الدرر في شرح الإیجاز

    از ویکی‌نور
    ‏الدرر في شرح الإیجاز
    الدرر في شرح الإیجاز
    پدیدآورانبیهقی نیشابوری کیدری، محمد بن حسین (نويسنده)

    اسدی، علی هاشم (محقق)

    طبرسی، فضل بن حسن (نويسنده)
    عنوان‌های دیگرالایجاز. شرح ** شرح الایجاز المتسم بسمه الاعجاز لابی علی الطبرسی
    ناشرسازمان مطالعه و تدوين کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت). مرکز تحقيق و توسعه علوم انسانی
    مکان نشرایران - مشهد مقدس
    سال نشر1387ش - 1429ق
    چاپ1
    شابک978-964-971-125-3
    موضوعزبان عربی - صرف و نحو - طبرسی، فضل بن الحسن، 468؟ - 548ق. الایجاز - نقد و تفسیر
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /‎‏ط‎‏2‎‏ ‎‏الف‎‏9‎‏022 6141 ‏PJ‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الدرر في شرح الإیجاز شرح محمد بن حسین بیهقی نیشابوری کیدری (زنده در 576ق)، فقیه، ادیب و شاعر ایرانی قرن ششم، بر کتاب «الإیجاز المتسم بسمةالإعجاز» در موضوع صرف و نحو، به زبان عربی، نوشته ابوعلى، فضل بن حسن بن فضل طبرسى (468 یا 469-532 یا 548ق) است که تحقیق و تصحیح آن را علی هاشم اسدی انجام داده‌است.

    این کتاب برای کمک به دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی در سطح کارشناسی ارشد در دو درس صرف و نحو تألیف شده‌است. [۱]

    اسدی(محقق) می‌نویسد:

    موضوع کتاب، همچنان‌که در اول مقدمه اشاره شد، علم نحو است ولی تحلیل‌های صرفی نیز ضمیمه شده‌اند وشاید به‌خاطر این باشد که بعضی از علما، صرف و نحو را یک علم می‌دانند و ازآن به علم نحو تعبیر می‌کنند؛ باتوجه به این‌که علم صرف از قدیم جزء علم نحو بوده و «نحو» این‌گونه تعریف می‌شد: علمی که به‌وسیله آن، احوال کلمات عربی در حالت مفرد و در حالت ترکیب، شناخته می‌شود.

    این کتاب، از تألیفات قرن ششم هجری است وآرای صرفی و نحوی که در آن، عرضه‌شده، باارزش است به‌مانند ارزش نسخه آن و نیز فضیلت پیش‌کسوتی مؤلف بر علمای قرن هفتم و هشتم از قبیل: ابن حاجب و ابن هشام و ابن عقیل و مانند آنان. [۲]

    مزایای نسخه:

    1. این تنها نسخه موجود از کتاب است.
    2. مصنف، بر مهم‌ترین مصادر نحوی که امثال خلیل، سیبویه، اخفش، کسائی، فراء، مبرد، ابوعلی فارسی، ابن جنی، عبدالقاهر جرجانی، زمخشری و....تألیف کرده‌اند، اعتماد کرده‌است.
    3. بیشترین استفاده مؤلف از کتاب «مفصل» زمخشری و «ایضاح» ابوعلی فارسی و «مقتصد» عبدالقاهر جرجانی بوده‌است.
    4. حواشی و تعلیقات بسیار مصنف برمتن کتاب.
    5. هیچ صفحه‌ای از صفحات کتاب نیست مگر کمی، که بالا یا پایین متن، تفسیر بعضی از کلمات مشکل و یا تبیین حالت اعرابی و ترکیب آن، نباشد. [۳]

    مصنف، رأی صاحب ایجاز را با کلمه «قوله» و اقوال زمخشری، ابو علی فارسی و عبدالقاهر جرجانی و برخی افراد که کمتر از آن‌ها در کتاب‌های نحوی یاد می‌شود مانند بصیر اصفهانی، بطیطی و ابن فرخان را نیز نقل می‌کند و سپس نظرات خود را با استشهاد از آیات و اشعار و امثال، در حاشیه بیان می‌کند. در این بین مصنف آراء جدید نحوی خود را نیز ابراز می‌کند.[۴]

    پانویس

    1. ر.ک: کلمه ناشرین؛ ص5
    2. ر.ک: مقدمه تحقیق؛ ص11
    3. ر.ک: همان؛ ص12-15
    4. ر.ک: همان؛ ص19-18

    منابع مقاله

    1. کلمه ناشرین
    2. مقدمه محقق

    وابسته‌ها