مرکز تحقیقات دارالحدیث

مرکز تحقیقات دارالحدیث (تأسیس 1374ش)، با نام جدید «پژوهشکده علوم و معارف حدیث»[۱]، به‌عنوان نخستین مجموعه مستقل حدیث‏‌پژوهى در جهان تشیع، درباره حدیث و مسائل مربوط به آن، فعالیت مى‌کند[۲].

.....
نام مرکز تحقیقات دارالحدیث
نام سابق پژوهشکده علوم و معارف حدیث

مؤسسۀ دارالحدیث العلمیۀ الثقافیۀ

scientific and cultural institute of dar al-hadith

وضعیت حقوقی پژوهشی
هدف علوم و معارف حديث
رئیس سيد محمدكاظم طباطبایی
بنیانگذاری 1374ش
وبگاه http://www.darolhadith.org/
کد مؤلف AUTHORCODE09384AUTHORCODE

تأسیس

این مؤسسه در تاریخ 22/8/1374، با مدیریت حجت‌الاسلام محمد محمدى رى‌‏شهرى، به‌طور رسمى آغاز به کار کرد. مرکز تحقیقات دارالحدیث (پژوهشکده) در کنار دانشکده علوم حدیث، یکى از ارکان این مؤسسه است.

اهداف

  1. پژوهش و تحقیق در علوم وابسته به حدیث با هدف دفاع از سنت و پالایش احادیث؛
  2. تبیین و ترویج معارف حدیثى؛
  3. تدوین کتب حدیثى؛
  4. تربیت محققان در حوزه‏‌هاى مخلتف علوم حدیث.

گروه‌ها

این مرکز در جهت رسیدن به اهداف خود، در قالب شش گروه پژوهشى فعالیت مى‌کند. همچنین انتشار سه نشریه تخصصى در موضوع علوم حدیث و اطلاع‏‌رسانى در حوزه حدیث و کتابخانه تخصصى حدیث از دیگر فعالیت‌هاى این مرکز است. شرح وظایف هریک از این گروه‏‌ها و سایر بخش‌ها به‌اختصار در زیر مى‌‏آید:

گروه موسوعه‌‏سازى‏

الف)- اهداف:

  1. تدوین مجموعه‏‌هاى روایى با موضوعات خاص و عام از احادیث همه فرق اسلامى؛
  2. بسترسازى براى فعالیت‌هاى افراد و گروه‏‌هاى مستقل در جهت همگانى ساختن مفاهیم حدیث؛
  3. تهیه شناسنامه احادیث.

ب)- آثار:

  1. موسوعة ميزان الحكمة (تاکنون بخش‌هاى مستقلى از آن منتشر شده است؛ مانند «اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث»، «علم و حکمت در قرآن و حدیث» و «حج و عمره در قرآن و حدیث»؛
  2. موسوعة الإمام علي(ع) في الكتاب والسنة والتاريخ؛
  3. التنمية الاقتصادية في ‌الكتاب والسنة؛
  4. موسوعة الإمام حسين(ع) في الكتاب والسنة والتاريخ؛
  5. موسوعة الإمام مهدي(عج) في الكتاب والسنة والتاريخ؛
  6. الطب في الكتاب والسنة ومعرفة الله في الكتاب والسنة.

گروه احیا و تصحیح‏

الف)- اهداف:

  1. شناسایى و طبقه‏بندى آثار حدیثى و علوم حدیث؛
  2. تصحیح و تحقیق و احیاى آثار حدیثى و علوم حدیث؛
  3. همکارى با پژوهشگران در تصحیح متون حدیثى.

ب)- آثار:

  1. الرسائل الرجالية؛
  2. فائق المقال في الحديث والرجال والرواشح المساوية؛ و....

گروه ترجمه و تدوین‏

الف)- اهداف:

  1. ترجمه متون حدیثى به فارسى و دیگر زبان‌ها بر اساس نیاز؛
  2. ساده‏سازى متون و تدوین مجموعه‏‌هاى حدیثى جهت مخاطبان مختلف؛
  3. تهیه مجموعه‏‌هایى بر اساس معارف حدیثى جهت مخاطبان مختلف؛
  4. آموزش نیروهاى کارآمد در عرصه ترجمه حدیث و تدوین متون حدیثى.

ب)- آثار:

  1. خردگرایى در قرآن و حدیث؛
  2. علم و حکمت در قرآن و حدیث؛
  3. اهل‌بیت در قرآن و حدیث؛
  4. حج و عمره در قرآن و حدیث؛
  5. تبلیغ در قرآن و حدیث؛

و....

گروه رجال‏

الف)- اهداف:

  1. بازشناسى منابع اصیل رجالى و مبانى آنها؛
  2. نقد و تحلیل منابع رجالى؛
  3. ارائه ضوابط کاربردى در علم رجال؛
  4. ارائه شیوه‏‌هاى مختلف ارزشیابى صدور حدیث؛
  5. تمییز احادیث معتبر از غیر معتبر و بررسى صدور آنها.

ب)- آثار:

  1. معجم مصطلحات الرجال والدراية والرجال، ابن الغضائري؛
  2. مأخذشناسى رجال شیعه؛
  3. دانش رجال از دیدگاه اهل سنت و آراى رجالى و مبانى حجیت آنها.

گروه تاریخ و مصطلحات حدیث‏

الف)- اهداف:

  1. شناخت تأثیر محیط‌ها، گرایش‌ها و مذاهب در تدوین کتب حدیثى؛
  2. شناخت چگونگى تأثیرگذارى مکاتب حدیثى بر همدیگر؛
  3. شناخت عوامل مؤثر در پیدایش احادیث ساختگى و جریان‌هاى حدیث‌ساز؛
  4. شناخت اصطلاحات و روند تغییر و تحول آن‏ها.

گروه فقه الحدیث‏

این گروه، در سه محور فعالیت مى‌کند:

  1. استخراج و تنقیح قواعد کلى و اختصاصى فهم حدیث؛
  2. بحث‌هاى تطبیقى در زمینه متن حدیث، از قبیل: ناسخ و منسوخ، علل الحدیث، غریب الحدیث و...؛
  3. تبیین محتواى احادیث در ارتباط با علوم روز، همچون: روان‌شناسى، اقتصاد، جامعه‏‌شناسى و....

نشریات‏

  1. فصل‏نامه علوم حدیث‏؛
  2. میراث حدیث شیعه‏؛
  3. حدیث زندگى.

معاونت اطلاع‏

معاونت اطلاع‌‏رسانى، عهده‌‏دار نشر و همگانى کردن احادیث است. این هدف از راه‌هاى مختلف ذیل دنبال مى‌‏‌شود:

  1. واحد پاسخگویى به سؤالات حدیثى‏: پاسخ به پرسش‌هاى حدیثى از چند طریق انجام مى‌گیرد:
    1. تلفن؛
    2. اینترنت؛
    3. مکاتبه؛
    4. حضورى.
  2. پایگاه اینترنت‏: به آدرس اینترنتی: www.hadith.net
  3. کانون حدیث‏: به‌منظور گسترش فرهنگ حدیثى از طریق ایجاد کانون‌هاى حدیث، همکارى با مراکز و سازمان‌ها در زمینه فعالیت‌هاى حدیثى، برگزارى مسابقات، برپایى نمایشگاه‌ها و ارائه خدمات حدیثى فعالیت دارد. کانون حدیث تاکنون موفق به تشکیل چندین کانون در مراکز استان‌ها با همکارى سازمان تبلیغات اسلامى شده است. مراکز و سازمان‌هاى بسیارى نیز تاکنون از خدمات کانون حدیث برخوردار شده‌‏اند.
  4. تدوین متون‏: در این بخش به‌منظور گسترش فرهنگ حدیثى در میان اقشار مختلف، مجموعه‏‌هاى حدیثى متناسب با نیازهاى آنها تدوین مى‌‏شود. برخى از متون تدوین‌شده در این بخش عبارتند از:
    1. سالنامه حدیثى نور؛
    2. حدیث مهر؛
    3. سالنماى تحصیلى جوان؛
    4. آینه یادها: مناسبت‌هاى شمسى و قمرى در قرآن و حدیث و مجموعه گزیده متون حدیثى که چند جلد از آن در آستانه انتشار است.
  5. بانک اطلاعات‏؛
  6. بخش نرم‌‏افزار: این بخش وظیفه تولید نرم‌‏افزارهاى حدیثى را برعهده دارد و تاکنون این نرم‌‏افزارها را تولید کرده است:
    1. كنز العمال؛
    2. ميزان الحكمة؛
    3. موسوعة الإمام علي(ع) في الكتاب والسنة والتاريخ؛
    4. فصلنامه علوم حدیث.

کتابخانه تخصصى حدیث‏

این کتابخانه به‌منظور گردآورى میراث سترگ معصومان(ع) و آثار و منابع حدیثى و مرتبط با حدیث، شکل گرفته است، تا پژوهشگران این رشته، دسترسى بهترى به منابع مورد نیاز خود (در هرچه مایه‌‏ورتر ساختن پژوهش‌ها) داشته باشند. متون و منابع این کتابخانه به‌گونه‌‏اى گردآورى و برنامه‌‏ریزى شده‌‏اند که هر پژوهشگر در مراجعه به آن، به تمامى منابع مورد نیاز، دسترسى داشته باشد[۳].

پانویس

  1. ر.ک: بی‌نام، پژوهشکده علوم و معارف حدیث
  2. ر.ک: بی‌نام، آشنایى با مرکز تحقیقات دارالحدیث (پژوهشکده)
  3. ر.ک: همان

منابع مقاله

  1. بی‌نام، «پژوهشکده علوم و معارف حدیث»، برگرفته از سایت معاونت پژوهش حوزه‌های علیمه، یک‌شنبه 21 دی‌ماه 1399
  2. بی‌نام، «آشنایى با مرکز تحقیقات دارالحدیث (پژوهشکده)»، برگرفته از سایت معاونت پژوهش حوزه‌های علیمه، یک‌شنبه 21 دی‌ماه 1399

وابسته‌ها