دیوان محمدخان دشتی: نگاهی به زندگی و اشعار محمدخان دشتی
دیوان محمدخان دشتی: نگاهی به زندگی و اشعار محمدخان دشتی تألیف محمدخان دشتی، تصحیح حسین جلالپور؛ این دیوان شامل مجموعه اشعار محمدخان دشتی، شاعر و حاکم بلوک دشتی در قرن سیزدهم هجری است که به بررسی زندگی و آثار این شاعر دوره بازگشت ادبی میپردازد. دیوان حاضر شامل غزلیات، قصاید، مراثی، ترجیعبند، مسمط، قطعات و رباعیات این شاعر جنوبی است که تحت تأثیر شاعران سبک عراقی و با زبانی ساده و روان سروده شدهاند.
| دیوان محمدخان دشتی: نگاهی به زندگی و اشعار محمدخان دشتی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دشتی، محمدخان (نویسنده) جلال پور، حسین (محقق) |
| ناشر | بامداد نو |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1395 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-600-94710-9-6 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 13ق. - تاریخ و نقد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR ۷۰۲۰/د۹ ۱۳۹۵ |
ساختار
این کتاب در یک جلد و 492 صفحه منتشر شده و شامل بخشهای مختلفی از اشعار دشتی است.
گزارش کتاب
این کتاب اثر ارزشمندی از شاعر و حاکم بلوک دشتی در قرن سیزدهم هجری است که توسط حسین جلالپور تصحیح و منتشر شده است. محمدخان دشتی (1246-1298ق) از خوانین و شاعران برجسته منطقه دشتی بود که علاوه بر فعالیتهای سیاسی و اجتماعی، در عرصه شعر و ادب نیز نامی بلندآوازه داشت.
کتاب با پیشگفتار و مقدمه مفصلی از مصحح درباره زندگی و احوال دشتی آغاز میشود. در این بخش به تفصیل درباره خاندان، تحصیلات، مناصب سیاسی و ویژگیهای اخلاقی این شاعر سخن گفته شده است. دشتی که به مهماننوازی و گشادهرویی شهرت داشت، در توسعه مراکز علمی و فرهنگی منطقه دشتی نقش بسزایی ایفا کرد.
بخش اصلی کتاب به اشعار دشتی اختصاص دارد که شامل:
- غزلیات: که مهمترین بخش دیوان محسوب میشود و نشاندهنده تأثیرپذیری شاعر از سبک عراقی است
- قصاید: با ساختاری مشابه قصاید دوره خراسانی و با ویژگی «تجدید مطلع»
- مراثی: شامل ترکیببند معروف عاشورایی در چهار اصل و هر اصل دوازده فصل
- ترجیعبند و مسمط
- قطعات و رباعیات
از ویژگیهای بارز اشعار دشتی میتوان به:
- تأثیرپذیری از شاعران بزرگی مانند سعدی، حافظ و نظامی
- تضمین ابیات شاعران پیشین
- توجه ویژه به قاآنی و دیگر شاعران معاصر
- مدح ارباب قدرت و سلاطین زمانه به ویژه ناصرالدین شاه قاجار
- سادگی بیان و دوری از تکلفهای لفظی
تصحیح حاضر بر اساس نسخهای خطی از سال 1287ق انجام گرفته که به دستور خود شاعر کتابت شده بود. مصحح با دقت فراوان به مقابله نسخهها و تصحیح اشعار پرداخته و در پایان کتاب نیز شرح نسخهبدلها را آورده است.
این دیوان نه تنها منبعی ارزشمند برای شناخت شعر دوره بازگشت ادبی است، بلکه سند مهمی از تاریخ اجتماعی و فرهنگی جنوب ایران در دوره قاجار به شمار میآید.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات