الأم (شافعی)
| الأم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شافعی، محمد بن ادریس (نويسنده)
نجار، محمد زهری (مصحح) مزنی، اسماعیل بن یحیی (نویسنده) |
| عنوانهای دیگر | ... المسند، ... اختلاف الحدیث ** ... مختصر المزنی ** کتاب اختلاف الحدیث ** کتاب المسند ** کتاب مختصر المزنی |
| ناشر | دار المعرفة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 10 |
| کد کنگره | /ش2الف8 1367 175/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الأمّ، از آثار بنیانگذار فقه شافعیان و محدّث مکی و فقیه مشهور قرن دوم هجری قمری، ابوعبدالله محمد بن ادریس شافعى (150-204ق)، به آموزش و توضیح استدلالی احکام شرعی مسائل گوناگون بر اساس مذهب فقهی خودش میپردازد. یکی از اندیشوران الازهر مصر، محمد زهری نجار، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی را بر آن افزوده و شخصیت و آثار شافعى را معرفی کرده، ولی توضیحی درباره روش اثر حاضر بیان نکرده است. گفتنی است که حافظ، محدّث و فقیه شافعی قرن سوم هجری قمری، ابوابراهیم اسماعیل بن یحیی بن اسماعیل مصری مزنی (متوفای 264ق)، اقوال و مطالب شافعى را خلاصه کرده و اثر مذکور که مختصر المزني في فروع الشافعية نامیده شده، در پایان کتاب حاضر، با عنوان اختصاریِ «مختصر المُزَني» ضمیمه شده است.
تأثیرگذاری
یکی از پژوهشگران، ابتکار اثر حاضر در مطرح کردن برخى از کتابهای فقهى مانند جزیه، قسامه و سبق و رمى را در ساماندهی آثار فقهی بعدی مؤثر شمرده است[۱].
هدف و روش
- محمد زهری نجار، این کتاب را از جامعترین کتابهای فقهی شمرده است که راه اجتهاد صحیح را نشان میدهد[۲].
ساختار و محتوا
- این اثر از 10 جلد بهترتیب ذیل تشکیل شده است:
- جلد اول: از طهارت تا جنائز (احکام میت).
- جلد دوم: از زکات تا نذر.
- جلد سوم: از بیوع (بیع) تا رهن و اقرار.
- جلد چهارم: از شفعه تا نکاح.
- جلد پنجم: از ادامه نکاح تا لعان.
- جلد ششم: از جرح و قتل عمدی تا قضا.
- جلد هفتم: از ادامه قضا تا دیات و قصاص.
- جلد هشتم: از قرعه تا میراث و ولا.
- جلد نهم: کتاب مختصر المزني.
- جلد دهم: فهارس فنی کتاب الأُمّ (14 فهرست).
نمونه مباحث
- شافعى، چگونگی و شروط نگارش متن صلحنامه برای گرفتن جزیه از مسیحیان را توضیح داده است؛ از جمله اینکه باید در آغازش، «بسم الله الرحمن الرحيم» بیاید و نوشته شود که ما مسلمانان با شما پیمان میبندیم که امنیت شما را تأمین کنیم، به شرط آنکه احکام اسلام را مراعات کنید و...[۳].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- تولایی، علی، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، تهران، 1380ش.