پرش به محتوا

وقایع اتفاقیه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۵: خط ۴۵:




اين كتاب، در باره اوضاع ايران در سال‌هاى 1291 تا 1322 گزارش‌هايى را در بر دارد كه آنها را فردى ايرانى و تابع انگلستان به انگيزه نگاهبانى از منافع دولت متبوع خود سامان داده است. دولت انگليس وى را بر «وكالت‌خانه» خود در شيراز گمارد و او از ديد قانونى و اخلاقى موظف بود كه منافع آن را پاس بدارد و گزارش‌هايى را از اوضاع اقليم فارس (ولايت‌هاى جنوبى ايران) گرد آورد و به كمك مأموران و «خُفيه نويسان» خود هر هفته يا هر ماه يك بار آنها را به سفارت انگلستان بفرستد تا وزارت خارجه اين كشور بر پايه گزارش‌هاى وى، اوضاع ايران (دروازه هند) را بپايد و مأمورانش را در اين باره آموزش دهد و امپراطورى استعمارى كشورش را پاسدارى كند، اما به هر روى او به پيشرفت و دگرگونى اوضاع ايران نيز دل بسته بود.  
'''وقایع اتفاقیه: مجموعه گزارشهای خفیه نویسان انگلیس در ولایات جنوبی ایران از سال ۱۲۹۱ تا ۱۳۲۲ قمری''' كتابی، در باره اوضاع ايران در سال‌هاى 1291 تا 1322 گزارش‌هايى را در بر دارد كه آنها را فردى ايرانى و تابع انگلستان به انگيزه نگاهبانى از منافع دولت متبوع خود سامان داده است. دولت انگليس وى را بر «وكالت‌خانه» خود در شيراز گمارد و او از ديد قانونى و اخلاقى موظف بود كه منافع آن را پاس بدارد و گزارش‌هايى را از اوضاع اقليم فارس (ولايت‌هاى جنوبى ايران) گرد آورد و به كمك مأموران و «خُفيه نويسان» خود هر هفته يا هر ماه يك بار آنها را به سفارت انگلستان بفرستد تا وزارت خارجه اين كشور بر پايه گزارش‌هاى وى، اوضاع ايران (دروازه هند) را بپايد و مأمورانش را در اين باره آموزش دهد و امپراطورى استعمارى كشورش را پاسدارى كند، اما به هر روى او به پيشرفت و دگرگونى اوضاع ايران نيز دل بسته بود.  


حكومت انگليس بر پايه همين گزارش‌ها و آگاهى به نفرت ملت ايران از حكومت قاجار، در جنبش آنان براى برپايى عد الت‌خانه، پشتيبانيشان مى‌كرد و درهاى سفارت‌خانه‌اش را به روى آنان مى‌گشود تا با برافتادن آن حكومت رو به زوال و پيوستن به محرومانى كه به زودى به قدرت مى‌رسيدند، بر سفره آنان بنشيند و هم‌چنان محترم بماند. نام و نشان نويسنده اين گزارش‌ها، دانسته نيست.
حكومت انگليس بر پايه همين گزارش‌ها و آگاهى به نفرت ملت ايران از حكومت قاجار، در جنبش آنان براى برپايى عد الت‌خانه، پشتيبانيشان مى‌كرد و درهاى سفارت‌خانه‌اش را به روى آنان مى‌گشود تا با برافتادن آن حكومت رو به زوال و پيوستن به محرومانى كه به زودى به قدرت مى‌رسيدند، بر سفره آنان بنشيند و هم‌چنان محترم بماند. نام و نشان نويسنده اين گزارش‌ها، دانسته نيست.
خط ۶۱: خط ۶۱:
الف) حكومت و مأمورانش
الف) حكومت و مأمورانش


1. عزل و نصب حاكمان فارس؛
#عزل و نصب حاكمان فارس؛
 
#خلعت بخشى‌ها؛  
2. خلعت بخشى‌ها؛  
#اختلاف‌ها و رقابت‌هاى حاكمان با يك‌ديگر؛  
 
# شكايت‌ها و تظلم‌هاى مردم؛  
3. اختلاف‌ها و رقابت‌هاى حاكمان با يك‌ديگر؛  
#رسيدگى به دادخواهى‌ها؛  
 
#صادر كردن احكام عجيب در باره مردم؛  
4. شكايت‌ها و تظلم‌هاى مردم؛  
#پيش‌كش‌ها و تعارف‌هاى رايج براى شاه و ديگر حاكمان؛  
 
#سهم حكومت از ارث مردم؛  
5. رسيدگى به دادخواهى‌ها؛  
#ماليات؛  
 
#حرص و فساد حاكمان و درباريان؛  
6. صادر كردن احكام عجيب در باره مردم؛  
#تعدى فرّاش‌ها و داروغه؛  
 
#لقب بخشى‌ها؛  
7. پيش‌كش‌ها و تعارف‌هاى رايج براى شاه و ديگر حاكمان؛  
#اصلاحات (ترتيبات تازه)؛  
 
#آيين‌ها (آداب و تشريفات و مراسم) مانند سلام‌ها و جشن‌ها، استقبال‌ها و بدرقه‌ها؛  
8. سهم حكومت از ارث مردم؛  
#انتصابات مأموران محلى، حاكمان و ولايت‌داران (ضباط ولايات)؛  
 
#مزايده در باره جايگاه‌هاى حكومتى (مناصب)؛  
9. ماليات؛  
#ديدگاه‌هاى افراد در باره حكومت.  
 
10. حرص و فساد حاكمان و درباريان؛  
 
11. تعدى فرّاش‌ها و داروغه؛  
 
12. لقب بخشى‌ها؛  
 
13. اصلاحات (ترتيبات تازه)؛  
 
14. آيين‌ها (آداب و تشريفات و مراسم) مانند سلام‌ها و جشن‌ها، استقبال‌ها و بدرقه‌ها؛  
 
15. انتصابات مأموران محلى، حاكمان و ولايت‌داران (ضباط ولايات)؛  
 
16. مزايده در باره جايگاه‌هاى حكومتى (مناصب)؛  
 
17. ديدگاه‌هاى افراد در باره حكومت.  


ب) ايلات و عشاير
ب) ايلات و عشاير


1. ايلخانى (عزل و نصب، قرار مالياتى، رابطه با حكومت)؛
#ايلخانى (عزل و نصب، قرار مالياتى، رابطه با حكومت)؛
 
#ياغى‌گرى سران ايلات و عشاير؛  
2. ياغى‌گرى سران ايلات و عشاير؛  
#راهزنى‌ها؛  
 
#سركوبى ياغيان و راهزنان (افواج)؛  
3. راهزنى‌ها؛  
#شرارت و نزاع، زدوخورد ايلات و عشاير؛  
 
#غارت‌گرى ايلات و عشاير، ايلغار و هجوم بر يك‌ديگر؛  
4. سركوبى ياغيان و راهزنان (افواج)؛  
#كوچاندن افراد ايل، كوچيدن و گريختن از ستم ايلخانى و ضابط؛  
 
#دست‌گيرى سران ايل و عشاير؛  
5. شرارت و نزاع، زدوخورد ايلات و عشاير؛  
#چاپيدن ايلات و دهات به فرمان حكومت (مجازات‌ها)؛  
 
#سركشى (طغيان) ايلات در برابر سران تحميلى حكومت.  
6. غارت‌گرى ايلات و عشاير، ايلغار و هجوم بر يك‌ديگر؛  
 
7. كوچاندن افراد ايل، كوچيدن و گريختن از ستم ايلخانى و ضابط؛  
 
8. دست‌گيرى سران ايل و عشاير؛  
 
9. چاپيدن ايلات و دهات به فرمان حكومت (مجازات‌ها)؛  
 
10. سركشى (طغيان) ايلات در برابر سران تحميلى حكومت.  


ج) ماليات (امور مالى)
ج) ماليات (امور مالى)


1. مطالبه مالياتى (باقى مالياتى)؛
#مطالبه مالياتى (باقى مالياتى)؛
 
#مطالبه ماليات؛  
2. مطالبه ماليات؛  
#تخفيف مالياتى؛  
 
#تعدّى و تندروى (زيادى) در ماليات‌گيرى؛  
3. تخفيف مالياتى؛  
#افزايش ماليات؛  
 
#مساعده؛  
4. تعدّى و تندروى (زيادى) در ماليات‌گيرى؛  
#تيول؛  
 
#گمرك (امور گمركى، كارگزاران و اخبار گمرك)؛  
5. افزايش ماليات؛  
#پول سياه و سفيد (اختلاف تسعير)؛  
 
#سهم حكومت از ارث مردم.  
6. مساعده؛  
 
7. تيول؛  
 
8. گمرك (امور گمركى، كارگزاران و اخبار گمرك)؛  
 
9. پول سياه و سفيد (اختلاف تسعير)؛  
 
10. سهم حكومت از ارث مردم.  


د) افواج
د) افواج


1. ورود و خروج و مأموريت‌ها؛
#ورود و خروج و مأموريت‌ها؛
 
#جيره و مواجب (اعتراض افراد فوج براى جيره و مواجب عقب افتاده)؛
2. جيره و مواجب (اعتراض افراد فوج براى جيره و مواجب عقب افتاده)؛
#نزاع افراد فوج با يك‌ديگر و مردم؛  
 
#دست بردن سربازان فوج‌ها به جان و مال و ناموس مردم؛  
3. نزاع افراد فوج با يك‌ديگر و مردم؛  
#مأموريت افواج براى تعقيب و جنگ با اشرار و ياغيان؛  
 
#دزدى سربازان فوج‌ها.  
4. دست بردن سربازان فوج‌ها به جان و مال و ناموس مردم؛  
 
5. مأموريت افواج براى تعقيب و جنگ با اشرار و ياغيان؛  
 
6. دزدى سربازان فوج‌ها.  


ه) مردم
ه) مردم


1. مستى و نزاع؛
#مستى و نزاع؛
 
#دزدى در شهر؛  
2. دزدى در شهر؛  
#جنايت‌ها؛  
 
#مسائل جنسى و شهوت‌رانى؛  
3. جنايت‌ها؛  
#تظاهرات و واكنش‌هاى مردم در برابر حكومت؛  
 
#شب‌نامه‌ها و اعلاميه‌ها (اعلانيه‌ها)؛  
4. مسائل جنسى و شهوت‌رانى؛  
#بست‌نشينى؛  
 
#بست‌نشينى از ستم حكومت و مأمورانش؛  
5. تظاهرات و واكنش‌هاى مردم در برابر حكومت؛  
#اعتصاب‌ها و تحصن‌ها؛  
 
#درگيرى‌ها (مرافعات) ميان مردم؛  
6. شب‌نامه‌ها و اعلاميه‌ها (اعلانيه‌ها)؛  
#تقلب‌ها و جعل‌ها؛
 
#توقيف‌ها و شكنجه‌هاى بده‌كاران؛  
7. بست‌نشينى؛  
#زن در اجتماع؛  
 
#تاجران؛  
8. بست‌نشينى از ستم حكومت و مأمورانش؛  
#بهاى (نرخ) كالاها؛  
 
#گرانى كالاها (ارزاق).  
9. اعتصاب‌ها و تحصن‌ها؛  
 
10. درگيرى‌ها (مرافعات) ميان مردم؛  
 
11. تقلب‌ها و جعل‌ها؛
 
12. توقيف‌ها و شكنجه‌هاى بده‌كاران؛  
 
13. زن در اجتماع؛  
 
14. تاجران؛  
 
15. بهاى (نرخ) كالاها؛  
 
16. گرانى كالاها (ارزاق).  


و) روحانيان
و) روحانيان
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش