بهمن‌نامه
| بهمن نامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ایرانشاه بن ابی‌الخیر (نويسنده) عفیفی، رحیم (ويراستار) |
| ناشر | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1370ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 5ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1 /ب9 4597 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
بهمن‌نامه، اثر ایرانشاه بن ابی‌الخیر (سده پنجم و ششم قمری)، یک مثنوی حماسی، شامل بیش از ده هزار بیت به زبان فارسی است که با ویرایش رحیم عفیفی، منتشر شده است.
موضوع «بهمن‌نامه»، داستان زندگی بهمن، پسر اسفندیار، پادشاه کیانی و ستیزه‌جویی‌های او با خاندان رستم زال است. بهمن که قهرمان این داستان است، در نوشته‌های باستانی و تاریخی، دارای شخصیتی خاص است. در این آثار، وی پایان‌دهنده دوران پهلوانی و آغازگر دوران تاریخی است. کارهای او در «بهمن‌نامه»، مربوط به دوران پهلوانی است. «بهمن‌نامه»، دارای چهار بخش است[۱].
داستان زندگی بهمن، پادشاه کیانی که از نوشته‌های کهن به شعر فارسی، سروده شده است، صورت و خصوصیات یک حماسه ملی را در بر دارد. اهمیت این منظومه، بیشتر از نظر زبان فارسی و زنده‌نگاه‌داشتن یکی از داستان‌های ایران باستان است که مأخذ آن، غیر از مأخذ شاهنامه فردوسی و نوشته‌های تاریخی است. تأثیر جنبشی که از دو قرن پیش از سرودن این منظومه، برای فارسی گفتن و فارسی نوشتن، میان نویسندگان و گویندگان ایرانی پدید آمده بود، در این منظومه، به‌خوبی آشکار است؛ به‌طوری‌که در متجاوز از ده هزار بیت که مجموعه این داستان را تشکیل می‌دهد، بیش از حدود سیصد واژه غیر فارسی، آن‌هم واژه‌های بسیار ساده، به‌کار نرفته است و این خود بی‌گمان بهترین گواه است که گوینده این داستان، باآنکه فردی مسلمان و پایبند به اعتقادات اسلامی بوده، به ملیت و زبان خود، دلبستگی فراوان داشته و توانسته است با زنده کردن یکی از داستان‌های کهن و به‌کار گرفتن واژه‌های فارسی در قالب زبانی شیرین و پرورده، یادبودی از خود به‌جا بگذارد[۲].
خصوصیات یک اثر حماسی، شامل وصف پهلوانی‌ها، جنگ‌ها و ستیزه‌ها، کارهای خارق‌العاده و بالاخره آنچه ارتباط با تمدن و ملیت قومی دارد، در حماسه‌های ملی، مشهود است و ایرانشاه در داستان بهمن، این خصوصیات را به‌کار گرفته و اثر وی، از بسیاری جهات، درخور توجه و شایان نگرش و بررسی است[۳].
صحنه‌های نبرد و آرایش جنگی در «بهمن‌نامه»، جالب و وصف‌هایی که ایرانشاه از میدان‌های جنگ و رزم‌آزمایی‌ها می‌کند، با شور و هیجان همراه است. پهلوان‌ها که هریک، بزرگ و سرکرده یک دسته از سپاهیان و از سرزمینی خاص هستند، با سلاح‌های جانگزا، آماده پیکار می‌شوند[۴].
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار.