إجماع الأئمة الأربعة و اختلافهم

إجماع الأئمة الأربعة و اختلافهم
پدیدآوران	ابن هبیره، یحیی بن محمد (نويسنده) ازهری، محمد حسین (محقق)
ناشر	موسسه صهبا
مکان نشر	[بی جا] - [بی جا]
سال نشر	1430ق - 2009م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	2
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

إجماع الأئمة الأربعة و إختلافهم، از آثار ادیب، محدث، فقیه حنبلی و وزیر دو تن از خلفای عباسی در قرن ششم هجری قمری، ابوالمظفر عون‌الدین یحیی بن ‌محمد بن ‌هبیره شیبانی مشهور به ابن ‌هُبَیْره (متوفای 560ق) موارد اشتراک و اختلاف فقهی پیشوایان چهارگانه را بیان می‌کند و وارد بحث استدلالی و انتقادی نمی‌شود. در اثر حاضر حدود 2500 نقطه وفاق یا فراق فتوایی مشخص شده است. پژوهنده معاصر، محمدحسین ازهری، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای ارزنده نوشته و جایگاه علمی و اجتماعی نویسنده و اهمیت و روش این اثر را مستند و دقیق معرفی کرده است.

روش

• نویسنده، شیوه پیشینیان را برگزیده و در آغاز کتاب فقهی حاضر، مقدمه‌ای در مورد اصول فقه نیز آورده و تعاریف، تقسیمات و اصلاحات آن را بااختصار مطرح کرده است.

اهمیت کتاب

• محمدحسین ازهری، ارزش ویژه این کتاب را در بین کتابهای علم فقه، از این نظر دانسته است که مسائل پراکنده و اجماعی یا اختلافی در آثار فقهی مذاهب اربعه را در یک اثر مستقلّ گردآورده و بدون پیچیدگی بیان کرده و امکان مقایسه آسان بین دیدگاه‌های چهارگانه را فراهم ساخته است.

معنای اجماع و اختلاف

• مقصود نویسنده در اینجا از اجماع و اختلاف، اصطلاح ویژه‌ای است: اشتراک یا اختلاف نظر پیشوایان چهارگانه یعنی ابوحنیفه، مالک، شافعی و احمد حنبل.

ساختار و محتوا

• ابن ‌هبیره در این کتاب 2 جلدی، تعداد 2499 مسأله فقهی اجماعی یا اختلافی را در بین پیشوایان چهارگانه به ترتیب بابهای دانش فقه تعیین کرده است. اولین مورد: در کتاب طهارت و اشتراک نظر درباره «عدم صحت نماز بدون طهارت» است و آخرین: کتاب اقرار و اختلاف درباره «شخصی که بگوید: به نفع او و بر عهده من، هزار درهم است.»

نمونه مباحث

• أئمه اربعه اجماع کرده‌اند که نماز صحیح نیست مگر با طهارت، هنگامی که مکلف راهی داشته باشد که طهارت بسازد به دلیل کلام خدای عزّوجلّ «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ ...» (مائده/6.)

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.