبل عامل پس از پيروزي بر بني‌اميه در حادثه نهر أبيفطرس در سال 132ق. تحت حكومت عباسيان درآمد. عبدالله بن علي كه دشمني شديدي با امويان داشت به حكومت بلاد شام منصوب و با ورود به دمشق دستور نبش قبر بني‌اميه را صادر كرد. نویسنده معتقد است كه عاملى‌ها همواره از صدر اسلام با ائمه اطهار عليهم‌السلام در ارتباط بوده و اصول و فروع مذهب را از ايشان گرفته‌اند. خليد بن أوفي ابوالربيع العاملي الشامي، خالد بن جرير البجلي و أبي‌حمزه ثابت بن دينار الثمالي از جمله راويان حديث در اين عصر هستند كه شرح حال آنها ذكر شده است. | ||
#عصر فاطمي(363-518ق): | #عصر فاطمي(363-518ق): | ||
#:در ابتداي عصر فاطمي، تشيع به روشن‌ترين صورت در سرزمين جبل عامل و فلسطين و اردن بروز يافته بود، به گونه‌ای كه هنگامى كه"البشاري المقدسي" مابين سال‌های 375 و 380ق. از جبل عامل گذر مى‌كند، به اين نكته تصريح مى‌كند كه مذهب اين سرزمين و اطراف آن تشيع است. نویسنده بر اين نكته تأكيد مى‌كند كه ممكن نيست، تشيع در سال‌های معدودي ايجاد شده باشد و ريشه‌های آن به زمان فتح اسلامی باز مى‌گردد كه اصحاب امام علي(ع) بر نشر دوستي آن حضرت و فرزندان پس از او اقدام كردند. در بخش هفتم از اين فصل عباراتي از سفرنامه حكيم ناصر خسرو قبادياني كه در سال 438ق. جبل عامل را ديده و مشاهداتش در صور و صيدا و طبريه و طرابلس را ذكر كرده است. او | #:در ابتداي عصر فاطمي، تشيع به روشن‌ترين صورت در سرزمين جبل عامل و فلسطين و اردن بروز يافته بود، به گونه‌ای كه هنگامى كه"البشاري المقدسي" مابين سال‌های 375 و 380ق. از جبل عامل گذر مى‌كند، به اين نكته تصريح مى‌كند كه مذهب اين سرزمين و اطراف آن تشيع است. نویسنده بر اين نكته تأكيد مى‌كند كه ممكن نيست، تشيع در سال‌های معدودي ايجاد شده باشد و ريشه‌های آن به زمان فتح اسلامی باز مى‌گردد كه اصحاب امام علي(ع) بر نشر دوستي آن حضرت و فرزندان پس از او اقدام كردند. در بخش هفتم از اين فصل عباراتي از سفرنامه حكيم ناصر خسرو قبادياني كه در سال 438ق. جبل عامل را ديده و مشاهداتش در صور و صيدا و طبريه و طرابلس را ذكر كرده است. او میگويد: «ساكنان طرابلس همگي شيعه هستند، و شيعه مساجد زيبايي در تمامي بلاد بنا نموده است». | ||
#عصر صليبي(518-690ق): | #عصر صليبي(518-690ق): | ||
#:صليبيون در ربيع‌الاول سال 518ق. به شهر صور رسيدند. پس از محاصره آن، آب شرب را بر مردم قطع كردند. محاصره تا جمادي‌الأولي به طول انجاميد و با سقوط صور، ساحل ممتد از طرابلس تا عسقلان به دست صليبيون افتاد و تا سال 583ق. در تصرف آنها بود. در اين سال بود كه صلاح‌الدين ايوبي - كه اصفهاني مورخ مشهور متوفي 597ق. از ملازمين او در جنگ‌هایش بود - توانست اين مناطق را از تصرف صليبيون خارج كند. تعصبات مذهبی او سبب شد كه قضات شيعه را بر كنار و به جاي آنها قضات شافعي را نصب كند. روز عاشورا را مانند بني‌اميه عيد قرار داد و از اذان "حي علي خير العمل" را برداشت. | #:صليبيون در ربيع‌الاول سال 518ق. به شهر صور رسيدند. پس از محاصره آن، آب شرب را بر مردم قطع كردند. محاصره تا جمادي‌الأولي به طول انجاميد و با سقوط صور، ساحل ممتد از طرابلس تا عسقلان به دست صليبيون افتاد و تا سال 583ق. در تصرف آنها بود. در اين سال بود كه صلاح‌الدين ايوبي - كه اصفهاني مورخ مشهور متوفي 597ق. از ملازمين او در جنگ‌هایش بود - توانست اين مناطق را از تصرف صليبيون خارج كند. تعصبات مذهبی او سبب شد كه قضات شيعه را بر كنار و به جاي آنها قضات شافعي را نصب كند. روز عاشورا را مانند بني‌اميه عيد قرار داد و از اذان "حي علي خير العمل" را برداشت. | ||