لیلی و مجنون در ادبیات عربی و فارسی
لیلی و مجنون در ادبیات عربی و فارسی: پژوهشی نقدی و تطبیقی در عشق عذری و عشق صوفیانه تألیف محمد غنیمی هلال (1916-1968م)؛ ترجمه هادی نظری منظم و ریحانه منصوری؛ این کتاب با پرداختن به داستان لیلی و مجنون، به بررسی عشق عذری عربی تا عشق صوفیانه در ادبیات فارسی میپردازد و به عنوان مهمترین اثر تطبیقی و کاربردی نویسنده شناخته میشود.
| لیلی و مجنون در ادبیات عربی و فارسی: پژوهشی نقدی و تطبیقی در عشق عذری و عشق صوفیانه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هلال، محمد غنیمی (نویسنده)
نظری منظم، هادی (مترجم) منصوری، ریحانه (مترجم) |
| ناشر | نی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1393 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-964-185-351-0 |
| موضوع | نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف، 535-610ق. لیلی و مجنون -- نقد و تفسیر -- ادبیات تطبیقی -- عربی و فارسی -- شعر فارسی -- قرن 6ق -- تاریخ و نقد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PJA2081/ه8ل9 1392 |
ساختار
این کتاب در سه بخش اصلی و یازده فصل تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب «لیلی و مجنون در ادبیات عربی و فارسی: پژوهشی نقدی و تطبیقی در عشق عذری و عشق صوفیانه» اثر محمد غنیمی هلال، با ترجمه هادی نظری منظم و ریحانه منصوری، پژوهشی تطبیقی است که به بررسی داستان لیلی و مجنون در دو ادبیات عربی و فارسی میپردازد. غنیمی هلال که به عنوان نخستین متخصص ادبیات تطبیقی عرب به معنای واقعی شناخته میشود، در این اثر به تحلیل تحول عشق عذری عربی به عشق صوفیانه در ادبیات فارسی پرداخته است.
در بخش اول با عنوان «غزل عذری و اخبار مجنون در ادبیات کهن و معاصر عرب»، نویسنده به بررسی ریشههای این داستان در ادبیات عربی میپردازد. فصل اول به «غزل عذری؛ پیدایش و ویژگیها» اختصاص دارد که در آن نوع ادبی غزل عذری به عنوان قالبی که اخبار و اشعار مجنون در زبان عرب را در خود جای داده، تحلیل شده است. فصل دوم به «لیلی و مجنون در ادبیات کهن عرب» و فصل سوم به «لیلی و مجنون در ادبیات معاصر عرب» میپردازد.
بخش دوم با عنوان «لیلی و مجنون در ادبیات فارسی» به بررسی این داستان در ادبیات فارسی اختصاص دارد. در این بخش، نویسنده به تحلیل آثار شاعران بزرگ فارسیزبان پرداخته است: فصل اول به بررسی روایت نظامی گنجوی، فصل دوم به سعدی شیرازی، فصل سوم به امیرخسرو دهلوی، فصل چهارم به عبدالرحمن جامی و فصل پنجم به هاتفی اختصاص یافته است. نویسنده در این بخش همۀ داستانهای فارسی مجنون که در کتابخانههای مصر موجود بوده یا نسخۀ خطی آنها وجود داشته را مطالعه کرده و خلاصهای از آنها را نقل کرده است.
بخش سوم با عنوان «تأثیرات ادبی در موضوع لیلی و مجنون؛ عوامل و نتایج آن» به مطالعات تطبیقی میپردازد. فصل اول به «عوامل پیوندها و تأثیرات در ادبیات عربی و فارسی» پرداخته و روابط تاریخی این دو ادبیات را شرح میدهد. فصل دوم با عنوان «عشق صوفیانه» به پیدایش این نوع ادبی که اخبار مجنون در ادبیات فارسی را دربر میگیرد، میپردازد. فصل سوم «تأثیر روایتهای عربی در داستانهای فارسی لیلی و مجنون» و فصل چهارم «ویژگیهای موضوع لیلی و مجنون در داستانهای فارسی» را بررسی میکند.
نویسنده در این کتاب نشان میدهد که چگونه عشق صوفیانهگونهای از عشق عذری است که تحت تأثیر عوامل دینی و فلسفی دگرگون شده است. روش پژوهش در این اثر تاریخی ـ علمی است و نگارنده با پیونددادن ادبیات صوفی با جریانهای فکری جهانشمول، به روشنگری ریشههای فلسفی اندیشههای صوفیانه نیز پرداخته است. این کتاب به عنوان یکی از مهمترین آثار در حوزه ادبیات تطبیقی عربی-فارسی شناخته میشود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات