دیوان شمس‌الفصحاء محیط قمی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۹: خط ۲۹:
    }}
    }}
       
       
    '''دیوان شمس الفصحاء محیط''' مجموعه اشعار [[میرزا محمد قمی]] متخلص به «محیط» و ملقب به «شمس الفصحاء» از شاعران اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری است که به کوشش [[کرمی، احمد|احمد کرمی]]، منتشر شده است.
    '''دیوان شمس‌الفصحاء محیط،''' مجموعه اشعار [[میرزا محمد قمی]] متخلص به «محیط» و ملقب به «شمس‌الفصحاء» از شاعران اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری است که به کوشش [[کرمی، احمد|احمد کرمی]]، منتشر شده است.


    آنچه اهمیت کتاب را نشان می‌دهد، توجه به این نکته است که پس از دوران صفویه که سبک هندی در شعر فارسی بار دیگر جای خود را به شیوه متقدمان سپرد و گویندگانی چون عاشق و مشتاق و پس از آنان، [[آذر]]، [[صباحی]] و [[هاتف اصفهانی، احمد|هاتف اصفهانی]] کوشیدند شیوه پیشین را پیروی کنند و به سیاق سخنسرایان متقدم در سبک‌های خراسانی و عراقی سخن بگویند، بیشتر گویندگان غزلسرا، در کار غزل، مکتب [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را برگزیدند و کمتر به تتبع از غزل حافظ پرداختند. از جمع گویندگانی که روش سعدی را برگزیدند، در تاریخ ادب فارسی، غزلسرایانی موفق چهره نموده‌اند که از آن میان می‌توان عاشق، نشاط، نیاز، مجمر و [[فروغی، عباس بن موسی|فروغی بسطامی]] را نام برد. ولی گوینده‌ای که در پیروی از مکتب [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]]، توفیق شایسته یافته باشد، از آغاز این دوره تا به امروز، به‌نظر نمی‌رسد. مگر آنکه به جرأت بگوییم محیط قمی تا حد بسیار، سیاق سخن خویش را به بیان [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] نزدیک کرده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه ب</ref>.
    آنچه اهمیت کتاب را نشان می‌دهد، توجه به این نکته است که پس از دوران صفویه که سبک هندی در شعر فارسی بار دیگر جای خود را به شیوه متقدمان سپرد و گویندگانی چون عاشق و مشتاق و پس از آنان، [[آذر]]، [[صباحی]] و [[هاتف اصفهانی، احمد|هاتف اصفهانی]] کوشیدند شیوه پیشین را پیروی کنند و به سیاق سخن‌سرایان متقدم در سبک‌های خراسانی و عراقی سخن بگویند، بیشتر گویندگان غزل‌سرا، در کار غزل، مکتب [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را برگزیدند و کمتر به تتبع از غزل حافظ پرداختند. از جمع گویندگانی که روش سعدی را برگزیدند، در تاریخ ادب فارسی، غزل‌سرایانی موفق چهره نموده‌اند که از آن میان می‌توان عاشق، نشاط، نیاز، مجمر و [[فروغی، عباس بن موسی|فروغی بسطامی]] را نام برد. ولی گوینده‌ای که در پیروی از مکتب [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]]، توفیق شایسته یافته باشد، از آغاز این دوره تا به امروز، به‌نظر نمی‌رسد. مگر آنکه به جرأت بگوییم محیط قمی تا حد بسیار، سیاق سخن خویش را به بیان [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] نزدیک کرده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه ب</ref>.


    با این حال، هرچند در شعر محیط نیز گاهی تبعیت از سخن سعدی به چشم می‌خورد، ولی برروی هم باید گفت که گفتار وی بیشتر از شیوه حافظ مایه گرفته است:
    با این حال، هرچند در شعر محیط نیز گاهی تبعیت از سخن سعدی به چشم می‌خورد، ولی برروی هم باید گفت که گفتار وی بیشتر از شیوه حافظ مایه گرفته است:

    نسخهٔ ‏۷ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۱۴

    دیوان شمس‌الفصحاء محیط قمی
    دیوان شمس‌الفصحاء محیط قمی
    پدیدآورانمحیط قمی، محمد (نویسنده) کرمی، احمد (مصحح)
    ناشرنشر ما
    مکان نشرايران - تهران
    سال نشر1362ش
    چاپاول
    موضوعشعر فارسي - قرن 14 شعر مذهبي - قرن 13ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏‎‏/‎‏د‎‏9 / 7368 ‏PIR‎‏

    دیوان شمس‌الفصحاء محیط، مجموعه اشعار میرزا محمد قمی متخلص به «محیط» و ملقب به «شمس‌الفصحاء» از شاعران اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری است که به کوشش احمد کرمی، منتشر شده است.

    آنچه اهمیت کتاب را نشان می‌دهد، توجه به این نکته است که پس از دوران صفویه که سبک هندی در شعر فارسی بار دیگر جای خود را به شیوه متقدمان سپرد و گویندگانی چون عاشق و مشتاق و پس از آنان، آذر، صباحی و هاتف اصفهانی کوشیدند شیوه پیشین را پیروی کنند و به سیاق سخن‌سرایان متقدم در سبک‌های خراسانی و عراقی سخن بگویند، بیشتر گویندگان غزل‌سرا، در کار غزل، مکتب سعدی را برگزیدند و کمتر به تتبع از غزل حافظ پرداختند. از جمع گویندگانی که روش سعدی را برگزیدند، در تاریخ ادب فارسی، غزل‌سرایانی موفق چهره نموده‌اند که از آن میان می‌توان عاشق، نشاط، نیاز، مجمر و فروغی بسطامی را نام برد. ولی گوینده‌ای که در پیروی از مکتب حافظ، توفیق شایسته یافته باشد، از آغاز این دوره تا به امروز، به‌نظر نمی‌رسد. مگر آنکه به جرأت بگوییم محیط قمی تا حد بسیار، سیاق سخن خویش را به بیان حافظ نزدیک کرده است[۱].

    با این حال، هرچند در شعر محیط نیز گاهی تبعیت از سخن سعدی به چشم می‌خورد، ولی برروی هم باید گفت که گفتار وی بیشتر از شیوه حافظ مایه گرفته است:

    اگر پیاله گرفتم ملامتم مکنیدبه باده رنگ ریا را ز خرقه می‌شویم
    حوالتم به می ناب و لعل یار کندعلاج درد دل خود زهر که می‌جویم

    و در مجموعه اشعار وی، فراوان است اشعاری که از آن رایحه سخن حافظ استشمام می‌شود[۲].

    از ویژگی‌های سخن محیط اینکه با آنکه وی را در شمار غزالسرایان باید شمرد، غزل مجرد در دیوان او کمتر دیده می‌شود، بلکه بیشترین غزل‌هایش مختوم به مدح است و اکثر این مدایح، مربوط است به ثنای اهل بیت(ع)[۳].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، صفحه ب
    2. ر.ک: همان
    3. همان

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    پانویس


    منابع مقاله

    وابسته‌ها