۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الحلقة الضائعة من تاريخ جبل عامل من الفتح الإسلامي حتی السيطرة العثمانية: تفاوت میان نسخه‌ها
الحلقة الضائعة من تاريخ جبل عامل من الفتح الإسلامي حتی السيطرة العثمانية (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۲۱:۳۲
، ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'هاي' به 'های'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های') |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
#:اولين ذكري كه از عامله در عصر نبوي شده است، در سال هشتم هجری است كه با ديگر قبايل عرب در جنوب شام اجتماع كرده بودند و پيامبر سريه‌اي را به رهبري عمرو بن العاص ارسال نمود و جمع آنها را متفرق نمود. در سال بعد غزوه تبوك و در سال 11 هجری كه پيامبر دچار بيماري شده بودند، سريه اسامه بن زيد به سرزمين روم شكل گرفت. نویسنده وقايع اين سريه و اعتراض عده‌اي به پيامبر(ص) را به درستي نقل كرده و چنين مى‌آورد كه پيامبر(ص) بر منبر رفت و در پاسخ به اين نافرماني فرمود كه:" پيش از اين در امير كردن پدر او نيز همين طعن را زديد". با وفات پيامبر(ص) لشكر اسامه به مدينه بازگشت و مردم با فراموش كردن تأكيدات پيامبر درباره علي(ع) با ابوبكر بيعت كردند. پس از آن كه ابوبكر خليفه گرديد، گروهي از جمله عمر پيشنهاد عزل اسامه را دادند كه در نتيجه ابوبكر چنان عصباني شد كه محاسن عمر را گرفت و گفت:"مادرت به عزايت بنشيند اي پسر خطاب، او را رسول‌الله نصب كرده است و تو امر مى‌كني كه بركنارش كنم". اسامه در اين سريه با پيروزي و گرفتن غنائم بازگشت. | #:اولين ذكري كه از عامله در عصر نبوي شده است، در سال هشتم هجری است كه با ديگر قبايل عرب در جنوب شام اجتماع كرده بودند و پيامبر سريه‌اي را به رهبري عمرو بن العاص ارسال نمود و جمع آنها را متفرق نمود. در سال بعد غزوه تبوك و در سال 11 هجری كه پيامبر دچار بيماري شده بودند، سريه اسامه بن زيد به سرزمين روم شكل گرفت. نویسنده وقايع اين سريه و اعتراض عده‌اي به پيامبر(ص) را به درستي نقل كرده و چنين مى‌آورد كه پيامبر(ص) بر منبر رفت و در پاسخ به اين نافرماني فرمود كه:" پيش از اين در امير كردن پدر او نيز همين طعن را زديد". با وفات پيامبر(ص) لشكر اسامه به مدينه بازگشت و مردم با فراموش كردن تأكيدات پيامبر درباره علي(ع) با ابوبكر بيعت كردند. پس از آن كه ابوبكر خليفه گرديد، گروهي از جمله عمر پيشنهاد عزل اسامه را دادند كه در نتيجه ابوبكر چنان عصباني شد كه محاسن عمر را گرفت و گفت:"مادرت به عزايت بنشيند اي پسر خطاب، او را رسول‌الله نصب كرده است و تو امر مى‌كني كه بركنارش كنم". اسامه در اين سريه با پيروزي و گرفتن غنائم بازگشت. | ||
#:نویسنده در ادامه با كمال حريت اين سؤال را مطرح مى‌كند كه: به چه دليل اسامه از رهبري اين لشكر عزل شد؟ او در ادامه مى‌آورد: ابوبكر پس از مدتي به درخواست عمر در عزل اسامه تمكين كرد و اميري لشكر را به يزيد بن ابي‌سفيان در حالي كه برادرش معاويه نيز همراهش بود، سپرد. | #:نویسنده در ادامه با كمال حريت اين سؤال را مطرح مى‌كند كه: به چه دليل اسامه از رهبري اين لشكر عزل شد؟ او در ادامه مى‌آورد: ابوبكر پس از مدتي به درخواست عمر در عزل اسامه تمكين كرد و اميري لشكر را به يزيد بن ابي‌سفيان در حالي كه برادرش معاويه نيز همراهش بود، سپرد. | ||
#:در سال 15 هجری تمام شهرها و | #:در سال 15 هجری تمام شهرها و روستاهای جبل عامل تحت سيطره اسلام در آمده بود، عمر بن خطاب، يزيد بن ابي‌سفيان را حاكم اين مناطق نمود و پس از هلاكت او معاويه را بر ولايت دمشق و خراج آن منصوب كرد كه در تا سال 21ق والي تمامي شام مشتمل بر اردن و فلسطين گرديد. | ||
#:شیعیان علي(ع) و به ويژه ابوذر غفاري در فتوحات اسلامی نقش مهمي داشته‌اند كه در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است. از ديگر عناوين اين بخش جبل عامل در خلافت امام علي(ع) است. | #:شیعیان علي(ع) و به ويژه ابوذر غفاري در فتوحات اسلامی نقش مهمي داشته‌اند كه در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است. از ديگر عناوين اين بخش جبل عامل در خلافت امام علي(ع) است. | ||
#عصر اموي(41-132ق): | #عصر اموي(41-132ق): | ||
#:جبل عامل در سايه حكومت اموي وضع سیاسی مستقلي نداشته، بلكه همانند ديگر اعصار تابع بوده است، جنوب آن تابع سپاه اردن و شمال آن تابع دمشق. انتصابات معاويه در بخش اول آمده است كه از آن جمله انتصاب زياد بن ابيه به اميري بصره است. علت اين انتصاب حب مردم اين منطقه به علي بن ابى‌طالب(ع) ذكر شده است. در | #:جبل عامل در سايه حكومت اموي وضع سیاسی مستقلي نداشته، بلكه همانند ديگر اعصار تابع بوده است، جنوب آن تابع سپاه اردن و شمال آن تابع دمشق. انتصابات معاويه در بخش اول آمده است كه از آن جمله انتصاب زياد بن ابيه به اميري بصره است. علت اين انتصاب حب مردم اين منطقه به علي بن ابى‌طالب(ع) ذكر شده است. در بخش‌های بعد به معرفي عدي بن الرقاع عاملي(ت95ق/ 713م) از شعراي اين زمان و ثعلبه بن سلامة عاملي پرداخته شده است. در پایان نيز شرح زوال حكومت اموي و أعلام اين عصر آمده است. | ||
#عصر عباسي(132-363ق): | #عصر عباسي(132-363ق): | ||
#:جبل عامل پس از پيروزي بر بني‌اميه در حادثه نهر أبيفطرس در سال 132ق. تحت حكومت عباسيان درآمد. عبدالله بن علي كه دشمني شديدي با امويان داشت به حكومت بلاد شام منصوب و با ورود به دمشق دستور نبش قبر بني‌اميه را صادر كرد. نویسنده معتقد است كه عاملى‌ها همواره از صدر اسلام با ائمه اطهار عليهم‌السلام در ارتباط بوده و اصول و فروع مذهب را از ايشان گرفته‌اند. خليد بن أوفي ابوالربيع العاملي الشامي، خالد بن جرير البجلي و أبي‌حمزه ثابت بن دينار الثمالي از جمله راويان حديث در اين عصر هستند كه شرح حال آنها ذكر شده است. | #:جبل عامل پس از پيروزي بر بني‌اميه در حادثه نهر أبيفطرس در سال 132ق. تحت حكومت عباسيان درآمد. عبدالله بن علي كه دشمني شديدي با امويان داشت به حكومت بلاد شام منصوب و با ورود به دمشق دستور نبش قبر بني‌اميه را صادر كرد. نویسنده معتقد است كه عاملى‌ها همواره از صدر اسلام با ائمه اطهار عليهم‌السلام در ارتباط بوده و اصول و فروع مذهب را از ايشان گرفته‌اند. خليد بن أوفي ابوالربيع العاملي الشامي، خالد بن جرير البجلي و أبي‌حمزه ثابت بن دينار الثمالي از جمله راويان حديث در اين عصر هستند كه شرح حال آنها ذكر شده است. | ||
#عصر فاطمي(363-518ق): | #عصر فاطمي(363-518ق): | ||
#:در ابتداي عصر فاطمي، تشيع به روشن‌ترين صورت در سرزمين جبل عامل و فلسطين و اردن بروز يافته بود، به گونه‌ای كه هنگامى كه"البشاري المقدسي" مابين | #:در ابتداي عصر فاطمي، تشيع به روشن‌ترين صورت در سرزمين جبل عامل و فلسطين و اردن بروز يافته بود، به گونه‌ای كه هنگامى كه"البشاري المقدسي" مابين سال‌های 375 و 380ق. از جبل عامل گذر مى‌كند، به اين نكته تصريح مى‌كند كه مذهب اين سرزمين و اطراف آن تشيع است. نویسنده بر اين نكته تأكيد مى‌كند كه ممكن نيست، تشيع در سال‌های معدودي ايجاد شده باشد و ريشه‌های آن به زمان فتح اسلامی باز مى‌گردد كه اصحاب امام علي(ع) بر نشر دوستي آن حضرت و فرزندان پس از او اقدام كردند. در بخش هفتم از اين فصل عباراتي از سفرنامه حكيم ناصر خسرو قبادياني كه در سال 438ق. جبل عامل را ديده و مشاهداتش در صور و صيدا و طبريه و طرابلس را ذكر كرده است. او مي‌گويد: «ساكنان طرابلس همگي شيعه هستند، و شيعه مساجد زيبايي در تمامي بلاد بنا نموده است». | ||
#عصر صليبي(518-690ق): | #عصر صليبي(518-690ق): | ||
#:صليبيون در ربيع‌الاول سال 518ق. به شهر صور رسيدند. پس از محاصره آن، آب شرب را بر مردم قطع كردند. محاصره تا جمادي‌الأولي به طول انجاميد و با سقوط صور، ساحل ممتد از طرابلس تا عسقلان به دست صليبيون افتاد و تا سال 583ق. در تصرف آنها بود. در اين سال بود كه صلاح‌الدين ايوبي - كه اصفهاني مورخ مشهور متوفي 597ق. از ملازمين او در جنگ‌هایش بود - توانست اين مناطق را از تصرف صليبيون خارج كند. تعصبات مذهبی او سبب شد كه قضات شيعه را بر كنار و به جاي آنها قضات شافعي را نصب كند. روز عاشورا را مانند بني‌اميه عيد قرار داد و از اذان "حي علي خير العمل" را برداشت. | #:صليبيون در ربيع‌الاول سال 518ق. به شهر صور رسيدند. پس از محاصره آن، آب شرب را بر مردم قطع كردند. محاصره تا جمادي‌الأولي به طول انجاميد و با سقوط صور، ساحل ممتد از طرابلس تا عسقلان به دست صليبيون افتاد و تا سال 583ق. در تصرف آنها بود. در اين سال بود كه صلاح‌الدين ايوبي - كه اصفهاني مورخ مشهور متوفي 597ق. از ملازمين او در جنگ‌هایش بود - توانست اين مناطق را از تصرف صليبيون خارج كند. تعصبات مذهبی او سبب شد كه قضات شيعه را بر كنار و به جاي آنها قضات شافعي را نصب كند. روز عاشورا را مانند بني‌اميه عيد قرار داد و از اذان "حي علي خير العمل" را برداشت. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
در مطلع اثر، پس از مقدمه نویسنده، مقدمه مختصري به قلم سيدحسين شرف‌الدين در توصيف كتاب آمده است. در پانوشت صفحات، منابع و شرح مطالب ذكر شده است.در پایان نيز | در مطلع اثر، پس از مقدمه نویسنده، مقدمه مختصري به قلم سيدحسين شرف‌الدين در توصيف كتاب آمده است. در پانوشت صفحات، منابع و شرح مطالب ذكر شده است.در پایان نيز فهرست‌های: 1- اعلام 2-اماكن و شهرها 3- مصادر و مراجع به ترتيب حروف الفبا و 4- فهرست موضوعات آمده است. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||