وکیلی، محمدحسن
محمدحسن وکیلی (متولد ۱۴۰۱ق/۱۳۵۹ش)، روحانی، مدرس حوزه علمیه مشهد، محقق و عضو هیئتمدیره مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام است. وی از شاگردان مکتب علامه حسینی طهرانی و از منتقدان جریان مکتب تفکیک به شمار میرود و تدریس دروس خارج و تألیف آثاری در زمینههای مختلف علوم اسلامی از جمله فعالیتهای اوست.
ولادت
محمدحسن وکیلی در سال ۱۴۰۱ هجری قمری مصادف با ۱۳۵۹ هجری شمسی در تهران متولد شد. پدر وی از خاندان وکیلیهای اصطهبانات و نواده مرحوم نظامالعلماء اصطهباناتی بود. مادر پدرش نیز دختر مرحوم نصیرالشریعه مجتهد اصطهباناتی و نوه مرحوم میرزا عبدالله بحرالعلوم (برادر حکیم ملامحمدباقر اصطهباناتی معروف به شهید رابع) محسوب میشد. مادر او دختر مرحوم حاج ابراهیم باقرزاده رفسنجانی از خیرین مشهور مشهد و از بنیانگذاران چندین مؤسسه خیریه و درمانگاه در این شهر بود.
تحصیلات
وی خواندن و نوشتن را در سنین چهار تا پنج سالگی آموخت و به دلیل استعداد درخشان، زودتر از موعد مقرر وارد سیستم آموزشی رسمی شد؛ به طوری که در شش سالگی در مشهد به کلاس سوم دبستان و در نه سالگی به مدرسه راهنمایی تیزهوشان راه یافت. سرانجام در دوازده سالگی و پس از آشنایی با مکتب تربیتی علامه حسینی طهرانی، با وجود مخالفت اطرافیان، وارد حوزه علمیه مشهد شد و تحصیلات حوزوی خود را زیر نظر فرزند ارشد علامه طهرانی، محمدصادق حسینی طهرانی، پی گرفت. دروس مقدماتی را نزد آیتالله حجت هاشمی و دیگر اساتید حوزه گذراند و در سطوح عالی از محضر استادانی چون حضرات آیات: حسینی طهرانی، نقیبی، رضایی، رضازاده و خلخالی و حجج اسلام واضحی و زمانی بهره برد. وی علاوه بر فقه و اصول، به تحصیل در زمینههای تفسیر، عرفان، رجال و هیئت نیز همت گماشت.
فعالیتها
محمدحسن وکیلی از همان آغاز تحصیل به تدریس دروس مختلف حوزوی پرداخت و تدریس مستمر دروس مقدماتی تا سطوح عالی و خارج در رشتههای ادبیات عرب، منطق، فلسفه، عرفان، فقه، اصول، حدیث، رجال و تفسیر از سوابق اوست. وی عضو هیئتمدیره مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام و مؤسسه ترویج فرهنگ اسلام و نیز دبیر هیئت تحریریه مجله مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام میباشد. مدیریت پایگاه تخصصی «عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت» برای پاسخ به شبهات، همکاری با مراکز علمی در تولید محتوا و سخنرانیهای متعدد در موضوع معارف دینی و نقد جریانهای فکری از دیگر فعالیتهای اوست. وکیلی در مناظرات علمی با مخالفان فلسفه و عرفان حضوری فعال داشته و آثاری در نقد مکتب تفکیک تألیف کرده است.
مشاغل
- عضو هیئتمدیره مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام و مؤسسه ترویج فرهنگ اسلام و دبیر هیئت تحریریه مجله مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام؛
- مدیر پایگاه «عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت»؛
- همکاری با مراکز علمی مختلفی در زمینه سخنرانی و تولید محتوا در موضوع معارف دینی و پاسخ به شبهات.
آثار
- حواشی تحلیلی و انتقادی بر مغنی، مطول، جوهر النضيد، أصول الفقه، حلقات الأصول، نهاية الحكمة و بخشهایی از اسفار اربعه (این حواشی عموماً دربرگیرنده نوآوریها و آراء جدید است)؛
- مجموعه رسائل فقهی و اصولی؛
- صراط مستقیم؛ نقد مبانی مکتب تفکیک بر اساس تقریر حجتالاسلاموالمسلمین سیّدان؛
- مکتب تفکیک؛ روش فقهای امامیه یا اخباریان؟؛
- عشق مجازی در آینه شریعت حکمت و معرفت (دروس استاد وکیلی به تقریر شیخ حمزه فکری)؛
- روش تفسیر قرآن به قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی (دروس استاد وکیلی به تقریر شیخ روحالله شفیعیان)؛
- امامشناسی قرآنی (با استفاده از دروس استاد وکیلی؛ حاج شیخ محمدحسن وکیلی و شیخ علیرضا صادقی)؛
- تاریخ و نقد مکتب تفکیک؛
- شهیده شام؛ حضرت رقیه بنت الحسین(ع)؛
- وحدت وجود و عبادت تکوینی (شرحی بر قسمتی از فص هارونی و پاسخ به اتهامات به حضرت علامه حسنزاده)؛
- درسنامه توحید قرآن و عترت (وحدت شخصیه وجود)؛
- نقدها در بوته نقد (بررسی دیدگاه مکتب تفکیک در ارزش عقل)؛
- حديقة الشيعة و جعل حدیث در رد فلسفه و تصوّف؛
- هستیشناسی عقلی در آینه روایات (بررسی تفصیلی روایات نهی از تفکر در ذات، نهی از تعلم از غیر معصوم، نهی از علم کلام، روایات کمال دین و...)؛
- تفسیر آیه «هو الأول و الآخر»؛
- گفتهها و ناگفتهها در تاریخ تفکیک؛
- معاد جسمانی وحیانی (اثبات هماهنگی معاد صدرایی با قرآن کریم)؛
- غیرت حسینی و عفت زینبی (پیرامون اصول عفاف و حجاب در اسلام)؛
- بنیادهای اصلاح جامعه دینی؛
و...[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: پایگاه اینترنتی عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت؛ پایگاه اطلاعرسانی شیخ محمدحسن وکیلی