شرح الأنموذج في النحو للعلامة الزمخشري
| شرح الأنموذج في النحو للعلامة الزمخشري | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اردبیلی، محمد بن علی (نويسنده) یوسف، حسنی عبدالجلیل (محقق) |
| ناشر | مکتبة الآداب |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | سده13 |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-472-0550-5 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شرح االأنموذج في النحو للعلامة الزمخشري، اثر جمال‌الدین محمد بن عبدالغنی اردبیلی، شرحی است بر کتاب «الأنموذج في النحو» محمود بن عمر بن محمد بن عمر خوارزمى زمخشرى (476-538ق)، مشهور به جارالله زمخشری که با تحقیق و تعلیقات حسنی عبدالجلیل یوسف به چاپ رسیده است.
اثر حاضر، شرح و متن کتاب «الأنموذج» زمخشری است که جملات متن با «قال» و جملات شارح، با «أقول» آغاز مى‌شود. کتاب، حجم نسبتا زیادى داشته و داراى مطالب مفید و سودمندى در علم نحو است[۱].
کتاب «الأنموذج»، کتابى است مختصر و مفید در نحو، به زبان عربى که تلخیص اثر دیگر زمخشری به نام «المفصل في صنعة الإعراب» است. نویسنده در «الأنموذج» در نهایت ایجاز، تقریبا تمام مسائل نحو و اندکى از صرف را گفته است[۲].
زمخشری انموذج را تلخیصی برای «المفصل» قرار داد تا مقدمه‌ای مفید برای طلاب و دانش‌پژوهان مبتدی باشد و نحوه توضیحات و شرح اردبیلی، کاملا با این هدف، مطابقت دارد و تعداد زیاد نسخ خطی که برای شرح انموذج وجود دارد، اهمیت کتاب که نتیجه دقت در نگارش و وضوح مطالب آن می‌باشد را نشان می‌دهد[۳].
اگرچه شارح از بیان اختلافات نحوی و اهتمام به علل نحوی، تا حد زیادی خودداری کرده است، ولی کتاب را خالی از آنها نگذاشته و در مواضعی از کتاب، به‌خوبی از آنها استفاده کرده است. وی به‌صورت صریح، به مذهب خود و مصنف، که همان پیروی از مذهب بصریون می‌باشد، تصریح نموده است. شارح در برخی مواضع، بدون اظهار نظر و قضاوت، به مذهب بصریون اشاره دارد و در برخی موارد دیگر، با عبارت «و هو الحق» اظهار نظر می‌کند که این امر، مؤید اتفاق نظر شارح و مصنف، با مذهب بصریون است[۴].
شارح در برخی موارد، به اختلاف میان لغت حجازی با لغت تمیمی اشاره کرده است[۵].
با بررسی کتاب و دقت در مطالب آن، گزافه نیست که بگوییم شرح حاضر، کتابی است با ارزش علمی فراوان که علاوه بر وضوح عبارات و سهولت مطالب، از سایر کتب صرف و نحو که از نظر اندازه و حجم با آن برابراند، برتر است[۶].
پانویس
منابع مقاله