سدوسی، مؤرج بن عمرو
| نام | مورج سدوسی |
|---|---|
| نامهای دیگر | سدوسی، مورج بن عمرو
مورج ال‍س‍دوس‍ی، اب‍و ف‍ی‍د مورج بن عمرو مورج بن عمرو ال‍س‍دوس‍ی |
| نام پدر | عمرو |
| متولد | |
| محل تولد | باديه |
| رحلت | 195 ق |
| اساتید | ابوزيد انصارى |
| برخی آثار | الأمثال |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03338AUTHORCODE |
ابوفيد مؤرج بن عمر سدوسى (متوفای 195ق)، شاعر، اديب و عالم نحوى قرن دوم هجرى قمرى است. برخى نام او را «مرثد» دانسته و از «مؤرج» به‌عنوان لقب وى ياد كرده‌اند.
ولادت
درباره دوران طفوليت و زادگاه وى اطلاعى در دست نيست.
تحصیلات
در برخى منابع آمده كه وى از باديه به بصره آمد و به آموختن قياس در محضر ابوزيد انصارى پرداخت. همچنين به نظر مى‌رسد كه وى قبل از آنكه مأمون عباسى به حكومت رسد، به وى پيوسته و همراه او از عراق به خراسان سفر كرده و ابتدا در شهر مرو سكنا گزيده و سپس به نيشابور رفته و در آنجا اقامت گزيده و از محضر عالمان آن ديار بهره برده است، سپس به جرجان رفته و از آنجا به بصره بازگشته و در همان جا درگذشته است.
وفات
برخى، از سال 204ق، به‌عنوان سال درگذشت وى ياد كرده‌اند؛ درحالى‌كه سال 195ق؛ يعنى سالى كه ابونواس در آن درگذشت، صحيح‌تر به نظر مى‌رسد.
مؤرج سدوسى از شخصيت‌هايى است كه بسيارى از بزرگان نظير زبيدى در «طبقات»، سيرافى در «اخبار النحويين البصريين»، ياقوت حموى در «معجم الادباء» و...نسبت به ثقه بودن و درايت وى در علوم عربى؛ به‌ويژه لغت و شعر، گواهى داده‌اند. مؤرج شعر نيز مى‌گفت، هرچند از اشعار وى چيز زيادى به دست ما نرسيده است.
اساتيد
- ابوخالد كابلى؛
- خليل بن احمد فراهيدى؛
- ابوالخنساء؛
- ابوالدقيش؛
- ابوزيد انصارى سعيد بن اوس؛
- سعيد بن سماك بن حرب؛
- شعبة بن حجاج بن ورد؛
- ابوعمرو بن علاء؛
- قرة بن خالد؛
- محمد بن سلام جُمَحى؛
- نضر بن شميل؛
و...
آثار
مؤرج، تأليفات زيادى نداشته و منابع كتاب‌شناسى و تراجم تنها از هشت كتاب به‌عنوان آثار به‌جامانده از وى نام مى‌برند كه از اين ميان تنها دو كتاب باقى مانده است: «الامثال» و «حذف نسب قريش».
ديگر آثار وى عبارتند از:
- أنساب شيبان؛
- الأنواء؛
- جماهير القبائل؛
- غريب القرآن؛
- المعانى؛
- معانى القرآن.