بيان خطأ من أخطأ على الشافعي
| بيان خطأ من أخطأ على الشافعي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بیهقی، احمد بن حسین (نويسنده) دعیس، شریف نایف (محقق) |
| ناشر | مؤسسة الرسالة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1406ق - 1986م |
| چاپ | 2 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ب9ب9 122/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
بيان خطأ من أخطأ علی الشافعي، اثر ابوبکر احمد بن حسین بیهقی (384-458ق)، کتابی است در دفاع از شافعی و بیان خطاهایی که بهواسطه نقل از کتب وی، در منقولات رخ داده است.
یکی از کارهای بیهقی این بود که به بیان خطاهایی که در کتب شافعی، بهواسطه نقل (از آن کتب)، رخ داده است، پرداخت و در هنگام تصنیف کتاب «معرفة السنن و الآثار»، در آن به بیان خطای کسانی که باعث راه یافتن خطا در کتب شافعی شددهاند، همت گمارد، تا اینکه برخی از عالمان به حدیث، از او درخواست نمودند تا این موارد را جدای از کتاب «معرفة السنن و الآثار» ذکر نماید؛ زیرا این کار برای کسانی که از کتاب «المسند» (مسندی که ربیع بن سلیمان مرادی، شنیدههای خود از شافعی را در آن گرد آورده است) یا «المختصر» (مختصر ابوابراهیم اسماعیل بن یحیی مزنی از کتب شافعی) استفاده میکنند و به دنبال فهم آن هستند و این مطالب را در کتاب «المعرفة» نمیتوانند بهآسانی پیدا کنند، مفیدتر و سودمندتر است. پس وی نیز این درخواست را اجابت نموده و اقدام به نگارش اثر حاضر کرد[۱].
از آنچه گفته شد، فایده کتاب روشن میشود و اهمیت فراوان آن در جمعآوری و تلخیص مطالب پراکنده موجود در کتاب «معرفة السنن و الأثار» و اضافاتی که بر آن افزوده تا بدین واسطه، دسترسی دانشپژوهان به آن مطالب را آسان نماید، آشکار میگردد[۲].
میتوان چنین گفت که این کتاب در دفاع از شافعی، با کتاب «معرفة السنن و الآثار» و نیز با کتاب «السنن الكبری»، پیوندی عمیق و تنگاتنگ دارد؛ چون هیچکدام بدون دیگری، کافی نیست و در واقع میتوان گفت: کتاب «معرفة السنن» تکمیلکننده آن چیزی است که در کتاب حاضر و کتاب «السنن الكبری» آمده و هرکدام از کتب مزبور، نسبت به دیگری چنین است. آنچه این نظریه را تقویت میکند، وحدت سبک، نظم فکری و همگرایی موضوعات و مطالب این کتابها با یکدیگر است.
روشن است که میتوان این کتاب را مرجعی مفید برای تحقیق نصوص کتاب «معرفة السنن» و کتاب «السنن الكبری» دانست[۳].
بیهقی پس از دستهبندی کردن موضوعات در فصول جداگانه، به بیان و تفصیل روایات متعدد با سند خود پرداخته است. وی با بیانی مؤدبانه، اشتباهات کسانی را که در نقل از شافعی خطا کردهاند، ذکر نموده و از کلمات دور از ادب، علیه آنها، استفاده نکرده است. در مواردی نیز برای اثبات گفته خود، از براهین عقلی، کمک گرفته است، مانند روایت گریه بر میت[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق.