پرش به محتوا

المزهر في شرح الشاطبية و الدرة: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> بندانگشتی|المزهر في شرح الشاطبية و الدرة {| class=...» ایجاد کرد)
 
(لینک درون متنی)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR12877J1.jpg|بندانگشتی|المزهر في شرح الشاطبية و الدرة]]
[[پرونده:NUR12877J1.jpg|بندانگشتی|المزهر في شرح الشاطبية و الدرة]]
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
|+ |
|+  
|-
|-
! نام کتاب!! data-type='bookName'|المزهر في شرح الشاطبية و الدرة
! نام کتاب!! data-type="bookName" |المزهر في شرح الشاطبية و الدرة
|-
|-
|نام های دیگر کتاب  
|نام های دیگر کتاب  
|data-type='otherBookNames'|
| data-type="otherBookNames" |
|-
|-
|پدیدآورندگان  
|پدیدآورندگان  
|data-type='authors'|[[منصور، محمد خالد]] (نويسنده)
| data-type="authors" |[[منصور، محمد خالد]] (نويسنده)
   
   
[[نصر، محمد موسي]] (نويسنده)
[[نصر، محمد موسي]] (نويسنده)
خط ۲۵: خط ۲۵:
|-
|-
|زبان  
|زبان  
|data-type='language'|عربي
| data-type="language" |عربي
|-
|-
|کد کنگره  
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|
| data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |
|-
|-
|موضوع  
|موضوع  
|data-type='subject'|
| data-type="subject" |
|-
|-
|ناشر  
|ناشر  
|data-type='publisher'|دار عمار  
| data-type="publisher" |دار عمار  
|-
|-
|مکان نشر  
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|عمان  
| data-type="publishPlace" |عمان  
|-
|-
||سال نشر  
||سال نشر  
|ata-type='publishYear'|مجلد1: 2006م , 1427ق ,   
| ata-type="publishYear" |مجلد1: 2006م , 1427ق ,   
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"


|کد اتوماسیون  
|کد اتوماسیون  
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE12877AUTOMATIONCODE
| data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE12877AUTOMATIONCODE
|}
|}
</div>
</div>
'''المزهر في شرح الشاطبية و الدرة'''، شرح بر دو کتاب منظوم «حـرز الأمـاني و وجـه التـهاني»، معروف به شاطبیه نوشته قاسم بن فیرة بن خلف اندلسی شاطبی (م 590ق) و «الدرة المضية في القراءات الثلاث المتممة للقراءات العشر المتواترة» نوشته ابن جزری (م 831ق)، است. محمد خالد منصور، محمد موسی نصر و تعداد دیگری از نویسندگان عرب شارحان این اثر هستند.  
'''المزهر في شرح الشاطبية و الدرة'''، شرح بر دو کتاب منظوم «[[حرز الأماني و وجه التهاني في القراءات السبع|حـرز الأمـاني و وجـه التـهاني]]»، معروف به شاطبیه نوشته [[شاطبی، قاسم بن فیره|قاسم بن فیرة بن خلف اندلسی شاطبی]] (م 590ق) و «الدرة المضية في القراءات الثلاث المتممة للقراءات العشر المتواترة» نوشته [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] (م 831ق)، است. محمد خالد منصور، محمد موسی نصر و تعداد دیگری از نویسندگان عرب شارحان این اثر هستند.  


پس از تألیف القراءات‎ السـبعة توسّط ابن مجاهد و تألیف کتاب‎هایی در زمینه احتجاج بر قراءات، آثار و تألیفات مربوط بـه قـرائات سبع رو به رونق و رواج گذاشت‎، که‎ مـهم‎ترین آنـها عـبارت اسـت از:
پس از تألیف القراءات‎ السـبعة توسّط ابن مجاهد و تألیف کتاب‎هایی در زمینه احتجاج بر قراءات، آثار و تألیفات مربوط بـه قـرائات سبع رو به رونق و رواج گذاشت‎، که‎ مـهم‎ترین آنـها عـبارت اسـت از:
# «التيسير في القراءات السبع»، نوشته ابوعمرو عثمان بـن سـعید دانی (م 444ق) که طبق نظر ابن‎ جزری و زرکشی صحیح‎ترین و بهترین‎ اثر درباره قرائات سبع اسـت‎.
# «[[كتاب التيسير في القراءات السبع|التيسير في القراءات السبع]]»، نوشته [[دانی، عثمان بن سعید|ابوعمرو عثمان بـن سـعید دانی]] (م 444ق) که طبق نظر [[جزری، محمد بن محمد|ابن‎ جزری]] و زرکشی صحیح‎ترین و بهترین‎ اثر درباره قرائات سبع اسـت‎.
# منظومه قاسم بن فیره اندلسی شاطبی (م 590ق)، کـه «حـرز الأمـاني و وجـه التـهاني» نـام دارد و به شاطبیه معروف است. در این کتاب، محتوای کتاب «التيسير» به رشته نظم درآمده و ابیات‎ آن‎ به‎ یک‎هزارویک‎صدوهفتادوسه بیت‎ می‎رسد‎.
# منظومه [[شاطبی، قاسم بن فیره|قاسم بن فیره اندلسی شاطبی]] (م 590ق)، کـه «[[حرز الأماني و وجه التهاني في القراءات السبع|حـرز الأمـاني و وجـه التـهاني]]» نـام دارد و به شاطبیه معروف است. در این کتاب، محتوای کتاب «التيسير» به رشته نظم درآمده و ابیات‎ آن‎ به‎ یک‎هزارویک‎صدوهفتادوسه بیت‎ می‎رسد‎.
   
   
با توجّه به اینکه کتاب التـيسير و کتاب شاطبیه بر فضای درسی و تحقیقات مربوط به قرائات قرآنی حاکم شد، شرح‎های زیادی بر کتاب‎ شاطبیه‎ نوشته‎ شد. به نظر‎ می‎رسد‎ تألیف‎ کتاب التيسير و شاطبیه و آثار دیگری که در قرن پنجم هجری تألیف‎ شد‎، باعث گشت میان قـرائات صـحیح و قرائات شاذ امتیاز و تفاوتی آشـکار مـشخّص گردد<ref>ر.ک: راغبی، محمدعلی، ص17-16</ref>. ‎
با توجّه به اینکه کتاب [[كتاب التيسير في القراءات السبع|التـيسير]] و [[حرز الأماني و وجه التهاني في القراءات السبع|کتاب شاطبیه]] بر فضای درسی و تحقیقات مربوط به قرائات قرآنی حاکم شد، شرح‎های زیادی بر کتاب‎ شاطبیه‎ نوشته‎ شد. به نظر‎ می‎رسد‎ تألیف‎ [[كتاب التيسير في القراءات السبع|کتاب التيسير]] و شاطبیه و آثار دیگری که در قرن پنجم هجری تألیف‎ شد‎، باعث گشت میان قـرائات صـحیح و قرائات شاذ امتیاز و تفاوتی آشـکار مـشخّص گردد<ref>ر.ک: راغبی، محمدعلی، ص17-16</ref>. ‎


سه منظومه پیرامون قرائات عشر تألیف شده که عبارتند از: «الشاطبية»، «الدرة» و «طيبة النشر في القراءات العشر المتواترة» ابن جزری (ت 833ق). شاطبیه و دره مشتمل بر 21 طریق برای قراء هستند و نزد قراء متأخر، قرائات عشر صغری و طيبة النشر هم قرائات عشر کبری نامیده شده است. طيبة النشر مشتمل بر طرق شاطبیه و دره و مطالب فراوان دیگری است. علمای قرائات معمولاً دانشجوی این علم را ابتدا به شاطبیه و دره و پس از فراگیری این دو به طيبة النشر ارجاع می‎دهند<ref>ر.ک: مقدمه شارحان، ص9-8</ref>.  
سه منظومه پیرامون قرائات عشر تألیف شده که عبارتند از: «الشاطبية»، «الدرة» و «طيبة النشر في القراءات العشر المتواترة» [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] (ت 833ق). شاطبیه و دره مشتمل بر 21 طریق برای قراء هستند و نزد قراء متأخر، قرائات عشر صغری و طيبة النشر هم قرائات عشر کبری نامیده شده است. طيبة النشر مشتمل بر طرق شاطبیه و دره و مطالب فراوان دیگری است. علمای قرائات معمولاً دانشجوی این علم را ابتدا به شاطبیه و دره و پس از فراگیری این دو به طيبة النشر ارجاع می‎دهند<ref>ر.ک: مقدمه شارحان، ص9-8</ref>.  


این اثر، مشتمل بر مقدمه مختصری از شارحان و دو بخش است که بخش اول مشتمل بر مقدمه‎ای در معرفی شاطبی و آثار او و شرح شاطبیه و بخش دوم نیز همانند بخش اول حاوی مقدمه‎ای در معرفی ابن جزری و آثارش و سپس شرح دره است. بخش اعظم هریک از شروح به باب فرش الحروف اختصاص دارد؛ به‎طوری‎که در شرح شاطبیه بیش از نیمی از اثر و در شرح دره دو ثلث آن به این موضوع اختصاص یافته است.  
این اثر، مشتمل بر مقدمه مختصری از شارحان و دو بخش است که بخش اول مشتمل بر مقدمه‎ای در معرفی شاطبی و آثار او و شرح شاطبیه و بخش دوم نیز همانند بخش اول حاوی مقدمه‎ای در معرفی ابن جزری و آثارش و سپس شرح دره است. بخش اعظم هریک از شروح به باب فرش الحروف اختصاص دارد؛ به‎طوری‎که در شرح شاطبیه بیش از نیمی از اثر و در شرح دره دو ثلث آن به این موضوع اختصاص یافته است.  


شاطبیه، منظومه لامیه‎ای در بحر طویل در رابطه با قرائات سبعه است. شاطبی در این اثر از التيسير استفاده کرده و بر قراء سبعه و روات چهارده‎گانه آنها و طرقی که ابوعمرو دانی به آن طرق بر شیوخ خود قرائت کرده بسنده کرده است و البته بر مطالب التيسير مباحث مهم دیگری در موضوع قرائات و تفسیر و اعراب افزوده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>. ‎تعداد ابیات این اثر 1173 بیت است<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>.  
شاطبیه، منظومه لامیه‎ای در بحر طویل در رابطه با قرائات سبعه است. شاطبی در این اثر از [[كتاب التيسير في القراءات السبع|التيسير]] استفاده کرده و بر قراء سبعه و روات چهارده‎گانه آنها و طرقی که ابوعمرو دانی به آن طرق بر شیوخ خود قرائت کرده بسنده کرده است و البته بر مطالب التيسير مباحث مهم دیگری در موضوع قرائات و تفسیر و اعراب افزوده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>. ‎تعداد ابیات این اثر 1173 بیت است<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>.  


دره نیز منظومه‎ای در قرائات سه‎گانه متمم قرائات عشره است که ابن جزری آن را بر وزن شاطبیه سروده است. این منظومه 24 بیت دارد و بین اهل علم شهرت فراوانی داشته تا جایی‎که برخی از اساتید ابن جزری آن را حفظ کرده بودند. نام دره با نام شاطبیه مقرون شد و با هم از آنها یاد می‎شد. ابن جزری در انتهای سرودن دره در مسیر حج بوده است و حوادثی را که برایش رخ داده ذکر کرده است. در این سفر راهز‎نان به آنان حمله کرده و اموال آنها را گرفته و آنها را می‎ترسانند و نزدیک بوده که ابن جزری را نیز بکشند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص451-450</ref>.  
دره نیز منظومه‎ای در قرائات سه‎گانه متمم قرائات عشره است که [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] آن را بر وزن شاطبیه سروده است. این منظومه 24 بیت دارد و بین اهل علم شهرت فراوانی داشته تا جایی‎که برخی از اساتید ابن جزری آن را حفظ کرده بودند. نام دره با نام شاطبیه مقرون شد و با هم از آنها یاد می‎شد. [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] در انتهای سرودن دره در مسیر حج بوده است و حوادثی را که برایش رخ داده ذکر کرده است. در این سفر راهز‎نان به آنان حمله کرده و اموال آنها را گرفته و آنها را می‎ترسانند و نزدیک بوده که [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] را نیز بکشند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص451-450</ref>.  


شیوه تحقیقی شارحان اثر عبارت است از:  
شیوه تحقیقی شارحان اثر عبارت است از:  
# ذکر مقدمه‎ای در معرفی مختصر شاطبی و شاطبیه و نیز ابن جزری و الدرة المضية؛  
# ذکر مقدمه‎ای در معرفی مختصر شاطبی و شاطبیه و نیز [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] و الدرة المضية؛  
# ضبط کامل ابیات شعری با نگارش رموز قراء در انتساب قرائت به آنها و همچنین رموز بعضی احکام مانند ادغام و مانند آن.  
# ضبط کامل ابیات شعری با نگارش رموز قراء در انتساب قرائت به آنها و همچنین رموز بعضی احکام مانند ادغام و مانند آن.  
# شرح بلافاصله ابیات با اشاره به مکان شاهد تا دانشجو بتواند با منظومه و اصطلاحات آن تمرین کند؛
# شرح بلافاصله ابیات با اشاره به مکان شاهد تا دانشجو بتواند با منظومه و اصطلاحات آن تمرین کند؛
خط ۷۵: خط ۷۵:


==پانویس ==
==پانویس ==
<references/>
<references />
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# مقدمه و متن کتاب.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش